Azallariga sharhlar

Alisher Navoiy gʻazallariga sharhlar 

Erkin Vohidov, Najmiddin Komilov 

 

50 

library.ziyonet.uz/ 

 

ifodalashning yorqin namunasidir. Yovuz kuchlarning zoʻravonligidan dardli shikoyat 

isyonkor ruh bilan uyqash yuzaga chiqqan bu gʻazal badiiy jihatdan ham barkamoldir. U 

keyingi asrlar oʻzbek va qardosh turkiy xalqlar ijodkorlariga barakali ta’sir koʻrsatgan. 

Jumladan, buyuk ozarbayjon shoiri Fuzuliy merosida Navoiy gʻazaliga ham mazmun va 

ijtimoiy ruh, ham badiiy vositalariga koʻra juda yaqin gʻazal mavjud-ki, bu oʻrinda biz 

uning faqat boshlangʻich baytini keltirish bilan cheklanamiz: 

Doʻst beparvo, falak berahm, davron besukun! 

Dard-choʻx, hamdard-yoʻq, dushman qaviy, tole’ zabun! 

Navoiyning bu gazaliga bir qator ijodkorlar, jumladan, XIX asr boshlarida qalam 

tebratgan iqtidorli shoir Muqimiy va Furqatlarning yaqin doʻsti Muhayyir, shuningdek, 

Muhyilar taxmis boglaganlari ma’lum. 

 

Gʻazal iashridagi yuqorida qayd etilgan xato-nuqsonlarni biz Muhayyir tahmisiga asos 

boʻlgan matn boʻyicha aniqladik.