Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

1.6-Ko‘p tarifli hisoblagich indikatorining umumiy ko‘rinishi.

Sarflangan energiya miqdori sakkiz razryadda chiqadi(maksimal miqdor 99999.999 Kvt-soat). Axborot davriy o‘zgaradi(bir necha sekund oraligida), har bir tarif bo‘yicha to‘plangan energiya va summasi ketma-ket ko‘rsatgichlarda aks etadi. Dastlab bu ma’lumotlar ayni oy uchun chiqadi(“oy uchun” yozuvi yoritib ko‘rsatilgan) va keyin hisoblagich foydalanish vaqtidan boshlab to‘plangan energiya(“hammasi” yozuvi yoritib ko‘rsatilgan). Indikator maydonidagi belgilarga sinxron tarzda tarif haqida belgi yoritilib ko‘rsatilgan(“o”-asosiy, “l”- imtiyozli, “p”- pik, “sh”-jarima; bu tariflarda to‘plangan energiyani o‘rnatilgan quvvatdan oshmasligi ham shu belgilarda ko‘rsatiladi; “+”-jamlagich). Indikator o‘ng maydonda sana, hafta kuni va yil fasli aks etgan. Amaldagi tarif bo‘yicha to‘plangan energiya JKI ning tarifli qismida(indikator maydonining chap ustki qismida) aks etgan. O‘rnatilgan quvvat chegaralinishidan oshib ketishida yoki oydagi sarflangan energiya miqdori “limit moщnosti” yoki “limit energii” ko‘rinishida yoritib ko‘rsatiladi¹⁰.

O‘tgan 11 oydagi ma’lumotlarni ko‘rish hisoblagich korpusida joylashgan maxsus knopkani bosish orqali amalga oshiriladi. Har bir bosishda ketma-ket har bir tarif haqida oylik axborotlar chiqadi va oydan oyga o‘tib takrorlanadi. Ko‘rilayotgan oy nomeri va yili indikatorning sana qismida ko‘rinadi. Agar knopka bir necha sekund bosilmasa hisoblagich odatiy ishlash holatiga o‘tadi. Kartrider ulanganda bu knopka har bir tarif bo‘yicha energiya miqdorini ko‘rish imkonini beradi, foydalanuvchi buyrug‘iga qarab bu amalga oshadi.

Indikatorning belgilar maydonida tarif belgilaridan tashqari qo‘shimcha ma’lumot chiqadi, misol uchun Elektron kartani kartriderga o‘rnatish bilan yoki programmali testlash bilan buzilganligini topishda.

Hisoblagich boshqarish algoritmi amalga oshirish uchun 10Kbayt adres joy talab qilinadi, mikrokontrollerning ichki DSQ si 12 Kbayt hajmga ega.

Sxematexnik qurilma ikki qismga bo‘linadi: boshqariluvchi va kuch modullaridan iborat. Modular quyidagi vazifani bajaradi: Kuch moduli tok va kuchlanish datchiklari ichiga kiradi, KR1095PP1 mikrosxema-o‘zgartirgich chastota chiqishini optron yechimini ya’minlaydigan modul va manba moduli, Motorolla fir masining MS33363 mikrosxema bazasi yordamida bir taktli sxemasi bilan bajarilgan impuls o‘zgartirgich moduli. Uning farqlanuvchi xislati bo‘lib impuls transformatorlarini bevosita boshqaruvchi ichki kuch kalitlari mavjudligini keltirish mumkin.

Boshqaruv moduli asosi bo‘lib MC68HC05L16 mikrokontroller xizmat qiladi, U 156 segmentli JKI bilan bevosita ulangan, ya’ni JKI uchun alohida kontroller zarur hisoblanishini oldi olingan. Manbani monitor qilish sifatida mikrokontrollerning sbros signali berilgan, bu manba kuchlanish miqdori aniqlangan darajadan pastligida ishga tushadi, bu uchun MS33164 mikrosxema qo‘llaniladi. Taymer va to‘plagich vazifasini ikki chiqishli Dallas FI rmasining DS1994L mikrosxemasi bajaradi, unda ichki uzoq vaqtga yetadigan batareyka mavjud.