Axborot texnologiyalari, tarmoqlar va telekommunikatsiyalar

Biznes uchun muhim ma’lumotlar 
kompaniyangizni boshqarish va qo‘llab-
quvvatlash uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlar aktivlarini o‘z ichiga oladi. 
Misollar moliyaviy rejalar, inventar va dizayn va tijorat sirlari kabi intellektual 
mulkni o‘z ichiga oladi. 
Shaxsiy ma’lumotlarga 
xodimlarning HR va ish haqi ma’lumotlari, 
mijozlar profillari, etkazib beruvchilar bilan tuzilgan shartnomalar va shaxsiy 
tibbiy tarix kiradi[1]. 
Kuchli kiberxavfsizlik strategiyasi kompaniyaning axborot aktivlarini 
differensial himoya qilishni ta’minlaydi, eng muhim ma’lumotlarni himoya 
qilishning eng yuqori darajasini beradi. Aks holda, siz har bir fayl va jildni, xoh u 
muhim intellektual mulkni o‘z ichiga oladimi, xoh boshqa narsalarni o‘z ichiga 
oladimi, himoya qilish uchun resurslarni behuda sarflaysiz[4]. 
Axborot asri bizni o‘z majburiyatlarimizni bajarishda keskin o‘zgarishlarga 
olib keldi. Endi o‘rta darajadagi texnik bo‘lmagan mutaxassis ilgari yuqori 
malakali dasturchi bajaradigan ishni bajarishi mumkin. Xodim o‘z ixtiyorida hech 
qachon bo‘lmaganidek aniq va o‘z vaqtida ma’lumotga ega. 
Ammo kompyuter va avtomatlashtirilgan texnologiyalardan foydalanish 
tashkilotni boshqarishda bir qator qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Ko‘pincha 
tarmoqlarga ulangan kompyuterlar katta hajmdagi ma’lumotlarga kirishni 
ta’minlay oladi. Shuning uchun, odamlar axborot xavfsizligi va avtomatlashtirish 
va maxfiy, shaxsiy yoki boshqa muhim ma’lumotlarga ko‘proq kirishni ta’minlash 
bilan bog‘liq xavflar haqida qayg‘uradilar[2]. Kompyuter jinoyatlarining soni ortib 
bormoqda, bu esa oxir -oqibat iqtisodiyotga putur etkazishi mumkin. Shuning 
uchun ma’lumot himoyalanishi kerak bo‘lgan manbaa bo‘lishi lozim. 
Avtomatlashtirish hisoblash uskunalari bilan operatsiyalarni maxsus 
o‘qitilgan texnik xodimlar tomonidan emas, balki tashkilotning oddiy xodimlari 
tomonidan amalga oshirilishiga olib kelganligi sababli, oxirgi foydalanuvchilar 
ma’lumotni himoya qilish mas’uliyatini bilishlari shart[3]. 
Ma’lumotlar xavfsizligi va tarmoqning ishonchli ishlashining 100% 
kafolatini beradigan yagona tizim yo‘q. Shu bilan birga, muayyan tashkilot 
vazifalarining o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda, keng qamrovli, 
puxta o‘ylangan xavfsizlik kontseptsiyasini yaratish qimmatli ma’lumotlarni 
yo‘qotish xavfini minimal darajaga tushirishga yordam beradi. 

---

International scientific conference "INFORMATION TECHNOLOGIES, NETWORKS AND 
TELECOMMUNICATIONS" ITN&T-2022 Urgench, 2022y April 29-30 
521