Axborotni kodlash nazariyasining asosiy tushunchalari. Kodlash nazariyasi Kodlash. Asosiy tushunchalar

Axborotni kodlash nazariyasining asosiy tushunchalari. Kodlash nazariyasi

Kodlash. Asosiy tushunchalar.

• Turli kodlash usullari insoniy amaliyotda qadimgi zamonda keng qo'llaniladi. Masalan, o'nlik raqamli joylashtirish tizimi tabiiy raqamlarni kodlash usuli hisoblanadi. Tabiiy sonlarni kodlashning yana bir usuli - Rim raqamlari va bu usul ko'proq vizual va tabiiy, barmoq - i, besh - v, lekin kodlash usuli katta hajmdagi arifmetik operatsiyalarni bajarish qiyinroq Raqamlar, shuning uchun kodlanishning o'nlik kasr tizimiga asoslangan holda ulanishda boshqa joyga ko'chirildi. Shu misoldan, kodlashning turli usullari ularga xos xususiyatlarga ega, ular kodlash maqsadlariga qarab, kodlash maqsadlari, ham ma'lum bir usul va uning noqulayligi bo'lishi mumkin.

• Geometrik narsalarni raqamlashtirishning keng tarqalgan usullari va kosmosdagi pozitsiyasini hisoblash: Cartezian koordinatalari va qutb koordinatalari. Va bu kodlash usullari o'ziga xos o'ziga xos xususiyatlar bilan tavsiflanadi.
• XX asrga qadar kodlash usullari va usullari qo'llab-quvvatlovchi rol o'ynadi, ammo kompyuterlarning paydo bo'lishi bilan vaziyat tubdan o'zgardi. Kodlash axborot texnologiyalarida kengroq foydalanishni topadi va ko'pincha turli vazifalarni hal qilishda quyidagi asosiy savoldir:
• - kompyuter xotirasida o'zboshimchalik bilan xarakter (raqamlar, matn, grafika) ma'lumotlarini taqdim etish;
• - aloqa kanallari orqali ma'lumot uzatish;
• - axborotni (xabarlarni) ruxsatsiz kirishdan himoya qilish;
• - aloqa kanallariga ma'lumotlarni uzatish paytida shovqinni qoniqtirishni ta'minlash;

• Axborot nazariyasi nuqtai nazaridan, kodlash - bu xabar manbai va ma'lum bir qoida bilan amalga oshiriladigan shartli belgilarning aniq taqqoslash jarayoni va kodi (kodi alifbosi) to'liqdir Kodlash xabarlari uchun kodlash uchun ishlatiladigan va ushbu kodlash qoidasi bilan mumkin bo'lgan turli xil odatiy belgilar (kod belgilari) ni (belgilash) sozlash. Kod alifbosining tarkibiy qismlarining turli kodekslarining soni kodi yoki kod alifbo hajmi deb nomlanadi. Shubhasiz, kod birikmasi hajmi kodlangan manba xabarining alifbosining hajmidan kam bo'lmasligi mumkin. Shunday qilib, kodlanish manbani aloqa kanal orqali uzatiladigan xabarni aks ettiruvchi kod belgilarining to'plamiga yoki ketma-ketligini aniqlashdir.
• Kodlash raqami raqamli (raqamli) va raqamli bo'lmagan bo'lishi mumkin, ularda kod belgilari keltirilgan nuqtai nazariga qarab: har qanday raqam yoki boshqa ob'ektlar yoki belgilardagi raqamlar mos ravishda.
• Aksariyat hollarda, kod belgilari ba'zi oddiy tarkibiy qismlarning kombinatsiyasi yoki ketma-ketligi, masalan, kod belgilarining elementlari deb nomlangan raqam kodeksidagi raqamlar ketma-ketligi. Kodeksiyadagi elementning joylashuvi yoki ketma-ketligi uning pozitsiyasi bilan belgilanadi

• Shovqin va ularning mavjudligi bo'lmagan taqdirda kodlash vazifalari sezilarli darajada farq qiladi. Shuning uchun samarali (statistik) kodlash va tuzatish (shovqinga chidamli) kodlash ajralib turadi. Samarali kodlash bilan, bu xabar manbali alifbo ramzlarining minimal raqami bo'yicha minimal raqamli elementlarning minimal miqdoriga erishish, bu sonni qisqartirishga olib keladigan kodi alifbosining bir timsolining belgisiga erishishdir xabar uzatish tezligida. Va tuzatuvchi (shovqinli) kodlash bilan, asl alifbosining belgilarini uzatish ehtimolini qisqartirish vazifasi qo'shimcha kodni kiritish orqali o'zgartirish va tuzatish orqali amalga oshiriladi.
• Alohida kodlash vazifasi, ularni ruxsatsiz kirish, buzish va yo'q qilishdan himoya qilish. Kodlanishning ushbu nuqtai nazarida xabarlarni kodlash ularni ham olish uchun bunday tarzda amalga oshiriladi, bu esa hujumchi ularni rad etolmadi. Xabarlarni kodlashning bunday turini shifrlash (yoki shifrlash) deb ataladi va dekodlash jarayoni dekodlash (yoki dekodlash) deb nomlanadi. Kodlangan xabarning o'zi shifrlangan (yoki shunchaki shifrlangan) deb ataladi va qo'llash usuli shifr.