Axborot texnologiyasi sohasining xususiy aspektlari, axboort tizimlari va dasturiy ta’minot reja

3. Arxivlashning qo`shimcha imkoniyatlari.
Ma`lum katalogdagi fayllarni undagi ichki kataloglar bilan birgalikda bitta faylda arxivlash mumkin. Buning uchun quyidagi ko`rinishda buyruq beriladi:
arj a - z saida
Hosil qilingan arxiv faylni ochish uchun esa
arj x saida arj
buyrug’i beriladi.
Bunda arxivlash dasturi arxiv fayl ichidagi kataloglarni o`z nomi bilan ochish kerak yoki kerak emasligini so`raydi. Agar komp’yuter savoliga Y (Yes) deb javob berilsa, katalog oldingi ichki kataloglari bilan aslidagidek tiklanadi. Agar N (No) deb javob berilsa, katalogdagi va barcha ichki kataloglardagi fayllarni bitta joriy katalogga joylashtiradi.
Arxiv fayllarni hosil qilishda qisish usulini ham buyruqda ko`rsatish mumkin. Quyida bunday parametrlardan ba`zilari keltirilgan:
1. arj a -jm saida
Bu buyruq matn.arj arxiv fayliga fayllarni maksimal darajada qisadi.
2. arj a - jml saida
Bu buyruq fayllarni maksimal darajada tezroq qisadi.
3. arj a - ml saida
Bu buyruq boshqalariga qaraganda tezroq va yaxshi qisadi.
Buyruqda qisish usuli ko`rsatilmasa, arxivlash dasturi usulni o`zi tanlab bajaradi.
Arxivlash dasturlari bo`lmaganda ham ochish mumkin bo`ladigan arxiv fayllarni tuzish mumkin. Buning uchun quyidagi ko`rinishda buyruq beriladi:
arj a -je saida
Bu buyruqning bajarilishi natijasida dastur fayli shaklidagi saida.exe fayli hosil bo`ladi. Uni ochish uchun esa fayl ustiga kursorni keltirib ENTER tugmachasini bosish etarli.
Hatto, odatdagi arxiv fayl (saida.arj) dan ham o`zi ochiladigan faylni hosil qilish mumkin. Buning uchun quyidagi ko`rinishda buyruq beriladi:
arj y -jel saida
Buning natijasida saida.exe fayli hosil bo`ladiki, u arxivlash dasturisiz ochiladigan arxiv fayllar qatoriga kiradi.
Shuningdek, fayllarni arxivga joylashda uni boshqa foydalanuvchilar ochmasliklari uchun parol qo`yish ham mumkin. Parol bilan arxivlashda quyidagi buyruqdan foydalaniladi:
arj a -d? saida
Uning bajarilishida ixtiyoriy harf va raqamlar ketma-ketligidan iborat parolni kiritish talab qilinadi. Adashmaslik uchun parol ikki marta qayta so`raladi, uni tugmachalar majmui orqali kiritishda belgilar ekranda ko`rinmaydi.
Parol qo`yib arxivlangan fayllarni ochish buyrug’i
arj e - d? saida
ko`rinishida bo`ladi.
Arxiv fayl bir butun fayl bo`lib, diskning nosozligi yoki boshqa sabablarga ko`ra uning biror qismini o`qib olish mumkin bo`lmasa, arxiv fayldagi barcha fayllardan ajralib qolish mumkin. Bunday ko`ngilsiz holatlarni oldini olish uchun asosiy fayllarni yo`qotmay turib tuzilgan arxiv faylni tekshirib ko`rish kerak. Buning uchun quyidagi buyruqdan foydalaniladi:
arj t saida.arj
Buyruqdagi t harfi test so`zidan olingan bo`lib, tekshirish ma`nosini anglatadi. Buyruqning bajarilishi natijasida ekranda arxivdagi fayllar ro`yhati va har bir fayl nomidan keyin, agar u yaxshi holatda bo`lsa, "OK", qandaydir xatolikka ega bo`lsa, "CRC error!" yozuvi chiqariladi. Test oxirida arxivdagi xatolar soni ko`rsatiladi. Aniqlangan xato muhimroq bo`lsa, test jarayoni to`xtab qolishi ham mumkin. Bunday holatda arxiv faylni qayta tuzish lozim.
Agar asosiy fayllar o`chirilgandan keyin arxiv faylda xato borligi aniqlansa, arxiv faylni davolovchi parametrlar jr yoki jrl bilan ochish lozim:
arj e -jr saida.arj
arj e -jrl saida.arj
Buyruqlarning birinchisi zararlangan arxivlarni, ikkinchisi muhim zararlangan arxivlarni ochadi.
Ba`zi holatlarda bunday buyruqlar ham arxiv ocholmasligi mumkin. Shuning uchun arxiv fayllarni ular tuzilganda, (hatto ular tuzilayotgan vaqtda) tekshirish lozim bo`ladi. Tekshirish uchun
arj a-jt b:- saida
buyrug’idan foydalaniladi. Bu buyruq joriy katalogdan fayllarni B diskka arxiv fayl sifatida yozadi va shu vaqtning o`zida uni tekshiradi.