Автомобилларда юк ва пассажирлар таши асослари

2 - б о б
Т Р А Н С П О Р Т В О С И Т А Л А Р И Н И Н Г
И Ш Л А Ш Ш А Р Т -Ш А Р О И Т Л А Р И
А в т о м о б и л ь т р а н с п о р т и у ч у н я х ш и й ў л л ар б ў л и ш и л о ­
зи м . Й ў л л ар а в т о м о б и л л а р н и н г у зл у к с и з, х а в ф -х а т а р с и з
ва м а к с и м а л ҳ а р а к а т т е зл и ги б и л а н ва т е ж а м л и и ш л а ш и ­
н и т а ъ м и н л а ш и зарур.
Ю к к ў т а р у в ч ан л и ги ю қ о р и б ў л ган а в т о м о б и л л а р н и н г
ва кўп ў р и н л и а в т о б у с л а р н и н г к у н д а н -к у н г а к ў п а й и б б о ­
р и ш и т а к о м и л л а ш т и р и л г а н қ о п л а м а л и м а ги с т р ал й ў л л а р - 
ни я н ада к е н г с у р ъ а т л а р б и л а н т а р а қ қ и й э т т и р и ш н и т а - 
қ о з о э т а д и . М а м л а к а т н и и қ т и с о д и й ва и ж т и м о и й р и в о ж ­
л а н т и р и ш р е ж а л а р и д а қ а т т и қ қ о п л а м а л и ва т а к о м и л л а ш ­
т и р и л г а н йўл т а р м о қ л а р и н и к е н г а й т и р и ш га к атта а ҳ а м и - 
я т б е р и л м о к д а.
Т ак о м и л л аш ти р и л ган йўллар қ у р и ш б и л а н б и р га м аҳал- 
л и й аҳам и ятд аги йўл т а р м о қ л а р и н и ҳам к е н гай ти р и ш л о ­
зи м . Бун дай йўл ш ох о б ч алар и т о в ар а л м а ш у в и н и к е н га й ­
ти р и ш , қ и ш л о қ хўж алиги и ш л аб ч и қ а р и ш и н и ва а ҳ о л и н и н г 
м ад ан и й ҳаёт д ар а ж а с и н и ў сти р и ш д а катта аҳ ам и ятга эга.
19

---

А в т о м о б и л л а р ва й ў л л а р н и н г те з е й и л и ш и н и н г о л д и н и 
о л и ш м ақ сад и д а йўл ш ар о и тл а р и н и ҳисоб га олувчи ав т о м о ­
б и л л а р и ш л аб ч и қ а р и л и ш и л о з и м , м а ги с т р ал й ў л л а р н и
қ у р и ш д а э с а ҳ о зи р ги з а м о н т е з ю р а р а в т о м о б и л л а р и н и н а ­
зар д а т у ти ш л о з и м , ч у н к и б у н д ай й ў л л а р э н г кам с у м м а р
йўл қ а р ш и л и ги н и т аъ м и н л аш б и л ан б и р га ҳ ар ак ат ха в ф си з- 
л и г и н и ҳам т аъ м и н л ай д и .
А в т о м о б и л ь т р а н с п о р т и б и л а н п а с с а ж и р л а р т а ш и ш ­
н и т а ш к и л э т и ш д а а в т о м о б и л ь й ў л л ар и ва ш аҳ ар а л о қ а
й ў л л а р и н и н г а ҳ а м и я т и катта. Ҳ а р а к а т х а в ф с и з л и г и , п а с ­
с а ж и р л а р қ а т н о в и к ^ л а й л и г и , б и н о б а р и н ҳ а й д о в ч и ва 
б о ш қ а х о д и м л а р н и н г и ш у н у м и б у н д а й й ў л л а р н и н г т а - 
к о м и л л а ш г а н л и к ва ж и ҳ о зл а н и ш д а р а ж а с и г а ч ам б а р ч а с
б о ғл и к д и р . А в т о т р а н с п о р т к о р х о н а л а р и д а ги м е ҳ н а т у н у м - 
д о р л и г и кўп ж и ҳ а т д а н йўл ш а р о и т и ва у н и н г ҳ о л ати га 
б о ғл и к д и р .
Ҳ ар қ а н д а й я н г и ав т о б у с м а р ш р у т и н и о ч и ш ҳам е н ­
гил а в т о м о б и л ь т а к с и л а р д а п а с с а ж и р л а р н и т а ш и ш н и т а ш ­
ки л қ и л и ш д а н о л д и н йўл ш а р о и т л а р и с и н ч к о в л и к б и л а н
ў р га н и б ч и қ и л и ш и л о зи м . Т р а н с п о р т в о с и т а л ар и н и н г м ар - 
ш рутд а и ш л а ш р е гл а м е н т и йўл ҳ о л ати га кўра б е л г и л а н а ­
д и . Т р а н с п о р т в о с и т а л а р и н и н г с и н и ш и ва а в а р и я л а р н и н г
о л д и н и о л и ш м а қ с а д и д а а в т о т р а н с п о р т к о р х о н а л а р и н и н г
э к с п л у а т а ц и я х и зм а т и ва йўл х о д и м л а р и йўл ш а р о и т л а ­
р и н и м ун тазам ў р га н и ш л а р и л о з и м . П а с с а ж и р л а р т аш у вч и
а в т о т р а н с п о р т к о р х о н а л а р и н и н г э к с п л у а т а ц и я х и зм а т и
х о д и м л а р и й ў л л а р га н и с б а т а н қ ў й и л а д и г а н т а л а б л а р н и
я х ш и б и л и ш л а р и л о з и м .
А в т о м о б и л ь й ў л л ар и ва ш аҳ ар а л о қ а й ў л л ар и м у р а к к а б
м у ҳ а н д и с л и к и н ш о о т л а р и к о м п л е к с и б ў л и б , у л ар т р а н с ­
п о р т в о с и т а л а р и н и н г тез ҳ а р а к а т л а н и ш и н и ва ҳ а р а к а т хав­
ф с и зл и г и н и т а ъ м и н л а ш и л о зи м . Й ў л л ар к о н с т р у к ц и я с и ва 
и н ж е н е р л и к и н ш о о т л а р и т а р к и б и у л ар учун б е л г и л а н г а н
ҳ аракат тезли ги ва ж ад алли ги ҳам да м аҳ ал ли й т аб и ат-и қ п и м
ш а р о и т л а р и б и л а н у з л у к с и з б о ғ л и к д и р . Й ўл б е л г и л а р и , 
с и г н а л л а р ва ҳ а р а к а т н и т а р т и б га со л у в ч и б о ш қ а ж и ҳ о зл а р
й ў л л а р н и н г а ж р а л м а с қ и с м и ҳ и со б л ан ад и .
20

---