Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida himoyalash zaruriyati

Farg’ona Politexnika Instituti
Kompyuterlashgan Loyhalash Tizimlari Fakulteti
Texnologik Jarayonlari Boshqarishning Axborot Komunikatsiya Tizimlari Yo’nalishi 70 - 20 - Guruh Talabasi Jo’rayev Nodirbekning Axborot Xavfsizligidan
Mustaqil Ishi.
Mavzu: Axborot tizimlarida malumotlarga nisbatan xavf-xatarlar

Reja

1. 
   Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida himoyalash zaruriyati
   
2. 
   Axborotni himoyalash tizimi
   
3. 
   Tashkilotlardagi axborotlarni himoyalash
   
4. 
   Himoyalash tizimining kompleksliligi
   
5. 
   Axborotlarni tashkiliy himoyalash elementlari
   
6. 
   Axborot tizimlarida ma’lumotlarga nasbatan xavf-xatarlar
   

Tayanch so‘zlar: uzilish, tutib qolish, o‘zgartirish va soxtalashtirish
Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida himoyalash zaruriyati
Axborot - kommunikatsiyalar texnologiyalarining ommaviy ravishda kog‘ozsiz avtomatlashtirilgan asosda boshqarilishi sababli axborot xavfsizligini ta’minlash murakkablashib va muhimlashib bormoqda. Shuning uchun ham avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida axborotni himoyalashning yangi zamonaviy texnologiyasi paydo bo‘lmoqda. DataQuest kompaniyasining ma’lumotiga ko‘ra, 1996—2000 yillarda axborot himoyasi vositalarining sotuvdagi hajmi 13 mlrd. AQSH dollariga teng bo‘lgan.

Axborotni himoyalash tizimi

Axborotning zaif tomonlarini kamaytiruvchi axborotga ruxsat etilmagan kirishga, uning chiqib ketishiga va yuqotilishiga to‘sqinlik qiluvchi tashkiliy, texnik, dasturiy, texnologik va boshqa vosita, usul va choralarning kompleksi — axborotni himoyalash tizimi deyiladi.
Axborot egalari hamda vakolatli davlat organlari shaxsan axborotning qimmatliligi, uning yuqotilishidan keladigan zarar va himoyalash mexanizmining narxidan kelib chiqqan holda axborotni himoyalashning zaruriy darajasi hamda tizimning turini, himoyalash usullar va vositalarini aniqlashlari zarur. Axborotning qimmatliligi va talab qilinadigan himoyaning ishonchliligi bir-biri bilan bevosita bog‘liq.
Himoyalash tizimi uzluksiz, rejali, markazlashtirilgan, maqsadli, aniq, ishonchli, kompleksli, oson mukammallashtiriladigan va ko‘rinishi tez o‘zgartiriladigan bo‘lishi kerak. U odatda barcha ekstremal sharoitlarda samarali bo‘lishi zarur.