Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

1.3. Transformatorlarning energiya va asinxron motorlarning quvvat isroflari.

Transformatorlarning energiya va asinxron motorlarning quvvat isroflari to‘g‘risida asosiy ma’lumotlar va tushunchalar berilgan. Shu bilan birga isroflarni hisoblash uslublari va isroflarni kamaytirish chora tadbirlari keltirilgan.

Tayanch iboralar: Transformator, asinxron motor, quvvat isrof, energetik tuzilmalar iste’mol quvvati, quvvat koffisiyenti, “O‘zbekenergiya” DAK.

Taqsimlovchi elektr tarmoq va sanoat korxonalarida ishlatiladigan energetik tuzilmalarining asosiylaridan biri transformatorlardir. Transformatorlarning vazifasi elektr energiyaning asosiy parametrlaridan biri - kuchlanishni o‘zgartirish, ya’ni kuchaytirish yoki pasaytirishdir.

Parametr – mazkur tuzilma, asbob, uskuna va hokazoni tavsiflovchi (tavsiflovchi) ko‘rsatkich. Ushbu parametrni o‘zgartirish ma’lum elektrmagnit jarayon natijasida hosil bo‘ladi va shu jarayonda energiyaning bir qismi isroflanadi. Transformatorlarning elektr energiya isrofi formulasini sharhlaymiz:³

Bu formulada:

ΔR_K=ΔR_qt – transformatorning qisqa tutash isrofi ma’lumotnomalardan olinadi.

n – podstansiyasidagi transformatorlar soni, ko‘pincha n=2

β-Transformatorning yuklantirish koeffisienti

- 0,75÷0,9 ga baravar olinishi kerak.

S_ist – iste’molchining to‘la quvvati [kVA]

S_n.t – transformatorning to‘la me’yoriy (nominal) quvvati. Har bir transformatorning ustida albatta ko‘rsatiladi.

- Bir sutka yoki oy umumlashtirilgan iste’mol grafigining pog‘onalar bo‘yicha vaqt yig‘indisi. Agar hisoblar bir yil uchun bajariladigan bo‘lsa, Δt= T_nb – bir yillik maksimal isroflar vaqti deyiladi va ma’lumotnomalardan olinadi, T_nb va cosφ – ga bog‘liq.

K – umumlashtirilgan iste’mol grafigining ma’lum vaqt ichidagi pog‘onalar soni. 1.1. rasm.