144
2. AKT asosida fuqarolar jamoasi sub’ektlari ishlari yuzasidan bajariladigan
vazifalarni amalga oshirish.
2003 yilning yakuni munosabati bilan utkazilgan yigilishda mamlakat Prezidenti
I.Karimov ta’kidlaganidek “2003 yilda boshlangan isloxotni asosiy yunalishi bulib
2004 yilda uz yakunini kurish bulgan ma’muriy tizimdir”.
SHu munosabat bilan Prezidentimizning boshchiligida 2003
yilning dekabri va
2004 yilning yanvar oylarida ma’muriy isloxotni amalga oshirish borasida bir nechta
karorlar qabul kilindi.
Bu isloxotni amalga oshirishda kuyidagi masalalarni echmoklik zarur:
- mavjud boshqaruv tizimni markazlashganlikdan chikarish.
-joylarda xokimiyat organlarining kompetentligini va javobgarligini oshirish.
- xujalik sub’ektlar ishlariga davlat boshqaruv organlarining aralashuvini
kamaytirish.
- xar bir jabxada davlat boshqaruv tizimining ochik- oydinligini oshirish.
Kuyilgan masalalarni echishda xamda ma’muriy isloxotni yakunlashda davlat
boshqaruv organlariga EX joriy qilish uz samarasini beradi va kuyidagilarni echishga
olib keladi:
- boshqaruv apparati ishlarini sezilarli darajada yuksaltirib, sarf-xarajatlarni
kamaytirib, byudjetni yana xam samarali ishlatish imkoniyatini beradi;
- boshqaruvga oydinlik kiritib davlat organlari
boshqaruvini jamoatchilik
tomonidan nazorat qilish imkoniyatini yaratadi;
- jamoat jaraenlarini boshqarishning yangi mexanizmi yaratiladi.
Demak, elektron xujjatlarni (EX) davlat boshqaruviga qo’llash ma’muriy
isloxotning asosiy vazifalarini xam echib beradi. EX tushunchasi asosan 1990
yillarda kelib chikkan bulsada, asosan xozirgi vaqtlarda kup e’tibor berilmokda.
Birinchilar qatori EX yaratishda AQSH, Angliya va shuningdek Italiya, Norvegiya,
Singapur,
Avstraliya, Frantsiya kabi davlatlar xisoblanadi. Sovet Ittifoki davrida
Pribaltika davlatlari bulmish Estoniya va Latviya respublikalarida boshlangan. Bu
borada O’zbekistonda ilk qadamlar qo’uyilmoqda desak yanglishmaymiz. Ayniqsa,
oxirgi yillarda bu sohada ancha ishlar kilindi [18].
Prezidentning 2002 yilning 30 may oyda №UP-3080 sonli “Kompyuterlashtirish
va axborot- kommunikatsion texnologiyalarni rivojlantirish va qo’llash xaqida”
buyrug’’ining ijrosi sifatida O’zbekiston xukumati tomonidan AKT rivojlantirish va
EX qo’llash natijasida bir nechta ma’muriy xujjatlar qabul kilindi. Natijada yangi
vertikal ijroiy xokimiyati barpo kilinib korxonalararo yaratilaetgan informatizatsiya
jaraenini boshqaruv dasturini bajarilishini nazorat qilish markazi yaratildi. Bu
dasturni anchagina markaziy va maxalliy boshqaruv organlari ma’kullab,
kupchiligi
dasturning mustakil strukturasiga ega bulib, ularga korxonalararo informatizatsiya
jaraenini joriy qilishga javobgarligi yuklatildi.
Natijada davlat boshqaruv organlariga yangi texnologik boshqaruv usullari kirib
keldi. Xususan, UzASI axborotiga asosan 1ta kompyuterga 3ta davlat ishchi xodimi
tugri
kelar ekan, vaxolanki internetga ulangan 1ta kompyuterga markaziy davlat
ishchi xodimlarning 10% i , eki ichki korxona ishchi xizmatchilarining 7% i tugri
kelar ekan.
145
Kupchilik xollarda markaziy va tuman boshqaruv organlarida uzlarining WEB
saxifalari va lokal kompyuter turlar urnatilgan bulib davlat ishchi xodimlarining
7%sigina foydalana oladi. Xattoki ba’zi korxonalarda kompyuterlar turi korxonaning
maxsus maqsadlariga yunaltirilgan masalalarni echishga
karatilib tashqaridan
informatsiya olishni ilojsiz kilib yaratilgan.
O’zbekiston xokimiyatining axborot resursi bulib Internet tizimida urnatilgan
www.gov.uz
portaldan iborat. U uzbek, rus va ingliz tilida ezilgan. Lekin, shuni
aytish lozimki bu portal faqat informatsiya olishga muljallangan bulib WEB – karor
va instrumentlarni olishning iloji yuk.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 20.08.2002 yilda yaratilib va
2003 yilning oxirlarida tajriba sifatida tashki savdo tizimiga joriy kilinaetgan yagona
elektron axborot tizim (YAEAT)ni kurishimiz mumkin. Davlatlar urtasidagi
bojxonaga
Markaziy bank, Davlat solik kumitasiga va Tashki iktisodiy aloka
agentligiga urnatilgan bunday tizim mol-mulkni utish jaraenini nazorat qilishni
engillashtiradi, tijoratchilarni uz kontraktlarni bajarishga erkinlik tug’diradi.
Davlat mulkini sotish xaqidagi ba’zi bir informatsiyalar O’zbekiston Respublikasi
Uy-joy sotish kumitasining saytida kursatilgan, lekin davlat sotib olishi va davlat
mulkini sotish xakida umumiy informatsiya berilgan.
Bir necha davlat boshqaruv apparati ishchi xodimlari
AKT asosida ishlashga
qayta tayerlandi. SHunga karamasdan davlat organlari xodimlarining AKT bilan
ishlash darajasi umuman past bulib, kolaversa davlat organlari ishchi xodimlari bilan
ular karamogidagi korxonalarning shchi xodimlari bilimlari orasida ancha fark
qilishidir. AKTlarning xayotga joriy qilish surati etarli emasligining sabablaridan biri
bulib AKT joriy qilish uchun moliyalashtirishni davlat buyurtmasidan maqsadli
emasligidadir.
O’zbekiston
Respublikasida
elektron
xokimiyatning
rivojlanishi
ishlab
chikarilgan dastur asosida olib boriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
