«axborot texnologiyalari» kafedrasi

2-hisoblash grafik ishini bajarish uchun variant topshiriqlari

10–variant
Jadvalda Samarqand shahridagi oily o’quv yurtlari bo’yicha oxirgi besh yil davomida o’qiydigan talabalar soni to’g’risida ma’lumot keltirilgan. Ushbu jadval asosida besh yil davomida har bir oily o’quv yurtlari bo’yicha talabalar soni, har yilda va besh yilda o’qiydigan talabalar sonini hisoblang. Yillar bo’yicha talabalar sonni halqasimon (Кольцевая) diagramma ko’rinishda tasvirlang.

Oily o’quv yurtlari	Talabalar sonini
	2011	2012	2013	2014	2015
SamDU	4520	4600	4800	4850	4950
….

Mavzu: Mantiqiy funksiyadan foydalanib funksiya grafigini chizish
Ishning maqsadi: Talabalarda Excel dasturida funksiyalarning grafigini chizish ko’nikmasini hosil qilishdan iborat.
Ishni bajarish namunalari
Misol. Quyidagi funksiyaning grafigini chizing.

Funksiya grafigini [-2; 2] oraliqda chizamiz. A1 va A2 yacheykalarga argumentning boshlang’ich x₀=-2 va x₁ =-1,8 qiymatlarini kiritamiz. So’ngra ikkala yacheykani belgilab, A21 yacheykagacha nusxalaymiz. Funksiyaning grafigini chizish uchun Если funksiyasidan foydalanamiz. Masalan, A1 yacheykada argumentning boshlang’ich qiymati turibdi, demak, B1 yacheykaga quyidagi formula kiritilishi zarur:

=yesli(A1<0;1+A1;yesli(A1>=1;A1^2;exp(A1))).

Hisoblash grafik ishini bajarish uchun variant topshiriqlari

4-variant



MASALANING YECHIMI

1-topshiriq

10.Fayl va papka tushunchasi. Fayl va papka bilan ishlash buyruqlari.

Kompyuterda bajariladigan barcha amallarni umumlashtirgan holda, uchta asosiy vazifalarga ajratishimiz mumkin: axborotlarni yig‘ish (yaratish yoki kiritish), axborotlarni qayta ishlash (yoki o‘zgartirish) va axborotlarni uzatish.

Fayl tushunchasi

Ushbu vazifalarni amalga oshirish uchun axborotlar, dasturlar, ma’lumotlar kompyuter xotirasida o‘ziga xos tartibda tashkil etiladi va saqlanadi.

Fayl inglizcha so‘z bo‘lib, «hujjatlar jildi», «ma’lumotlar» ma’nosini anglatadi. Kundalik hayotimizda biz ma’lumotlarni ma’lum bir tartib va qoidalarga asosan tashkil etamiz va saqlaymiz. Masalan, sinfingizdagi har bir o‘quvchi haqidagi ma’lumotlar alohida jildda saqlanadi (bitta jildda bir necha o‘quvchi haqidagi ma’lumotlar aralashtirib yuborilmaydi). Xuddi shu kabi, sizning sinfingizdagi o‘quvchilar haqidagi ma’lumotlar jamlangan jildlar ham boshqa sinf o‘quvchilarining jildlari bilan aralash- tirib yuborilmaydi.

Ma’lumotlar bunday qoidalarga asosan tartiblanishining asosiy maqsadi – kerakli ma’lumotlarni osonlik bilan qidirib topishdir.

Fayl nomida kompyuter qurilmalari nomi va buyruqlar nomini ishlatish mumkin emas.

Fayllarni kompyuter xotirasida saqlash uchun ularga alohida nom beramiz. Buning asosiy sababi shundan iboratki, agarda har bir faylga alohida nom berilmasa, chalkashlik yuz beradi.

Fayllarni yanada tartiblash uchun ularni mazmuniga ko‘ra alohida papkalarga joylaymiz.

Kompyuterda fayllar yaratishingizdan avval o‘zingizning papkangizni hosil qiling. Ushbu papkangizga yaratgan matnlaringiz, tasvirlaringiz, ovozli va video fayllaringizni saqlab boring.

Fayl nima?

Fayl – tashqi xotirada biror nom bilan saqlab qo‘yilgan har qanday ma’lumot.

Faylda saqlanayotgan ma’lumotlar matn, tasvir, film, musiqa, dastur yoki turli boshqa ma’lumotlar bo‘lishi mumkin. Ular tashqi xotira hisoblanuvchi disketa, magnit tasma, qattiq disk, CD va DVD disklar, flesh-xotira kabi vositalarda fayl ko‘rinishida saqlanadi.

Papka tushunchasi

Papka yoki katalog – fayl nomlari va fayl haqida ma’lumot saqlanadigan diskning alohida ajratilgan sohasi. Windows operatsion sistemasida papka tasviri bilan ko‘rsatiladi.

Agar siz ma'lum bir faylni topish uchun vaqti-vaqti bilan kompyuteringizdagi barcha papkalarni qayta ko'rib chiqsangiz, unda o'zingizning fayllaringizni saqlash tizimini qanday yaratish va ish joyingizni bir marotaba va umuman tartibga solish haqida o'ylashingiz kerak.

Fayllar va papkalarni qo'lda tartibga solish bir soatdan ko'proq vaqtni oladi, ammo kelajakda bu vaqt to'laydi, chunki siz aniq hujjatning qaerdaligini aniq bilib olasiz va bu sizning ishingiz samaradorligiga ta'sir qiladi.

Ishni boshlashdan oldin siz bir qog'oz varag'ini olib, undagi papkalar va fayllarni tashkil qilish uchun kelajakdagi tizimni chizishingiz kerak.