Axborot tushunchasi Axborot tizimining turlari va tarkibi 13

Foydalanuvchi tili − shunday harakatki, ularni foydalanuvchi tizimga nisbatan klaviatura imkoniyatlari; ekranda yozuvchi elektron qalamlar; djoystika; «sichqonlar» ovoz bilan beriladigan buyruqlar va hokazolardan foydalanish amalga oshiriladi.

Foydalanuvchi tilining eng soda shakli kirish va chiqish hujjatlar shaklini yaratishdir.

Xabar tili − bu foydalanuvchi displey ekranida ko`radigan (ramzlar, grafika, rang) printerda olinadigan ma`lumotlar, tovushli chiqish signallari va hokazolardir.

Foydalanuvchining bilimlari − bu foydalanuvchi tizim bilan ishlashda bilish lozim bo`lgan narsalardir. Ular nafaqat foydalanuvchi miyasida bo`lgan hattiharakatlar rejasi, komp`yuter beradigan darsliklar, ko`rsatmalar, ma`lumotnoma va xabarlariga ham oiddir.

Interfeys quyidagi imkoniyatlarga ega bo`lmog`i lozim:

• 
  foydalanuvchi tanlovi bo`yicha qarorlarni qabul qilish jarayonida o`zgartirgan holda muloqotning turli shakllarini manipulyatsiya qilish;
  
• 
  Ma`lumotlarni turli usullarda tizimga uzatish;
  
• 
  Tizimning turli asbob-uskunalaridan xilma---xil shakllarda ma`lumot olish;
  
• 
  Foydalanuvchi bilimlarini qo`llab-quvvatlash.
  

Zamonaviy axborot texnologiyalarining kundan-kunga rivojlanib borishi ulardan xalq xo`jaligining barcha sohalarida unumli foydalanish uchun zamin yaratib bermoqda.

Ma`lumki, insoniyat aql-zakovatining mahsuli bo`lmish axborotdan unumli foydalanmasdan turib jamiyatni rivojlantirish, fan-texnikani jadallashtirish, ishlabchiqarishning samaradorligini oshirish mumkin emas. SHuning uchun ham axborotlashtirish sohasi fan-texnikani, iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy omillaridan biri hisoblanadi. Rivojlanib borayotgan hozirgi axborotlashtirishdagi jamiyatimizning har bir a`zosidan fan va ilmiy texnika yutuqlariga asoslangan bilimlarni mukammal egallashni talab etmoqda. Jahon amaliyoti shuni ko`rsatadiki, kishilarda iqtisodiy tafakkurni shakllantirmay turib, tsivilizatsiyalashgan kelajakka mo`ljallangan islohotlarni amalga oshirib bo`lmaydi. Axborot texnologiyalari rivojlanishi bevosita iqtisodiy ob`ektlarning axborot tizimlaridan foydalanish bilan bog`liq. Zamonaviy axborot texnologiyalari rahbarlarga, mutaxassislarga, texnik xodimlarga axborotni qayta ishlash va qarorlar qabul qilishda hamda to`liq va ishonchli bo`lgan zamonaviy axborot tizimini yaratishda ko`mak beradi. Hozirga kelib, bizning mamlakatimizda ham zamonaviy axborot tizimlari va texnikalari nafaqat iqtisodiyot sohasida, balki qurilish, tibbiyot, ta`lim, ijtimoiy va harbiy sohalarda ham keng va unumli qo`llanilmoqda.

4.