Avtomatikaning texnik vositalari (darslik) automatically € technical objects

Elektrodli  datchiklar  suyuqlik  ichiga  tushiriladigan  bir  va  bir  necha  el-
ektrodlardan  tashkil  topgan  bo‘ladi.  Bunday  turdagi  datchiklarda  suyuqlik  satxi-
ning  o‘zgarishi  natijasida  elektrodlar  orasidagi  muxitning  aktiv  va  sig‘im 
o‘tkazuvchanligi  o‘zgaradi.  Suyuqlik  muxitining  aktiv  o‘tkazuvchanligi 
o‘zgarishiga  asoslangan  elektrodli  satx  datchigining  sxemasi  2.16,  v-rasmda 
keltirilgan.  
 
 
a)       
                   b)                                          v) 
2.16-rasm. Qalqovichli (a), gidrostatik (b) va elektrodli (v) satx datchiklari.    
    

---

 
Sochiluvchan  maxsulotlarni,  shu  jumladan  don  maxsulotlarining  satxini 
nazorat  qilish  suyuqlik  satxini  nazorat  qilishga  nisbatan  anchagina  mu-
rakkabrokdir, chunki  bu maxsulotlar anchagina elektr qarshiligiga ega hamda ular 
don bunkeri to‘lishi bilan gorizontal tekislik hosil qilmaydi.  Bundan tashqari bun-
kerlarni  don  bilan  to‘lishida  datchiklarning  sezgirlik  elementlari  shikastlanishi  
mumkin. 
 
Don  satxini  elektrodli  datchik  yordamida  nazorat  qilishning  prinsipial  sxe-
masi 2.17, b-rasmda keltirilgan. Bunday datchikning  ishlash pritsipi quyidagicha: 
elektrodlararo  oraliqning  (E)  don  bilan  tulishi  natijasida  elektrodlar  orasidagi 
o‘tkazuvchanlik oshadi, natijada gazorazryadli lampa (YeL)  yonadi va releni (R) 
ishga tushiradi hamda don uzatish liniyasiga  signalni  uzatadi. Sxemaga R3  va R2 
rezistorlardan tashkil topgan kuchlanish taqsimlagichi orqali 220 V o‘zgaruvchan 
kuchlanish beriladi. Bunday datchiklar namligi  13 foizdan yuqori  bo‘lgan donlar 
uchun qo‘llaniladi. 
 
 
2.17-rasm. Elektrodli satx datchigining prinsipial  sxemasi.