Ayupova M. Yu



Download 3,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet111/177
Sana11.03.2022
Hajmi3,2 Mb.
#491387
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   177
Bog'liq
Ayupova M Логопедия кутубхонага

Тушунишни тиклаш 
Қўпол эфферент мотор афазияда нутқни тушунишни тиклаш эшитув 
идрокини тарбиялаш, берилган саволдан асосий мантиқли сўзни 
ажратишга ўргатишдан бошланади. Масалан, 
«уй»
расмини кўрсатиб, 
бемордан 
«Бу столми?», «Бу қаламми?»
деб сўралади. Айнан шундай 
саволлар нутқсиз беморларда нутқий диққатни «уйғотиш» мумкин. Ҳатто 
биринчи сўзларига ҳам сабаб бўлади: 
«Бўмаган гап!», «Қўйсангизчи».
Эшитиш идрокини тиклаш мақсадида логопед беморга расмлар 
кўрсатади ва сўрайди: 
Қошиқ қаерда чизилган? Қошиқни кўрсатинг
ёки: 
Бизга овқат ейдиган нарсани кўрсатинг.
Бу вазифалар беморнинг тил 
сезгирлигини тикланишига сабаб бўлади. Кейинроқ у ёки бу буюмни бошқа 
бир предметнинг устига, тагига, ёнига қўйиш вазифаси берилади. Бунда 
мантиқий урғу предмет ёки кўмакчига тушиши керак. Интонация ёки 
мантиқий урғу ёрдамида логопед бошқа турдаги вазифаларга ўтади: 
қошиқни қўйинг, қошиқни солинг, қошиқни орқасига ўгириб қўйинг ва 
ҳоказо. 
«Нутқ сезгирлигини» тиклашда беморларга грамматик жиҳатдан тўғри 
ва нотўғри жумлаларни эшитишга бериш муҳим аҳамиятга эга. Олдиндан 
логопед беморга қайси конструкциялар грамматик қонун-қоидаларга 
мувофиқлигини ва қайсилари тўғри келмаслигини, нотўғрилигини 


тушунтиради. Сўнг бир жумла берилади ва шу жумла ёрдамида бемор 
қолган гапларни тўғри ёки нотўғрилигини аниқлайди. Масалан, 
«копток 
стул тагида» ва «копток стулга тагида», «копток стулда тагида».
Бу 
турдаги машқлар беморнинг импрессив аграмматизм бузилишларини 
тиклашга ёрдам беради. 
Шундай қилиб, логопед эфферент мотор афазияда илк болалик 
давридан босқичма-босқич ривожланиши лозим бўлган бош мия пўстлоқ 
функциясини тиклаб боради. Бунда бўғинлардан сўзларни ташкил этиш, 
«нутқ сезгирлиги», гаплардаги элементар сўзларни боғлаш устида 
ишланади. Эфферент мотор афазияда бузилган барча функциялар
тикланганидан сўнг логопед ташқаридан киритган қизиқтирувчи, 
рағбатлантирувчи усулларни қўллайдилар. Сўзнинг биринчи товушини 
айтиш, иборалардан фойдаланиш, қирқма алифбе, бўғинлаб ўқиш, турли 
схемалар ва саволлар бериш. 

Download 3,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   177




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish