|
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI
245
TEXNOLOGIYA FAKULTETI
“ MASHINASOZLIK TEXNOLOGIYASI ” KAFEDRASI
«
AVTOMATLASHTIRILGAN ISHLAB CHIQARISH
TEXNOLOGIYASINI ASOSLARI
»
fanidan
TARQATMA MATERIALLAR
246
1-rasm. Mashinasozlikda jarayonlarning jadallashuvini ta’minlovchi tarkib sxemasi
247
2-rasm. Mashinalarni ishlab chiqarish bosqichlari
248
249
250
251
3-rasm. RDB dastgohlarining samaradorlik sxemasi
252
4-rasm. Moslanuvchan ishlab chiqarish tizimlarining tuzilishi
253
254
5-rasm. Mashinalarning xizmat vazifalarining tarkibi
255
256
6-rasm. 24 shpindellik vertikal parmalash-rezba ochish
agregat dastgohi
257
7-rasm. Markazlash teshiklari
258
8-rasm. Markazida qo’zg’almas (a) va qo’zg’aluvchi lyunetlarni qo’llash bilan vallarga
tokarlik dastgohida ishlov berish
259
9-rasm. YAxlit materialga teshik ochish:
a - 11-12 sinfi aniqligida teshik parmalash; b - 7-sinf aniqligiga ega teshiklarni olish;
1-parmalash; 2-zenkerlash; 3-qora kengaytirish; 4-toza kengaytirish
260
261
Aniq rezba ochish uchun to’g’rilash qurilmasi
262
Rezba ochish usullari: a-trapetsiYAsimon uch keskich bilan;
b
- to’g’riburchakli ikki keskich
bilan;
v
- to’g’riburchakli uch keskich bilan
263
Diskli freza bilan rezba ochish sxemasi
10-rasm. Rezba ochish usullari
264
11-rasm. Tekis yuzani randalash sxemasi
265
266
12-rasm. Frezalash sxemasi:
a-muxolif;
b
-yo’l-yo’lakay; 1-freza; 2-zagotovka.
267
13-rasm. Tekis sidirg’alash asboblarining sxemasi: a-oddiy,
b, v, g
- ilg’or
268
Detallaning yillik ishlab chiqarish hajmiga ko’ra ishlab chiqarish
turini
Tanlash
Detalning og’irligi va soniga ko’ra ishlab chiqarish turini tanlash
269
270
Ishlab chiqarish seriYAsini tanlash
271
16-Rasm. MaYAtnikli sputniklarni almashtirish qurillari sxemasi: a - detalni o’rnatish va
yechish uchun qo’sh pozitsiYAli; b - detalni o’rnatish va yechish uchun mustaqil positsiYAli.
1-dastgoh shpindeli; 2-dastgoh ish stoli; 3-zagotovkalarni o’rnatish va yechish positsiYAsi; 4-
zagotovkani o’rnatish pozitsiYAsi; 5-ishlov berilgan detallarni yechish positsiYAsi.
272
18-rasm. YAxlit robotli RTK qurilmasi: 1-to’plagich; 2-robot yordamida detalni
joylashtirish-echish pozitsiYAsi; 3-robot; 4-RDB dastgohi; 5-robot tutgichi; 6-
dastgoh patroni.
273
19-rasm. Yuqoridan joylashgan robotli RTK 1-dastgoh; 2-robot; 3-shift; 4-to’plash-
uzatish qurilmasi; 5-ishlov berilgan detallar joylashgan kasseta; 6-zagotovkalar
joylashgan kasseta; 7-kassetali takt stoli
274
20-rasm. Pol ustida joylashtiriladigan robotli RTK
275
21-rasm. Agregat dastgohlar kompanovkasi
276
277
278
279
280
281
22-rasm. Yig’ishning tashkiliy shakllari
282
23-rasm. Aniq podshipniklarni presslash uchun moslama
283
24-rasm. Vtulka-korpus partiYAsida dopusklar maydonining joylashish sxemasi
Нгтгқфдш”1987
25-rasm. Vtulkalarni presslash mexanik jarayoni va uning
teshiklarini kalibrlash uchun qurilma
Нгтгқфдш”1987
26-rasm. Ko’tarish-transport vositalar tasnifi
“AVTOMATLASHTIRILGAN ISHLAB CHIQARISH
TEXNOLOGIYASINI ASOSLARI”
fanidan
GLOSSARIY
Detallar turi
deb konstruktiv belgilari bo‘yicha o‘xshash bo‘lgan, berilgan
ishlab chiqarish sharoitlarida umumiy texnolgik jarayonga ega bo‘lgan detallar
to‘plamiga aytiladi.
Zagotovkani o‘rnatish
deganda, zagotovkani moslamada bazalash va
zagotovkaga qo‘yilgan kuchlar yordamida uni mahkamlab, ishlov berish jarayonida
bazalashda erishilgan holatining doimiyligini ta’minlash tushuniladi.
Baza
-
zagotovkaga tegishli bo‘lgan va bazalash uchun foydalaniladigan
yuza, yuzalar to‘plami, o‘q, nuqtalarga aytiladi
.
Bazalash
- zagotovkani qabul qilingan koordinatalar sistemasida kerakli
holatda joylashtirishga aytiladi.
Bazalar
komplekti
- zagotovkaning koordinatalar sistemasini tashkil qiluvchi
uchta bazalar to‘plami.
Texnologik
baza
- ishlov berish jarayonida zagotovkaning holatini aniqlash
uchun foydalaniladigan baza.
O‘rnatuvchi baza -
zagotovkani uch erkinlik darajasidan: bir o‘q bo‘yicha
siljishi va boshqa ikki o‘q bo‘yicha burilishidan mahrum qiluvchi bazaga aytiladi.
Yo‘naltiruvchi baza
-
zagotovkani ikki erkinlik darajasidan: bir o‘q bo‘yicha
siljishi va ikki o‘q bo‘yicha burilishidan mahrum qiluvchi bazaga aytiladi.
Tayanch bazasi
- zagotovkani bitta koordinata o‘qi bo‘yicha siljishi yoki bir
o‘q atrofida burilishidan mahrum qiluvchi bazaga aytiladi.
Ikkilama yo‘naltiruvchi baza
- zagotovkani to‘rt erkinlik darajasidan: ikki
o‘q bo‘yicha siljishi hamda shu ikki o‘q bo‘yicha burilishidan mahrum qiluvchi
bazaga aytiladi.
Нгтгқфдш”1987
Ikkilama tayanch bazasi
-
zagotovkani ikki koordinata o‘qi bo‘yicha
siljishidan mahrum qiluvchi bazaga aytiladi.
Radial qirqishda
asbob erkin bo‘lmagan sharoitlarda ishlaydi. Qirindi bir
vaqtda keskichning ikkita qirrasi bo‘yicha qirqiladi, uning hosil bo‘lish jarayoni
murakkablashadi, u spiralga aylanadi, uni keskichdan chiqib ketishi qiyinlashadi,
chunki ikkala qirra bilan ham kesiladagan metal qatlami bir-biridan qarshi
yo‘nalishda egiladi.
Ikki o‘lchamli
– bir aloqali va ko‘p aloqali sohalar murakkab yuzalarga ishlov
berishda bo‘ladi. Bu sohalar har xil turdagi: ochiq, yopiq, yarim ochiq zonalarning
ixtiyoriy kombinatsiyasi bilan aniqlanishi mumkin.
Zigzagsimon usul
asbobning ishlov berish jarayonida parallel qatorlar
bo‘yicha soha chegarasida bir qatordan ikkinchi qatorga o‘tish bilan, qarama-qarshi
yo‘nalishlarda harakatlanishi bilan xarakterlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
