Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining yangi imkoniyatlari

Milliy axborot tizimini yaratishda qanday maqsadlar ko‘zda tutilgan?
– Milliy axborot tizimi “Elektron hukumat”ni joriy etish uchun texnologik asosdir. Uni bosqichma-bosqich shakllantirish uchun Prezidentimiz Islom Karimovning 2012-yil 21-martda qabul qilingan “Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada joriy etish va rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori bilan “2012-2014-yillarda O‘zbekiston Respublikasida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada joriy etish va rivojlantirish dasturi” va “2012-2014-yillar davrida davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlarining Milliy axborot tizimiga ulanadigan axborot tizimlari ro‘yxati” tasdiqlandi. Shuningdek, Milliy axborot tizimini yaratish va rivojlantirish chora-tadbirlari belgilangan “2013-2020-yillarda O‘zbekiston Respublikasida telekommunikatsiya texnologiyalari, tarmoqlari va aloqa infratuzilmasini rivojlantirish dasturi” hamda “Elektron hukumat” tizimining axborot tizimlari va ma’lumotlar bazasini yaratish loyihasi va tadbirlari ro‘yxati ham tasdiqlandi.
– Bugun har bir davlat tashkiloti o‘zining elektron yoki axborot tizimiga ega bo‘lishga intilmoqda. Buning sababi nimada va mazkur jarayon qanday rivojlanish istiqbollariga ega?
– Ma’lumki, har qanday tashkilot faoliyati davomida ko‘plab turli axborotlar to‘planib qoladi. Bugungi kunda mamlakatimizda bu kabi ma’lumotlar aksariyat tashkilotlarda qog‘oz shaklida saqlanmoqda va ularga ishlov berish chog‘ida arxivdagi barcha hujjatlarni ko‘tarishga to‘g‘ri kelmoqda. Bu ko‘p vaqt va mehnat talab qiladi. Ba’zan esa ayrim hujjatlarni topishning imkoni bo‘lmayapti. Axborot tizimining asosiy vazifasi – axborotni to‘plash, saqlash, unga ishlov berish va tahlil qilishdir. Axborot tizimlarining joriy etilishi qog‘oz shaklidagi hujjatlar hajmini, shuningdek, vaqtni sezilarli ravishda kamaytirish imkonini beradi. Ularni yanada rivojlantirish kelajakda bir yo‘la bir qancha tashkilotlar foydalanishi mumkin bo‘lgan idoralararo axborot tizimini yaratishga yordam beradi. Bunday tizimni ishlab chiqish tashkilotlar o‘rtasida axborot ayirboshlashga ketadigan vaqtni qisqartirish, qog‘oz sarfini tejashga ko‘maklashadi, fuqarolar va yuridik shaxslarga elektron shaklda davlat xizmati ko‘rsatish imkonini beradi.
– O‘z axborot tizimini yaratish istagida bo‘lgan tashkilot, birinchi navbatda nimalarga e’tibor qaratishi lozim va mamlakatimizdagi axborot tizimlari ishlarini monitoring qiladigan muassasa bormi?
– O‘z axborot tizimini tashkil qilmoqchi bo‘lgan tashkilot, birinchi navbatda uning maqsadi va asosiy vazifalarini aniq belgilab olishi kerak. Bu borada avtomatlashtirish rejalashtirilayotgan jarayonni va uning texnik vazifasini atroflicha o‘rganib chiqishi zarur.
Davlat aloqa inspeksiyasi 2013-yilda Aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari sohasida nazorat bo‘yicha davlat inspeksiyasiga aylantirildi hamda uning zimmasiga ishchi va boshqaruv jarayonlarini avtomatlashtirish samaradorligi ustidan davlat nazoratini amalga oshirish, integratsiyalashtirilgan axborot tizimlari, idoralararo ma’lumotlar almashish tarmoqlarini joriy etish va ulardan foydalanish, interfaol davlat xizmatlari ko‘rsatish kabi qo‘shimcha vazifalar yuklandi. Inspeksiya ushbu vazifalarga muvofiq davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, joylardagi davlat hokimiyati organlari, shuningdek, aloqa, axborotlashtirish hamda telekommunikatsiya texnologiyalari sohasi korxona va tashkilotlarida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish hamda rivojlantirish jarayonlarini belgilangan tartibda nazorat va monitoring qilib, o‘rganib bormoqda.
Skype мобил намунасида гуруҳ бўлиб видеочат ўтказиш мумкин бўлади
Skype энди WhatsAppда?!
Microsoft boshqa messenjerlar foydalanuvchilariga Skype orqali muloqot qilish imkonini beradi
Windows 10 29 июль куни сотувга чиқарилади
“Facebook”да умуман кўринмасликнинг оддий усули
Kompyuter va internet bilan bog‘liq 8 ta sir
WhatsApp Telegram izidan borib, servisning veb-versiyasini ishga tushiradi
Google Translate’da sinxron tarjima funksiyasi paydo bo‘ladi
Xakerlar Gollivud yulduzlarining shaxsiy ma’lumotlarini internetga tarqatib yubordi
Qobilyatini sinamoqchi bo'lgan "Xakker" jinoyatga qo'l urdi
Odnoklassniki.RU Foydalanuvchilari Diqqatiga (EHTIYOT BO'LING)
Windows 8 o'z qiyofasini o'zgartirdi

2016 йилда интернет трафиги ҳажми 1 зеттабайтдан ошади

Автор: BeK-007

oogle корпорациясининг техник директори ва технофутурист Рэй Курцвейл 1990-йиллардан технологиялар олами келажаги борасидаги тахминлари билан бўлишиб келади. У сунъий интеллект соҳасидаги замонавий ютуқларнинг етакчи тадқиқотчиси сифатида ишончли прогнозларни тузади, уларнинг аксарияти ҳатто илмий гепотеза мақомини олишга улгурган.

Курцвейлнинг сўнгги 20 йилда китоблар, блоглар, интервьюлар ва маърузалардаги барча прогнозлари тўпланса, 2019-2099 йилларга доир келажак картинасини тасаввур қилиш мумкин. EarthChronicles шу ҳақидаги маълумотлар билан бўлишди.

2019 йил: Персонал қурилмаларнинг сим ва кабеллари ўтмишда қолади.

2020 йил: Персонал компьютер инсон миясига монанд ҳисоблаш қудратига эришади.

2021 йил: Ер ҳудудининг 85 фоизи симсиз интернетга уланиш имконига эга бўлади.

Фото: Fotolia
2022 йил: АҚШ ва Европада одамлар ва роботларнинг муносабатларини тартибга солувчи қонунлар қабул қилинади. Роботлар фаолияти, уларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳамда бошқа чекловлар аниқ белгилаб қўйилади.

2024 йил: Автомобиллардаги компьютер интеллекти элементлари мажбурий бўлади - одамларга ақлли ёрдамчи билан таъминланмаган машинага ўтириш тақиқланади.

2025 йил: Оммавий бозорда имплант-гаджетлар пайдо бўлади.

2026 йил: Илмий тараққиёт туфайли инсон ҳаёти узайиши мумкин.

2027 йил: Мураккаб хатти-ҳаракатларни тўлиқ мустақил бажаришга қодир персонал робот музлатгич ёки қаҳва қайнатгичдек ускунага айланади.

2028 йил: Қуёш энергияси шу қадар арзонлашадики, инсониятнинг барча энергетик эҳтиёжлари қониқтирилади.

2029 йил: Компьютер ақлий салоҳиятини исботлаб, Тьюринг тестини ечишни уддалайди. Инсон миясини компьютерда моделлаштириш натижасида шундай имконият юзага келади.

Фото: Getty Images
2030 йил: Саноатда нанотехнологияларнинг гуллаб-яшнаш даври ва ўз навбатида, барча маҳсулотларнинг ишлаб чиқариш харажатларининг камайиши кузатилади.

2031 йил: Барча шифохоналарда инсон органларини босмадан чиқариш учун 3D-принтерлар пайдо бўлади.

2032 йил: Нанороботлар тиббий мақсадларда қўлланилади: улар озуқавий моддаларни ҳужайраларга етказиб, чиқиндиларни йўқотади. Бундан ташқари, улар инсон миясини батафсил сканерлайди, бу унинг қандай ишлашини яхшироқ тушунишга ёрдам беради.

2033 йил: Йўлларда фақат автоном машиналар ҳаракатланади.

2034 йил: Сунъий интеллектли биринчи инсон пайдо бўлади: худди "У" фильмидагидек, фақат ундан-да яхшироқ.

2035 йил: Космик техника ривожи Ерни астероид таҳдидидан ҳимоялаш имконини беради.

2036 йил: Биология ривожи касалликларни даволаш учун ҳужайраларни дастурлаш ва 3D-принтер ёрдамида янги тўқималар ва органларни етишитириш имконини беради.

2037 йил: Инсон мияси сирларини англаб етишда улкан силжиш кузатилади, юзлаб ихтисослашган функцияларга эга субминтақалар аниқланади. Бу соҳалар ривожини кодловчи алгоритмларнинг баъзилари шифрланади ва компьютер нейрон тармоқларига киритилади.

2038 йил: Роботлаштирилган одамлар, трансгуманистик технологиялар маҳсулотлари пайдо бўлади. Улар қўшимча интеллект (масалан, муайян соҳада инсон мияси қодир бўлмаган билимларга эга бўлиш) ва кўплаб имплантатлар (кўздаги камерадан то қўшимча қўл протезигача) билан жиҳозланган бўлади.

Фото: Fotolia
2039 йил: Наномашиналар бевосита инсон миясига жойланади ва унинг ҳужайралари билан сигнал алмашиш имконини беради. Натижа - қўшимча ускуналарни талаб қилмайдиган виртуал реалликка "шўнғиш".

2040 йил: Қидирув тизимлари инсон танасига жойланган гаджетларда пайдо бўлади: қидирув фикрлар орқали (сўзлар аралашувисиз) амалга оширилади. Натижалар линзалар ёки кўзойнаклар экранларида акс этади.

2041 йил: Интернет тармоғининг ишлаши бугунгидан 500 миллион марта тезлашади.

2042 йил: Иммун тизимини тўлдирувчи ва организмни касалликлардан "тозаловчи" нанороботлар армиясидан фойдаланиш ёрдамида барҳаётлик имкони пайдо бўлади.

2043 йил: Нанороботлар кўплиги туфайли инсон организми ҳар қандай шаклни қабул қилиш хусусиятига эга бўлади. Ички органлар юқори сифатли кибернетик қурилмаларга алмаштирилади.

2044 йил: Нобиологик интеллект биологик интеллектдан миллиард марталаб "ақлли"лашади.

Фото: Getty Images
2045 йил: Технологик сингулярликнинг бошланиши. Ер улкан бир компьютерга айланади.

2099 йил: Технологик сингулярлик бутун Коинотга таралади.

Бундай прогнозларга ишониш қийин, бироқ технологиялар ривожининг катта тезлигини инобатга оладиган бўлсак, буларнинг имкони бор. Омон бўлсак, кўрармиз.

Маълумотларга кўра, жорий йилда глобал тармоқ янги босқичга кўтарилади. Яъни глобал интернет трафиги 1 зетабайт(миллиард терабайтдан юқорироқ)га етади. Cisco экспертларининг таъкидлашича, 2019 йилга бориб, бу икки ҳисса ортади.

Тахминларга кўра, яна 3 йилдан сўнг Ер юзидаги ҳар бир одам учун йилига 18 ГБ маълумоти тўғри келади. Эътибор берилса, мазкур кўрсаткич 2014 йилда икки марта камроқ эди. Бундай тез ривожланиш сабабини мутахассислар мобиль қурилмалар ривожи ва улардаги интернет тезлигининг ошиши билан изоҳлашмоқда.

Таъкидлашларича, 2019 йилда 66% фоиз траффик симсиз тармоқ орқали узатилади. Бундан ташқари, 2019 йилга бориб, сайёрамизда глобал тармоққа уланган қурилмалар сони яна икки карра ошиши кутилмоқда. Умумий трафикнинг қарийб ярми шахсий компьютерлар ҳиссасига тўғри келади. 2014 йилда эса бу кўрсаткич 60 % фоиздан юқори эди.

Ҳозирда асосий трафик мусиқа ва видеохизматлар, шунингдек, онлайн-кинотеатрларга сарфланаяпти. 2014 йилда бу йўналишлар улуши 39% фоиз эди, 2019 йилга бориб, 62% фоизга ортиши кутилаяпти..

Ҳозирда Африка ва Яқин Шарқда интернет-трафик ҳажми тез суръатда ўсиши кузатилмоқда. Яқин келажакда ҳам бу жараён давом этади. 2019 йилга бориб, бу минтақаларда трафик "истеъмоли” 44% фоизга кенгаяди. Шарқий ва Марказий Европада 33% фоизга, Лотин Америкасида эса 25% фоизга ошади. Аутсайдерлар – Осиё, Ғарбий Европа ва Шимолий Америка. Уларда интернет трафиги "истеъмоли” 20-21% фоизни ташкил этиши кутилаяпти. Лекин бу пасайишни англатмайди. Сабаби, ҳозир ҳам мазкур минтақаларда кўрсаткич юқори даражада.

Manba:Kun

Технологиялар олами келажаги: 2019-2099 йиллар прогнози

Технология

23:05 / 27.09.2017

21409
Google корпорациясининг техник директори ва технофутурист Рэй Курцвейл 1990-йиллардан технологиялар олами келажаги борасидаги тахминлари билан бўлишиб келади. У сунъий интеллект соҳасидаги замонавий ютуқларнинг етакчи тадқиқотчиси сифатида ишончли прогнозларни тузади, уларнинг аксарияти ҳатто илмий гепотеза мақомини олишга улгурган.
Курцвейлнинг сўнгги 20 йилда китоблар, блоглар, интервьюлар ва маърузалардаги барча прогнозлари тўпланса, 2019-2099 йилларга доир келажак картинасини тасаввур қилиш мумкин. EarthChronicles шу ҳақидаги маълумотлар билан бўлишди. 
2019 йил: Персонал қурилмаларнинг сим ва кабеллари ўтмишда қолади.
2020 йил: Персонал компьютер инсон миясига монанд ҳисоблаш қудратига эришади.
2021 йил: Ер ҳудудининг 85 фоизи симсиз интернетга уланиш имконига эга бўлади.
Фото: Fotolia
2022 йил: АҚШ ва Европада одамлар ва роботларнинг муносабатларини тартибга солувчи қонунлар қабул қилинади. Роботлар фаолияти, уларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳамда бошқа чекловлар аниқ белгилаб қўйилади. 
2024 йил: Автомобиллардаги компьютер интеллекти элементлари мажбурий бўлади - одамларга ақлли ёрдамчи билан таъминланмаган машинага ўтириш тақиқланади.
2025 йил: Оммавий бозорда имплант-гаджетлар пайдо бўлади. 
2026 йил: Илмий тараққиёт туфайли инсон ҳаёти узайиши мумкин.
2027 йил: Мураккаб хатти-ҳаракатларни тўлиқ мустақил бажаришга қодир персонал робот музлатгич ёки қаҳва қайнатгичдек ускунага айланади. 
2028 йил: Қуёш энергияси шу қадар арзонлашадики, инсониятнинг барча энергетик эҳтиёжлари қониқтирилади. 
2029 йил: Компьютер ақлий салоҳиятини исботлаб, Тьюринг тестини ечишни уддалайди. Инсон миясини компьютерда моделлаштириш натижасида шундай имконият юзага келади. 
Фото: Getty Images
2030 йил: Саноатда нанотехнологияларнинг гуллаб-яшнаш даври ва ўз навбатида, барча маҳсулотларнинг ишлаб чиқариш харажатларининг камайиши кузатилади.
2031 йил: Барча шифохоналарда инсон органларини босмадан чиқариш учун 3D-принтерлар пайдо бўлади. 
2032 йил: Нанороботлар тиббий мақсадларда қўлланилади: улар озуқавий моддаларни ҳужайраларга етказиб, чиқиндиларни йўқотади. Бундан ташқари, улар инсон миясини батафсил сканерлайди, бу унинг қандай ишлашини яхшироқ тушунишга ёрдам беради. 
2033 йил: Йўлларда фақат автоном машиналар ҳаракатланади. 
2034 йил: Сунъий интеллектли биринчи инсон пайдо бўлади: худди "У" фильмидагидек, фақат ундан-да яхшироқ. 
2035 йил: Космик техника ривожи Ерни астероид таҳдидидан ҳимоялаш имконини беради. 
2036 йил: Биология ривожи касалликларни даволаш учун ҳужайраларни дастурлаш ва 3D-принтер ёрдамида янги тўқималар ва органларни етишитириш имконини беради. 
2037 йил: Инсон мияси сирларини англаб етишда улкан силжиш кузатилади, юзлаб ихтисослашган функцияларга эга субминтақалар аниқланади. Бу соҳалар ривожини кодловчи алгоритмларнинг баъзилари шифрланади ва компьютер нейрон тармоқларига киритилади. 
2038 йил: Роботлаштирилган одамлар, трансгуманистик технологиялар маҳсулотлари пайдо бўлади. Улар қўшимча интеллект (масалан, муайян соҳада инсон мияси қодир бўлмаган билимларга эга бўлиш) ва кўплаб имплантатлар (кўздаги камерадан то қўшимча қўл протезигача) билан жиҳозланган бўлади.
Фото: Fotolia
2039 йил: Наномашиналар бевосита инсон миясига жойланади ва унинг ҳужайралари билан сигнал алмашиш имконини беради. Натижа - қўшимча ускуналарни талаб қилмайдиган виртуал реалликка "шўнғиш". 
2040 йил: Қидирув тизимлари инсон танасига жойланган гаджетларда пайдо бўлади: қидирув фикрлар орқали (сўзлар аралашувисиз) амалга оширилади. Натижалар линзалар ёки кўзойнаклар экранларида акс этади. 
2041 йил: Интернет тармоғининг ишлаши бугунгидан 500 миллион марта тезлашади.
2042 йил: Иммун тизимини тўлдирувчи ва организмни касалликлардан "тозаловчи" нанороботлар армиясидан фойдаланиш ёрдамида барҳаётлик имкони пайдо бўлади. 
2043 йил: Нанороботлар кўплиги туфайли инсон организми ҳар қандай шаклни қабул қилиш хусусиятига эга бўлади. Ички органлар юқори сифатли кибернетик қурилмаларга алмаштирилади. 
2044 йил: Нобиологик интеллект биологик интеллектдан миллиард марталаб "ақлли"лашади. 
Фото: Getty Images
2045 йил: Технологик сингулярликнинг бошланиши. Ер улкан бир компьютерга айланади. 
2099 йил: Технологик сингулярлик бутун Коинотга таралади.
Бундай прогнозларга ишониш қийин, бироқ технологиялар ривожининг катта тезлигини инобатга оладиган бўлсак, буларнинг имкони бор. Омон бўлсак, кўрармиз. 
Теглар: