“avtomatlashtirishning texnik vositalari” fanidan leksiyalar kursi

 
Tovush signallari 
Nosozliklar 
1 qisqa 
Hammasi yaxshi 
2 qisqa
 
Monitor xatosi 
Signal yo‘q 
Manba, tizimli plata 
Uzuluksiz signal 
Manba, tizimli plata 
Qaytariluvchi qisqs 
signallar 
Manba, tizimli plata 
1
 
uzun, 1 qisqs
 
tizimli plata 
1 uzun, 2 qisqa 
Displey adapteri (MDA, CGA) 
1 uzun, 3 qisqa 
Displey adapteri (EGA)
 
23.1-jadval. POST BIOS ning tovushli signallari. 
 
CMOS RAM da saqlanayotgan kompyuterning barcha ko‘rsatgichlarini 
o‘rnatishni BIOS Setup dasturi imkon beradi, uni kompyuterni dastlabki yuklash 
amali bajarilish vaqtida belgilangan tugmani bosish yo‘li orqali chaqirish mumkun 

---

328 
(bu haqidagi axborot har doim ekranga chiqariladi). Zamonaviy kompyuterlarda 
ushbu dastur foydalanuvchi uchun qulay va ko‘nikmali menyu taklif etadi. 
Har qanday kompyuterning BIOS Setup bilan ishlash bayon qilingan ko‘rsatma 
kompyuter bilan birgalikda beriladi. Ba’zi hollarda ushbu dastur yordamida 
kompyuterning ko‘rsatgichlarini optimal tarizda tanlash hisobiga (yoki chegaraviy 
imkoniyatlarini) tezligini sezilarli darajada oshirishga erishiladi (tizimli shina 
chastotasini, tizimli xotira va kesh-xotir bilan almashuvda ushlanishlar takt sonini). 
Setup shuningdek soya xotirani (Shadow) tizimli BIOS uchun hamda 
adapterlar ishlatadigan BIOS (xotirani alohida qismlari uchun) uchun ham ruxsat 
berishi va taʻqiqlab qo‘yishga imkon beradi. Soya xotirani ishlatilganda opertiv 
xotirani tanlangan hududiga BIOS ROM qiymatining nusxasi tushiriladi, bu hudud 
faqat o‘qish uchun ega bo‘lish mumkin va xotirani qayta manzillash amalga 
oshiriladi. Yaʻni ROM ning manzillariga xohishiy murojaat bo‘lganda axborotlarni 
Shadow RAM ning tegishli manzillaridan o‘qish amalga oshiriladi, doimiy xotira 
endi ishlatilmaydi. Bunday yondoshish disk jamlovchisi va vidio adapterlar bilan 
almashuv dasturi uchun buyruqlarni tanlashni jiddiy tezlatishi (ba’zi hollarda 4 – 5 
martta) mumkin. 
Setup dasturida har doim sukut saqlash bo‘yicha (Default Setting) 
kompyuterning ko‘rsatgichlarini o‘rnatish imkoniyati inobatga olingan. Bu batareya 
razryadlanganda va akkumulyator buzilgan hollarda juda qulaydir .
Kompyuter qurilmalariga qayd qilingan vaqt oralig‘ida murojaat bo‘lmasa 
elektr energiyasini tejamli istemol qilish ish tartibini quvvatlovchi yangi 
kompyuterlarda shuningdek kompyuterni uyqu (Doze, spyashiy), kutish yoki zaxira 
(Standby, ojidaniye ili rezervniy) va ishni to‘xtatish (Suspend, priostanovki raboti,) 
ish tartiblariga o‘tkazish mumkin. Keltirilgan ish tartiblar energiyani isteʻmolini 
kamayishi bo‘yicha sanab o‘tilgan.