Axborot kutubxona katalogi va fondi

Alfavit-predmet  ko‘rsatkich
Bu  ko‘rsatkich  kutubxona  klassifikatsiyasi  jadvallariga  ilova 
qilingan xuddi shunday ko‘rsatkich bilan ko‘pgina umumiy tomon- 
larga ega. Alfavit-predmet ko‘rsatkichming jadvallarga ilova qilin­
gan  ko‘rsatkichidan  farqi  faqat  uning  vazifasidadir  -  jadvallarga 
ilova qilingan ko‘rsatkichdan kutubxonachi  klassifikatsiyalash ja ­
rayonida  foydalanadi,  katalogga  doir  alfavit-predmet  ko‘rsatkichi 
esa,  garchi  kutubxonachi  katalogdan  har  xil  ma’lumotlarni  bilib 
olish  uchun  undan  foydalansada,  asosan  kitobxonlarga  yordam- 
lashishga  mo‘ljallangan.
Alfavit-predmet  ko‘rsatkichida  bilimning  asosiy,  yetakchi  so- 
halarining, juz’iy  fanlarning  va  shu  sohalarga  oid  alohida  masa- 
lalarning,  eng  muhim  ilmiy  problemalarning,  alohida  tushun- 
chalar  hamda  fanlar  o ‘rganadigan  asosiy  obyekt  bo‘lib  qolgan 
predmetlarning  nomlari  va  hokazolar  umumiy  alfavit  tartibida 
keltiriladi.  Har bir nomdan  keyin  bo'lim ning  indeksi  ko‘rsatiladi, 
undan  muayyan  temadagi  kitobni  qidirib  topish  kerak  bo‘ladi. 
Temaning  nomi  bilan  indeksi  birgalikda  ko‘rsatkich  rubrikasini 
tashkil  etadi.
Ko‘rsatkichning  har  bir  rubrikasi  alohida  kartochkaga  yozib 
qo‘yilgan,  kartochkalar  esa  katalog  yashiklarida  alfavit  tartibida
101

---

joylashtirilgan  vaqtda  ko‘rsatkichning  kartochka  formasi  juda 
qulay  bo‘ladi.
Ko‘rsatkichning  asosiy  vazifasi  —  kitobxonga  sistemali  kata­
logdan  foydalanish  paytida  spravka  qo‘llanmasi  tariqasida  xiz­
m at  qilish  va  uning  kerakli  bo‘lim ni  topishiga  yordamlashish- 
dir.  Biroq  ko‘rsatkichning  yordamchi  xarakterga  ega  bo‘lishi 
sistemali  katalog  tuzishga  qanday  talablar  qo'yilsa,  uni  tuzish- 
ga  ham   shunday  talablar  qo‘yish  kerakligini  istisno  qilmaydi. 
Rubrikalardagi  sarlavhalarning  ifodalanishi  fanda  va  ijtimoiy 
tajribada  qabul  qilingan  terminologiyaga  qat’iy  mos  bo‘lm og‘i 
lozim.