Axborot tizimi loyihasi vazifalarini

Axborot tizimi loyihasi vazifalarini aniqlash

Yuqorida ko‘rib chiqqanimizdek, muammo aniqlanilishi, uning sabablari tahlil qilinishi, muqobil yechimlar topilishi va eng yaxshi yechim tanlanganidan so‘ng, loyihaning maqsadi aniqlanadi. Undan so‘ng esa loyihaning vazifalarini aniqlashga navbat keladi. Ular maq- sadga erishish uchun zarur bo‘lgan loyihaning bajarilish qadamlarini aniq ifodalab berishi lozim. Bunda “Vazifalar nima?” degan savol kelib chiqadi. Unga javob berish uchun vazifalarning quyidagicha ta’rifini berishga harakat qilamiz:

• 
  vazifalar – hal qilinishi ko‘zda tutilgan maqsadga erishish yo‘lidagi ketma-ket ravishda amalga oshiriladigan harakatlardir;
  
• 
  har bir vazifa umumiy maqsadga erishish yo‘lidagi biror-bir masala-muammoni hal qilib beradi;
  
• 
  biror-bir vazifaning bajarilishi masalaning tamoman yechilishi deb tushunish xato fikrdir, u maqsadning bir qismini hal qilib beradi, xolos;
  
• 
  vazifa berilgan vaqt oralig‘ida nimalarga erishish lozimligini aniq ifodalab beradi;
  
• 
  vazifa aniq, uni chamalash, o‘lchash yoki hisoblash mumkin;
  
• 
  vazifalar majmuasi loyiha tugaguncha yoki undan oldinroq amalga oshirilishi mumkin bo‘lishi zarur;
  
• 
  ular «muammoni hal qilish uchun nimalar kilmok kerak?» degan savolga javob beradi.
  

Vazifalar muammoni hal qilish chog‘ida nimalar qilinishi kuti- layotgani nuqtai nazaridan aks ettirilishi kerak. Har bir aniq vazifa quyidagi savollarga javob berishi lozim:
Kim – mavjud holatni o‘zgartirish uchun qatnashishi mo‘ljal- lanilayotgan odamlar yoki guruhlar.
Nima yoki qanday – kutiladigan o‘zgarishlar yoki buning uchun nima qilish zarurligi.
Qancha – kutiladigan o‘zgarishlarning qay miqdorda bo‘lishi.
Qachon – o‘zgarishlar qachon bo‘lishi ko‘zda tutilayapti. Qayerda – o‘zgarishlar qaysi joyda amalga oshadi.
Quyidagi qadamlarni tushunish vazifalarni to‘g‘ri va maqsadga muvofiq ravishda aniqlash hamda yozishga yordam beradi:

1. 
   O‘zgarishlarning subyekti kim ekanligini yozing.
   
2. 
   Qanday masala yoki ish qilinishi kerakligini yoki qanday o‘zgarishlar amalga oshirilishi kerakligini yozing.
   
3. 
   Qancha savoli bilan miqdoriy kattalik ham, sifatli kattalik ham hisobga olinishi mumkin.
   
4. 
   Qachon – bu ish qachon amalga oshishini yoki qachon tugashini bildiradi.
   
5. 
   Qayerda amalga oshirish kerakligi aniqlab olinadi.
   

Vazifa to‘g‘ri ifodalanishi va yozilishi uchun u quyidagi asosiy savollarga javob berishi kerak:

• 
  Loyiha amalga oshirilishi natijasida nimalar o‘zgarishi lozim?
  
• 
  Ushbu o‘zgarishlar qancha miqdor yoki ko‘rinishda bo‘lishi maqsadga muvofiq?
  
• 
  Bu o‘zgarishlar kim yoki nima uchun mo‘ljallangan?
  
• 
  O‘zgarishlar qayerda ro‘y berishi kerak?
  
• 
  O‘zgarishlar qachon amalga oshishi zarur?
  

Aniqlanishi lozim bo‘lgan vazifalar quyidagi asosiy ko‘rsatkich- larga ega bo‘lishi kerak:

• 
  ular aniqlangan maqsadlar bilan uzviy bog‘liq bo‘lishi;
  
• 
  olinadigan natijalarni qandaydir holda o‘lchash yoki chamalash mumkin bo‘lishi kerak;
  
• 
  vazifalar aniq bo‘lishiga intilish zarur, ya’ni ularni amalga oshirish mumkin bo‘lsin;
  
• 
  vazifalarning amalga oshirilish ehtimoli iloji boricha yuqori bo‘lishi lozim.
  

Loyiha bilan bog‘liq vazifalarning quyidagi asosiy turlari mav-

jud:

1. 
   Ishlab chiqarish bilan bog‘liq vazifalar;
   
2. 
   Imkoniyatlar hosil qilish vazifalari.