Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

7. Axborot texnologiyalari
 
Texnologiya  deyilganda  keng  ma‟noda  material  boyliklarni  ishlab 
chiqish qonuniyatlari tushuniladi. Ularni quyidagicha tarkibiy qismlarga 
bo„lish mumkin: 
g‘oya
 – ishlab chiqarish asoslari; 
mehnat qurollari
 – stanoklar, mashinalar, agregatlar; 
kadrlar
 – malakaviy bilimga ega bo„lganlar. 
Bu  tarkibiy  qismlar  mos  ravishda  axborot,  anjomiy  va  ijtimoiy 
qismlar  deyiladi.  Aniq  bir  ishlab  chiqarish  uchun  texnologiya 
deyilganda,  tor  ma‟noda  ishlab  chiqarish  jarayonini  amalga  oshirish 
ketma-ketligini  aniqlovchi  usullar  mosligi  tushuniladi.  Texnologiya 
darajasi  jamiyatning  ilmiy-texnik  rivoji  bilan  bog„liq  va  uning  ijtimoiy 
tarkibiga,  madaniyatiga  va  g„oyalariga  ta‟sir  ko„rsatadi.  Har  qanday 
texnologiya  uchun  maqsad,  predmet  va  vosita  ko„rsatilishi  mumkin. 
Masalan,  sanoat  ishlab  chiqarishida  texnologiyaning  maqsadi  mahsulot 
sifatini  oshirish,  uning  tayyorlanish  muddati  va  tannarxini  kamaytirish 
hisoblanadi. 
Texnologiyaning  rivojlanishida  ikkita  turli  bosqichlarni  ko„rsatish 
mumkin.  Birinchi  turi  negiz  texnologiyani  uzluksiz  rivojlantirish  bilan 
xarakterlanadi.  Rivojlantirish  maksimal  darajaga  erishilgandan  so„ng, 
katta hajmdagi iqtisodiy xarajatlar o„zini oqlamaydi. 
Ikkinchisi,  mavjud  texnologiyalardan  voz  kechgan  holda  boshqa, 
birinchi  texnologiyaning  qonuniyatlari  bo„yicha  rivojlanuvchi  yangi 
texnologiyaga o„tish bilan farqlanadi.