Mavzuning dolzarbligi
Avtotranspotr vositasi zamonaviy rivojlanayotgan jamiyatda o'z o'rnini
egallagan, u inson hayotini sezilarli darajada osonlashtirdi. Avtomobil bo'lmasa,
kishi zamonaviy hayotning rivojlanib borayotgan ritmga mos kela
olmaydi. Bugungi kunda odamlar mashina qanday qilib foydalanmaganini
tasavvur qilish qiyin. U deyarli insonlarning oilasining a'zosi bo'ldi. Biz tezkor
ritmda yashayapmiz va hayotimizni yanada qulay qilishimiz kerak, har bir narsani tezda hal qilishimiz kerak, biz o'zimizni har kuni shoshilib, hal
qilinmagan ishlarning barchasini bajarishga shoshilamiz. Avtomobil bilan
ishlaydigan kishi o`zini har doim ham erkin, eng muhimi, mustaqil hisoblaydi.
Ba'zan odamlar shahar yoki qishloq aholisining ko'pchiligiga mashina
kerakligi haqida bahslarni tashkil qiladi. Shaxsiy transport orqali inson o'z
hayotini yirik shaharlarning dinamik tez sur'atlariga muvofiq ravishda
rejalashtirishi mumkin. Axir, jamoat transporti bilan harakat qilishda odam
kerakli joyni topish uchun bir necha soat sarflashi mumkin. Ayniqsa, agar
mashina kerak bo'lsa ob-havo yomon, yomg'ir yog'ishi yoki kuchli shamol
esganda. Bunday sharoitlarda, o'z transport vositalariga ega bo'lmasdan, odamlar
uydan chiqib ketishni xohlamaydi. Shu sababli katta shaharlar aholisi shaxsiy avtomobilning mavjudligini qadrlashadi. Ahir bu juda ko'p vaqtni tejashga yordam beradi! Hayotning zamonaviy ritmi bu avtotransport vositasidir. Hozirgi zamonda avtotranspot vositalarining ahamiyati yoki zarurligi haqida gapirishning ma'nosi yo'q, albatta. Biroq, bu ishda biz avtomobilning inson hayotiga ta'siri, atrof muhitga ta'siri mutlaqo boshqa tomonga qiziqishdamiz. Chiroyli, va juda ko'p qulaylik beruvchi vositalar bilan jihozlangani bizni asosan zavq-shavq, mehr, hayrat va hatto hasadga olib keladi. Avtotransport vositalarining har bir haydovchisi, umuman olganda, atmosferaga va ayniqsa, har bir odamga yetkazadigan zarar haqida o'ylamaydi. Shuning uchun ham mamlakatimizda saraton, nafas olish kasalliklari, yurak va asab tizimi kasalliklari va boshqalar soni yil sayin oshib bormoqda. Shuning uchun, mamlakatning har bir fuqarosi o'zlarini va yaqinlarini ushbu xavfli kasalliklarni rivojlanishiga hissa qo'shadigan omillardan himoya qilishga o`z hissalarini qo`shishlari kerak. Ayni paytda, avtotransport vositalaridan chiqadigan zararli moddalar bilan atmosfera ifloslanishini kamaytirish insoniyat oldida turgan eng muhim muammolardan biridir. Atmosfera ifloslanishi inson va atrof muhitga salbiy
ta'sir ko'rsatadi. Havoning ifloslanishi natijasida kelib chiqadigan zararni baholash qiyin.
Ishning maqsadi va vazifalari:
Tadqiqotning vazifalari: yengil avtomobillar dvigatellarining ekologik xavfsizligini tahlil qilish;
O‘zbekiston va dunyo hamjamiyatida ekologik xavfsizlikni yaxshilash borasida olib borilayotgan ishlar;
Ekologik xavfsizlikni baholash uslub va vositalarini o’rganish;
Ekologik xavfsizlikni yaxshilash uslub va vositalarini o’rganish;
Ekologik xavfsizlikni baholash maqsadida avtomobildan chiqayotgan gazlar miqdorini aniqlab maxsus jadvalga kiritish;
Gazlarning tarkibidagi zaxarli elementlar tarkibini aniqlash;
Dvigateldan chiqqan gazlarning tabiat va insonga zararli ta’sirini o’rganish va tahlil qilish;
Avtomobillardan chiquvchi gazlarni kamaytirish yo‘llari bo’yicha
tavfsiyalar berish.
Tadqiqotning obekti va predmeti:
Tadqiqotning obekti: Ushbu mavzu uchun tadqiqotning obekti benzinli yengil avtomobillar
Tadqiqotning predmeti: Shu avtomobillardan chiqdagan chiqindi gazlar.
Tadqiqotning uslubiyati va uslublari.
Tadqiqotning uslublari:
Benzinli dvigatelardan chiqayotgan zaxarli gazlarni o‘rganish va uni kamaytrish yo‘llarini ishlab chiqishda quyidagi uslublardan foydalaniladi:
-empirik tadqiqot usullari;
- nazariy tadqiqot usullari;
-tahlil va sintez, induksiya va deduksiya, modellashtirish, abstraktlash usullari.
Tadqiqot natijalarining ilmiy jihatdan yangilik darajasi;
- Yengil avtomobillardan chiqayotgan gazlarning tarkibini va miqdori aniqlanadi; - Yengil avtomobillarda ishlatilayotgan neytralizatorni modernizatsiya qilishni nazariy hisobi ko’rsatiladi. - Yengil avtomobillardan chiqayotgan gazlarni tabiatga zarari xisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |