Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna

Videokonferensiya quyidagi imkoniyatlarga ega:
Bir 
paytning 
o‘zida 
dunyoning 
turli 
nuqtalaridagi 
mutaxassislami virtual konferens xonaga yig‘ish. Turli — matnli, 
audio va videoli m a’lumotlami uzatish. Birgalikda m a’lumotlami 
ko'rish.
Boshqalami ko'rish va ulaming fikrini eshitish va umuman 
muhokamada aktiv ishtirok etish. Operativ ravishda maslahatlar 
(konsultatsiyalar) 6erish yoki olish
Hozirgi kunda bu anjuman o ‘qishda (masofadan o ‘qitish), 
meditsinada (telemeditsina), boshqarishda (elektron ofislar), 
ehtiyotlash tizimlarida va boshqa turli sohalarda juda qo‘l 
kelmoqda. Faraz qilaylik, siz bir muammo bilan ishlamoqdasiz va 
uni 
boshqa 
mamlakatdagi 
hamkasblar 
bilan 
muhokama 
qilmoqchisiz. Bir joyga yig‘ilish uchun mablag1 vaqt zarur. Internet
117

---

yordamida bu muammoni tezgina muhokama qilib, hal qilish 
mumkin.
Konferensiyada quyidagilar muhim ahamiyatga ega:
B ogianish tarmog‘i sifati va tezligi yuqori bo‘lishi shart (64 
Mb sek da ishlash mumkin, lekin 128 Mb sek tavsiya etiladi). 
Odatda videokonferensiyalami o‘tkazish uchun 64 Kbs dan 512 
Kbs tezlikli ISND yoki 1-1.5 Mbs gacha b o ‘lgan IR tarmoqlardan 
foydalaniladi. Qoniqarli sifatli tasvirlar 200 Kbs tezlikda va yuqori 
sifatli tasvirlar 300 Kbs tezlikda olinadi.
Audio va video m a’lumotlami ishlash tezligi muammosi, ya’ni 
uzatilayotgan m a’lumotlami kodlash va qayta tiklash tezligi. Agar 
kompyuter kelayotgan kadrlami, ovozlami qayta ishlashga 
ulgurmasa, video va audio ma’lumotlarda uzilish bo'ladi. Y a’ni 
m a’lumotlar to ‘la aks ettirilmaydi. Bunda videokonferensiya 
mazmuni yo‘qoladi.Toshkent davlat peagogika universiteti VCON, 
Sanon, RAD Vision kompaniyalari tomonidan ishlab chiqilgan 
videokonferensiya qurilmalari va UZNET provayderi aloqa 
kanalidan foydalangan holda, respublikamizning bir qancha 
OTMlari bilan videokonferensiya aloqasini amalga oshirmoqda. 
Jumladan, Toshkent axborot texnologiyalari, Moskva davlat 
universitetining Toshkent shahridagi filiali, Guliston Davlat 
universiteti, Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat instituti, Navoiy 
davlat konchilik instituti, Toshkent Davlat yuridik instituti kabi 
OTMlami misol keltirishimiz mumkin.
0 ‘quvchilarda ilmiy dunyoqarash etiqodni manaviy va siyosiy 
g‘oyalarm shakillantirish maqsadida ulami ongi, hislari va 
irodasiga tasir ko‘rsatish meto‘dlari kiradi. Tarbiya vositalari biron- 
bir tarbiyaviy masalani maqsadga mofiq tarizda halqilish uchun 
qo‘laniladi. Yana o ‘quvchilar jalb qilingan foalyat turlari ham 
tarbiya vositasi bo‘lishi mumkin. Kino filimlar san’at asarlari 
o'qtuvchining jonli so‘zi bolalar o‘yini mehnat, sport, badiy 
haskorlik, ishtimoiy va boshqa faolyat turlari tarbiya vositavari 
hisoblanadi.
Tarbiya natijasi tarbiyaviy jarayonning usullari uslubi vositalari 
va shakillaridan mohirona foydalanishga bogTiq shunday qilib 
tarbiya jarayonida o‘qituvchi, bitta o‘quvchi yoki sinif jamosi
118

---

manfati yo‘lida biron bir tarbiyaviy masalani hhal qilish uchun 
o‘quvchilami pedago‘gik vaziyat xarakterini hisobga olgan holda 
tasir etishni turli tuman metod, uslub va shakillari majmuosiga 
tarbiya usuli deyiladi.