Axborot texnologiyalari kafedrasi psixologlar uchun informatika

Fayl viruslari. Fayl viruslari – fayllarni zararlaydigan viruslardir. Ular o’z navbatida yana uch guruxga bo’linadi:

• 
  Amaliyot tizimi resurslari bilan ishlaydigan fayl viruslari. Ular asosan bajariladigan .COM va .EXE kengaytmali fayllarga o’rnashib oladi;
  
• 
  Biror bir ilovaning muhitida bajariladigan makrobuyruqlar tilida yozilgan makroviruslar;
  
• 
  Skript viruslar mahlum buyruq qobiqlari muhitida bajariladi. Avval bat – fayllari DOS buyruqlari qobig’ida, xozirda VBS va JS – skriptlari WSh (Windows Scri’ting host) buyruqlar qobig’ida.
  
• 
  Diskdagi faylli tizimini o’zgartiradigan viruslar. Odatda bunday viruslar DIR deb ataladi. Bu viruslar diskning biror-bir sohasida fayllarning oxiri sifatida yashirinadilar. Ular ko’rsatgichlar boshini yozuv oxiriga olib o’tib qo’yadi va NDD (Norton Disk Doctor) bilan tekshirganda diskning buzilganligi mahlum bo’ladi.
  
• 
  Ko’rinmas va o’zi differentsiallanuvchi viruslar. Stealth – viruslar doimo xotirada joylashgan xolda zararlangan faylga murojaatni tutib olib, undan o’sha zaxoti virus kodini o’chirib tashlab so’rovga javob tariqasida faylning dastlabki virussiz ko’rinishini uzatadi. shunday usulda bu viruslar o’zini kompyuterda borligini yashirishadi.
  

Virus asosan ikkit qismdan iborat bo’lib, ularni biri virus ikkinchisi shifrlovchi deb ataladi. Virusning xar bir nusxasi shifrlovchi, qandaydir kalit va shu kalit bilan shifrlangan virusdan tashkil topadi. O’zi differentsiallanuvchi viruslar esa, o’zini formasini takomillashtiradi. Ko’p viruclar boshqalar uning ishlash mexanizmini sezib qolmasliklari uchun o’zining katta qismini kodlangan holda saqlaydi. Bu albatta bunday viruslarni topishda qiyinchiliklar tug’diradi.