Аввало, рамз ҳақида аниқлик киритайлик. Рамз сўзи қадимги грек тилидан



Download 27,1 Kb.
bet1/2
Sana20.04.2022
Hajmi27,1 Kb.
#565111
  1   2
Bog'liq
Макола


Аввало, рамз ҳақида аниқлик киритайлик. Рамз сўзи қадимги грек тилидан symbállein сўзидан олинган бўлиб, yun. symbolon — belgi, ramz; alomat; timsol
Символни барча дунё маданиятида учрашимиз мумкин, чунки улар тасаввур қилинадиган барча шаклларда—матнлар, қўшиқлар, чизмалар, имо-ишоралар, маросимлар ва урф-одатлар, келади, лекин ҳар доим мифлар ва афсоналар тимоллари сифатида иофодаланиб келган. Символ тушунчасига белги сифатида, нарса сифатида хам қараш мумкин. Масалан,
Белгиси Европа Иттифоқлигининг валютасини ифодалаш билан бирга христианлик хочи рамзи ҳам ҳисобланади. Белгилар ва рамзлар билан боғлиқ таълимиот семиотика дейилади.
Биринчи рамзлар сифатида узоқ ўтмишдан дарак берувчи, олдинги даврлардаги ҳаётни тасвирлайдиган ғор расмларини кўришимиз мумкин. Шунингдек, шу жойда ҳайвон рамзларини ҳам топишимиз мумкин. Энг машҳур расмларни Европада юқори палеолит даврларига мансуб расмларда учраш мумкин. Масалан, Франциядаги Ласко ғори, Испаниядаги Алтамир ғори ва Африкадаги неолит даври1. Ғор расмлари кўпинча ғорларнинг энг чуқур, қуёш нури тушмайдиган жойларида жойлашган. Тарихдаги одамлар ўз ғорларини муқаддас жой сифатида сақлашган2. Ғор расмларининг маъносига бугунги кунгача аниы изо= берилмаган. Мутахасислар расмлар =аыиыий реал =аётни ифодаланиши ёки шунчаки ибтидоий одамлар бошидан кечирган галюцинациями =озиргача изо=лай ололмаяптилар3. Ғор расмлари мазмунини изоҳлаш бўйича турлича назариялар мавжуд. Баъзи олимлар улар ҳақиқий реал ҳаётни тасвирлашларини иддао қилишса, иккинчи гуруҳ улар сеҳргарлик қобилиятга эга эканликлари ёки дин билан боғлиқ эканликларини изоҳлайдилар. Қандай бўлмасин, расмларниинг энг кенг тарқалган мавзулари ҳайвонлардир. Ҳайвонлардан, айнгиқса, буқалар, отлар, эчкилар, кийиклар, мамонтлар, шеърлар ва итлар кўп учрайди. Баъзи расмлар аралаш мавжудотни ифодалайди, масалан, шохли танали одам; бу гибрид мавжудотлар, эҳтмол худолар ёки шаманлар бўлиши мумкин4. Ҳайвонларнинг тасвирларини ибтидоий одамнинг ички руҳий дунёсига саёҳат сифатида қараш мумкин. Ҳақиқатга яқин деб қабул қилинадиган ҳоя шуки, ғор расмлари ҳайволнлар ва инсонлар ўртасидаги боғлиқликни билдириб, инсонлар бу ҳайвонларга сиғинишган5.
Ит
Ит вафодорлик, дўстлик ва ҳимоя рамзи ҳисобланади. Шунга қарамай, итлар баъзи маданиятларда ўлим, ер ости ва руҳий дунё билан боғлиқ рамз ҳисобланади. Мисол тариқасида, итлар руҳларнинг борлигини ҳис қилишларига ишонган Япониянинг собиқ аҳолисини олишимиз мумкин6. Инкларнинг агар итларнинг акилласа, хонадон аъзоларидан кимнидир ўлимини англатади, деб ишонишган7. Майяада итлар ўз хўжайинларини ер ости оламига ҳамроҳлик қилишлик қобилиятига эга бўлганликлари учун уларни хўжайинлари билан бирга дафн этишган8. Осиёликлар руҳлар ер ости оламига тезроқ кириб бориши учун итларни инсон жасади билан озиқлантирганлар9.
Ҳозирги кунда ит деярли бутун дунёда уй ҳайвони ва инсон дўсти ҳисобланади. Баъзида одамлар итлардан подаларни қўриқлаш, юк араваларини ташиш каби ишларда иш кучи сифатида фойдаланишади. Итлар полиция ишларида ҳам, масалан гиёҳванд моддалар, бомба ёки қидирилаётган одамларни топишда қулай ёрдамчи ҳсобланадилар. Бундан ташқари, итларни тиббиёт соҳасида ҳам учраш мумкин. Турли ижтиомий институтларда ит терапеяси (канис терапея) ўтказилади. Масалан, қариялар ёки имконияти чекланган инсонлар. Кўп ҳолларда итлар жисмоний ёки ақлий нуқсони бўлган инсонлар учун ёрдамчи ёки йўлбошчи бўлиб хизмат қилади.

Download 27,1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish