Axborot ta’lim texnologiyalari kafedrasi

6.1-rasm. MainMenu1 Items 
6.16.  ADO  bo’limida  ADOConnection,  ADOTable,  ADOQuery  komponentasini 
olib Form1 oynasiga ixtiyoriy joylashtiriladi. 
6.17.  Data  Accessbo’limidaDataSource  komponentasini  olib  Form1  oynasiga 
ixtiyoriy joylashtiriladi. 
6.18. ADOConnection ustiga sichqoncha ikki marotaba bosiladi: 
 
 
 
6.2-rasm 

---

~ 45 ~ 
 
 
6.3-rasm 
 
6.4-rasm.1. “dorixona.mbd” bu - Microsoft Access ma’lumotlar bazasi. (Baza 
fayl yonida yurishi kerak), 2. Ma’lumotlar bazasi to’g’ri ulanganini tekshirish 
tugmasi, 3.Ulanganlik haqidagi ma’lumotllarni saqlash va tasdiqlash
 
1 
2 
3 

---

~ 46 ~ 
 
6.19. ADOConnection1 LoginPromt xususiyatiga false tanlanadi; 
6.20.  ADOQuery1  komponentasi  Connection  xususiyatiga  ADOConnection1 
tanlanadi; 
6.21.  ADOTable1  komponentasi  Connection  xususiyatiga  ADOConnection1 
tanlanadi; 
6.22. ADOTable1 komponentasi TableName xususiyatiga dorilar tanlanadi; 
6.23. ADOTable1 komponentasi Active xususiyatiga true tanlanadi; 
6.24. DataSource1 komponentasi DataSet xususiyatiga ADOQuery1 tanlanadi; 
6.25.  DBGrid1  komponentasi  ustiga  sichqoncha  chap  tugmasi  ikki  marotaba 
bosiladi va “nomi” dan boshqa barcha ma’lumotlar uchiriladi; 
6.25.1. “name” ma’lumotlar ustuni razmeri kattalashtiriladi. 
6.26.  System  bo’limida  Timer  komponentasini  olib  Form1  oynasiga  ixtiyoriy 
joylashtiriladi; 
6.26.1. Sichqonchaning chap tugmasini Timer1 ustiga 2 marta bosgan holda 
ichiga kiriladi va quyidagi dastur kod yoziladi: 
void __fastcall TForm1::Timer1Timer(TObject *Sender) 
{ 
     Label8->Caption=Time(); 
     Label9->Caption=Date();    
} 

 
Ushbu dastur kod joriy soat va sanani ko’rsatib turadi. 
6.27. Sotish tugmasi ichiga quyidagi dastur dastur kodi yoziladi: 
void __fastcall TForm1::sButton1Click(TObject *Sender) 
{ 
   kl: String p; 
    InputQuery(ADOQuery1->FieldByName("nomi")->AsString,"Dorilar 
hajmi 
kiriting",p); 
    if(p!="0"&&p!=""&&StrToInt(p)<=StrToInt(ADOQuery1-
>FieldByName("soni")->AsString)) 

---

~ 47 ~ 
 
    { 
      ADOQuery1->Edit(); 
      ADOQuery1->FieldByName("soni")-
>AsString=IntToStr(StrToInt(ADOQuery1->FieldByName("soni")->AsString)-
StrToInt(p)); 
      ADOQuery1->FieldByName("sotilanlari")-
>AsString=IntToStr(StrToInt(ADOQuery1->FieldByName("sotilanlari")-
>AsString)+StrToInt(p)); 
      ADOQuery1->FieldByName("summasi")-
>AsString=IntToStr(StrToInt(ADOQuery1->FieldByName("summasi")-
>AsString)+(StrToInt(p)*StrToInt(ADOQuery1->FieldByName("narxi")-
>AsString))); 
      ADOQuery1->Post(); 
      ADOQuery1->Refresh(); 
      ADOTable2->Insert(); 
      ADOTable2->FieldByName("nomi")->AsString=ADOQuery1-
>FieldByName("nomi")->AsString; 
      ADOTable2->FieldByName("narxi")->AsString=ADOQuery1-
>FieldByName("narxi")->AsString; 
      ADOTable2->FieldByName("turi")->AsString=ADOQuery1-
>FieldByName("turi")->AsString; 
      ADOTable2->FieldByName("soni")->AsString=p; 
      ADOTable2->FieldByName("summasi")-
>AsString=IntToStr(StrToInt(p)*StrToInt(ADOQuery1->FieldByName("narxi")-
>AsString)); 
      ADOTable2->FieldByName("vaqti")->AsString=Label9->Caption+" 
"+Label8->Caption; 
         if(rasm) 
         { 

---

~ 48 ~ 
 
              TMemoryStream * strm = new TMemoryStream(); 
              Image1->Picture->Graphic->SaveToStream(strm); 
              ((TGraphicField 
*)ADOTable2->FieldByName("surati"))-
>LoadFromStream(strm); 
              delete strm; 
          } 
      ADOTable2->Post(); 
         } 
    else 
    {   if(p=="") 
        { 
           return; 
        } 
        ShowWarning("Siz  bergan  hajm  dorilar  sonidan  ko’p\n  Qaytadan  o’rinib 
ko’ring"); 
        goto kl; 
    } 
} 
6.28.  Form1  oynasi  ob’yektni  ichki  xossalaridan  OnResize  xossasiga  quyidagicha 
dastur dastur kod yoziladi: 
void __fastcall TForm1::FormShow(TObject *Sender) 
{ 
   sEdit1->Text="s"; 
   sEdit1->Text=""; 
   Form1->Width=1000; 
   Form1->Height=500; 
   Form1->Top=150; 
   Form1->Left=150; 
} 

---

~ 49 ~ 
 
6.29.  Form1  oynasi  ob’yektni  ichki  xossalaridan  OnShow  xossasiga  quyidagicha 
dastur dastur kod yoziladi: 
void __fastcall TForm1::FormShow(TObject *Sender) 
{ 
   sEdit1->Text="s"; 
   sEdit1->Text=""; 
   Form1->Width=1000; 
   Form1->Height=500; 
   Form1->Top=150; 
   Form1->Left=150; 
} 
6.30. Edit komponentasini ustiga sichqonchani chap tugmasini ikki marta bosamiz 
va ushbu dastur kodni yozamiz: 
void __fastcall TForm1::sEdit1Change(TObject *Sender) 
{ 
    ADOQuery1->Close(); 
    ADOQuery1->SQL->Clear(); 
    ADOQuery1->SQL->Add("SELECT  *FROM  dorilar  WHERE  `nomi`  like 
‘"+sEdit1->Text+"%’"); 
    ADOQuery1->Open(); 
} 
6.31. Form1 komponentasi Caption xususiyatiga “DORIXONA” deb yoziladi; 
6.32. Form1 komponentasi BorderStyle xususiyatiga bsSingle tanlanadi; 
6.33. 
Form1 
komponentasi 
BorderIcons 
xususiyatiga 
[biSystemMenu,biMinimize,biMaximize] deb yoziladi; 
6.34. CHIQISH tugmasi ichiga quyidagi dastur kodni yozamiz: 
void __fastcall TForm1::c1Click(TObject *Sender) 
{ 
    Form1->Close(); 

---

~ 50 ~ 
 
} 
6.35. YO‘RIQNOMA tugmasi ichiga quyidagi dastur kodni yozamiz: 
void __fastcall TForm1::Y1Click(TObject *Sender) 
{ 
     Form7->Show(); 
} 
6.36.  MENYU  ichidagi  YANGI  DORI  tugmasini  ichiga  quyidagi  dastur  kodni 
yozamiz: 
void __fastcall TForm1::Y2Click(TObject *Sender) 
{ 
    Form2->ShowModal(); 
    sEdit1->Text="s"; 
    sEdit1->Text=""; 
    sButton1->Enabled=false; 
} 
6.37.  MENYU  ichidagi  DORILAR  SONINI  O‘ZGARTIRISH  tugmasini  ichiga 
quyidagi dastur kodni yozamiz: 
void __fastcall TForm1::D1Click(TObject *Sender) 
{ 
    Form4->ShowModal(); 
    sEdit1->Text="s"; 
    sEdit1->Text=""; 
    sButton1->Enabled=false; 
} 
6.38. MENYU ichidagi ARXIV tugmasini ichiga quyidagi dastur kodni yozamiz: 
void __fastcall TForm1::A1Click(TObject *Sender) 
{ 
     Form6->ShowModal(); 
} 

---

~ 51 ~ 
 
6.38.1.  MENYU  ichidagi  Dastur  Haqida  tugmasini  ichiga  quyidagi  dastur  kodni 
yozamiz: 
void __fastcall TForm1::d2Click(TObject *Sender) 
{ 
    Form3->ShowModal(); 
} 
6.39.  DBGrid1  komponentasi  OnCellClik  xossasiga  quyidagi  dastur  kodni 
yozamiz: 
void __fastcall TForm1::DBGrid1CellClick(TColumn *Column) 
{ 
    DBText6->Left=(sPanel2->Width-(DBText6->Width))/2; 
    Label1->Left=(sPanel2->Width-(DBText1->Width+10+Label1->Width))/2; 
      DBText1->Left=Label1->Left+10+Label1->Width; 
      Label5->Left=(sPanel2->Width-(DBText7->Width+10+Label5->Width))/2; 
      DBText7->Left=Label5->Left+10+Label5->Width; 
      Label4->Left=(sPanel2->Width-(DBText3->Width+10+Label4->Width))/2; 
      DBText3->Left=Label4->Left+10+Label4->Width; 
      Label2->Left=(sPanel2->Width-(DBText2->Width+10+Label2->Width))/2; 
      DBText2->Left=Label2->Left+10+Label2->Width; 
      Label6->Left=(sPanel2->Width-(DBText4->Width+10+Label6->Width))/2; 
      DBText4->Left=Label6->Left+10+Label6->Width; 
      Label7->Left=(sPanel2->Width-(DBText8->Width+10+Label7->Width))/2; 
      DBText8->Left=Label7->Left+10+Label7->Width; 
      if(!(TBlobField*)ADOQuery1->FieldByName("surati")->IsNull) 
        { 
        if(!Image1->Visible)Image1->Visible=true; 
        TMemoryStream * strm = new TMemoryStream; 
        TJPEGImage *ptJpg=new TJPEGImage; 

---

~ 52 ~ 
 
        ((TGraphicField*)ADOQuery1->FieldByName("surati"))-
>SaveToStream(strm); 
        strm->Seek(0, 0); 
        if(*(Word*)strm->Memory == 0xD8FF) 
Image1->Picture->Graphic=ptJpg; 
        Image1->Picture->Graphic->LoadFromStream(strm); 
        delete strm; 
        delete ptJpg; 
        rasm=true; 
        } 
        else { 
                Image1->Visible=false; 
                sPanel3->Caption="Surat mavjud emas"; 
                rasm=false; 
        } 
        sButton1->Enabled=true; 
}