Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Қызылорда қаласының білім беру бөлімі "Ұлағат" білім ордасы мектебі

2.2. Ғарышкерлерге қойылатын негізгі талаптар_{-------------} 28 бет
2.3. Скафандрдың құрылысы _{------------------------------------------------------} 29-31 бет
Қорытынды_{------------------------------------------------------------------------------------------} 32 бет
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі_{--------------------------------------------} 33-34 бет
Кіріспе

Космонавтика, ғарышқа ұшу – ғарыш кеңістігіне ұшу, Жерден басқарылып ұшатын әр түрлі ғарыштық аппараттарды пайдаланып, ғарыштық кеңістікті игеруді қамтамасыз ететін ғылым мен техника салаларының жиынтығы. Оған ұшу теориясы, траекторияны есептеу, т.б. ғылыми-техникалық мәселелер –ракета тасығыштарды, ракеталық қозғалтқыштарды, т.б. құрастыру; медициналық-биологиялық мәселелер; ғарыштық кеңістікті игерудің халықаралық құқықтық мәселелерін реттеу жатады.[18]

Ғарышкер, астронавт (Батыс елдеріндегі баламасы: астро және nбutēs – теңізде жүзуші), космонавт (ТМД елдерінде - Космонавт: грек. kosmos –ғарыш және nautes – теңіз жүзушісі) – ғарышқа ұшу кезінде ғарыштық техниканы сынақтан өткізетін әрі оны пайдаланатын адам. Адамның ғарышқа ұшуынан кейін (1961) пайда болған мамандық. Алғашқы ғарышкерлер әскери ұшқыштар мен ұшқыш-сынақшылар қатарынан таңдалып алынды. [16]
Ғарыштық дәуір 1957 жылдың 4-қазанында, бұрынғы КСРО-да дүние жүзінде алғаш рет Жердің жасанды серігінің ұшырылуымен байланысты басталды. Екінші маңызды ғарыш дәуірі – 1961 ж. 12-сәуірде адам баласының Юрий Гагарин тұңғыш рет ғарышқа ұшуы.
12 сәуір –адамзаттың ғарышты бағындырған күні. Сондықтан, 1968 жылдан бастап Халықаралық авиация федерациясы 12 сәуірді Дүниежүзілік авиация жәнғ косманавтика күні деп бекітті.Снымен қатар, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясы 12 сәуірді –Адамның ғарышқа ұшуының халықаралық күні деп жариялады. Алғашқы тарихи сәт киелі қазақ жерінде – Байқоңыр ғарыш айлағында тіркелгендіктен, осынау атаулы күннің Қазақстан үшін маңызы зор. Елімізде ғарышты игеруге қатысты жүргізіліп жатқан ауқымды жобалардың арқасында қазақ халқынан да Тоқтар Әубекіров, Талғат Мұсабаев және Айдын Айымбетов ғарышкерлер шығып, есімдері Қазақстан тарихы беттеріне алтын әріптермен жазылды.[17]
XXI – ғасыр ақпарат ғасыры, білім-ғылым ғасыры десек, адамзат алдына көптеген жаңа міндеттер жүктеледі. Адамзаттың игілігі, өмір-тіршілігі үшін ғарышты зерттеу, оны дамыту, құнды ақпараттар алу экономиканы жетілдірудің бірден-бір кепілі. Біздің мемлекетіміздің аумағында ғарышқа ұшу алаңының орналасуы бізге көптеген мүмкіндіктер, жаңа келешектерге жол ашады.
Қазіргі уақытта ғарыштың қыр-сырын меңгеру, ғаламдану процесіне ену, дамыған 30 мемлекеттің қатарына кіру біздің қыруар істерімізді атқаруымызды аңдатады.
Ғарышқа ұшудың қауіпсіздігі, оның ғарыштық – техникалық талаптарын орындау бірінші кезекте талап етіледі. Өйткені адам ғарышқа ұшу кезінде оның ағзасына түрлі биологиялық, физика-химиялық факторлар әсер етеді. Осындай ағзаға кері әсер ететін факторларды білу, олардың алдын алу, олардан сауатты қорғана білу, әрбір ғарышкердің өмір сүруінің басты кепілі.Себебі, адам денсаулығы өте маңызды.[18]
Сондықтан ғарыштық ұшулар кезіндегі ағзаға кері әсер ететін зиянды факторларды білу – ғарыштық іс-әрекеттерді табысты жүргізудің негізі болмақ. Осыған сәйкес “Ғарыштық ұшу кезінде пайда болатын зиянды факторлардың ғарышкер ағзасына әсері” тақыбындағы ғылыми жобаның өзектілігі айқындалады.