Axborot texnologiyalaridan foydalanib maktabgacha yoshdagi bolalarda son-sanoq haqidagi tasavvurlarni shakllantirish

Bitiruv  malakaviy  ish  mavzusining  o'rganilganlik  darajasi.  Bitiruv 

malakaviy  ishini  yozish  uchun  bir  qator  pedagog,    psixolog  va  metodist 

olimlarning ishlari bilan yaqindan tanishib chiqdim.  

Zamonaviy  axborot  texnologiyalaridan  foydalanish  metodikasi  va  umumiy 

didaktik  prinsplar  asosida  ta`lim  tizimiga  texnik  vositalarni  joriy  etish  borasidagi 

ilmiy  fikrlar  N.P.Brutsentsov,  B.S.Gershunskiy,  V.G.Jitomirskiy,  V.A.Novikov 

kabi  olimlar  tomonidan  yaratilgan    adabiyotlar  va  tadqiqot  ishlarida  o'z  aksini 

topgan. Shuningdek, pedagogik  va axborot texnologiyalari integratsiyasidan o'quv 

jarayonida foydalanish bo'yicha olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlarining tahlili 

ham ta`lim jarayonida bunday dasturiy vositalardan foydalanish masalasiga asosan 

jahon  miqyosida  yangi  pedagogik  texnologiyalarga  o'tishi  bilan  bog`liq  muammo 

sifatida  e`tibor  berilayotganligi  va  bu  borada  sezilarli  natijalarga  erishganligini 

ko'rsatdi.  Bu  borada  amalga  oshirilayotgan  ishlar  orasida  rus  va  qardosh  xalqlar 

olimlarining ham katta hissasi bor. Ular qatoriga G.A.Beletskaya "Pedagogicheskie 

usloviya  integratsii  fundamentalnix  i  professionalno-orientirovannix  distsiplin  v 

podgotovke    ekologov"  (Vinnitsa,  2004),  D.I.Kolomiets  "Integratsiya  znaniy 

estestvenno-matematicheskix 

i 

spetsial'nix 

distsiplin 

v 

professional'noy 

podgotovke  uchitelya  trudovogo  obucheniya  (Kiev,  2001)  kabi  ilmiy-tadqiqot 

ishlarini  olib  borgan  bo'lsalar,  V.I.Varchenko  "Boshlang`ich  ta`limda  kompyuter 

texnologiyasidan  foydalanishning  didaktik  shart-sharoitlari"  (Didakticheskie 

usloviya ispolzovaniya kompyuternix texnologiy v nachalnoy shkoli. Kaliningrad, 

1998)  nomli  dissertatsiyasida,  asosan,  muammoning  nazariy  asoslari  tadqiq 

qilingan.  

Respublikamizda  bu  borada  M.N.Lutfullayev  "Oliy  ta`lim  o'quv  jarayonini 

takomillashtirishda  axborot  texnologiyalarini  integratsiyalash  nazariyasi  va 

---

6 

 

amaliyoti  (informatika  va  tabiiy  fanlar  misolida)"  (Samarqand,  2006  )  tadqiqot 

ishlari qilingan. 

 

A.Abduqodirov,  M.Aripov,  A.Hayitov,  U.Yo‟ldoshev,  B.Rajabov, 

R.Boqiyev  kabi  olimlarning  olib  borgan  tadqiqotlarda  ta`lim-tarbiya  jarayonida 

kompyuterlardan foydalanish muammosi keng yoritib berilganligi bilan bir qatorda 

pedagogik  va  axborot  texnologiyalaridan  ta`lim  jarayonida  foydalanish  bo'yicha 

uslubiy tavsiyalar berilgan. So'nggi yillarda zamonaviy axborot texnologiyalaridan 

o'quv  jarayonida  foydalanish  bo'yicha  A.Sattorov  mashg`ulotning  sifat  va 

samaradorligini  oshirishda  taqdimot  dasturlaridan  foydalanish,  POWER  POINT  

dasturida  slaydlar  tayyorlash  va  ulardan  ta`lim  jarayonida  foydalanishni  yoritib 

bergan.  Bundan  tashqari,  A.G`.Xayitov  "Umumiy  o'rta  ta`limda  informatika  va 

hisoblash  texnikasi  asoslarini  o'qitishni  kompyuterlashtirish  nazariyasi  hamda 

amaliyoti"  (T:,  2006)  nomli  doktorlik  dissertatsiyasida  didaktik    va  uslubiy 

talablarga  rioya  qilgan  holda  informatika  va  hisoblash  texnikasi  asoslari  o'quv 

predmeti 

mazmuniga 

pedagogik 

ishlov 

berish 

yo'li 

bilan 

ta`limni 

kompyuterlashtirishga qaratilgan pedagogik dastur nazariy jihatdan  asoslangan va 

undan foydalanish usuliyoti ishlab chiqilgan. 

Yuqorida keltirilgan ilmiy tadqiqotlarning natijalari O'zbekistonda, MDH va 

boshqa  davlatlarda  pedagogik  va  axborot    texnologiyadaridan  o'quv  tarbiya 

foydalanishga  qaratilgan  bo'lsa-da,  ularning  maqsadi  maktabgacha  ta`lim   

matematika  mashg`ulotlarida      axborot  texnologiyalaridan  unumli  foydalanishga 

qaratilmagan.  Shu  nuqtayi  nazardan  kelib  chiqib,  biz  bitiruv  malakaviy  ish  

mavzusini  "  Axborot  texnologiyalaridan  foydalanib  maktabgacha  yoshdagi