Avtomatikaning texnik vositalari (darslik) automatically € technical objects



Download 3,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/133
Sana30.12.2021
Hajmi3,45 Mb.
#194153
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   133
Bog'liq
Avtomatikaning texnik vositalari (darslik)

 
2.5.4.  Тermoqarshiliklar 
Тermoqarshiliklar
 
xaroratni qarshilik termometrlari bilan o‘lchash xarorat 
o‘zgarishi  bilan  o‘tkazgichlar  qarshiligining  o‘zgarish  xususiyatiga  asoslangan. 
Demak,  o‘tkazgich  yoki  yarim  o‘tkazgichning  omik  qarshiligi  uning  xarorati 
funksiyasidan iborat, ya‘ni R=f(t). Bu funksiyaning ko‘rinishi termometr qarshiligi 
materialining xossalariga bog‘liq. Ko‘pchilik toza metallarning elektr qarshiliklari 
xarorat ko‘tarilishi bilan ortadi, metall oksidlar (yarim o‘tkazkichlar) ning qarshili-
gi  esa  kamayadi.  Qarshilik  termometrini  tayerlashda  quyidagi  talablarga  javob 
beruvchi toza metallar qo‘llaniladi: 
  1.  Metall  o‘lchanayotgan  muxitda  oksidlanmasligi  va  uning  ximiyaviy  tarkibi 
o‘zgarmasligi kerak. 
    2. Metallning xarorat qarshilik koeffitsiyenti yetarli darajada katta va stabillash-
gan  bo‘lishi lozim. 
   3.  Qarshilik  xarorat  o‘zgarishi  bilan  to‘g‘ri  yoki  ravon  egri  chiziqli  keskin 
chetlanishlar va gisterezis xolatlarisiz o‘zgarishi kerak.  
   4. Solishtirma elektr qarshilik deyarli katta bo‘lishi kerak. Ma‘lum xaroratlar in-
tervalida  yuqoridagi  talablarga  platina,  mis,  nikel,  temir,  volfram  kabi  metallar 
javob beradi. 
Qarshilik termometrining issiqlik sezgir elementi diametri 0,05...0,07 mm ga 
teng platina simdan (ТSP) yoki diametri 0,1mm ga  teng toza mis elektrolit simdan 
(ТSM) ishlanadi. Sanoat ishlab chiqaradigan platinali qarshilik termometrlari  -200
 
0
S  dan  +  650
  0
S gacha  bo‘lgan  xaroratlarni  o‘lchashga  mo‘ljallangan.  Platina  sim 
(5.5-rasm) chetlari tishli slyuda plastinaga induksiyasiz (biflar) o‘raladi. Plastinaga 
o‘ralgan  platina  sim,  uning  izolyatsiyasi  va  mexanikaviy  mustaxkamligini 
ta‘minlash  uchun,  ikki  tarafidan  slyuda  qoplagichlar  bilan  berkitiladi.  Uchala 
slyuda detal (platina va koplagichlar) kumush lenta bilan paket hosil qilgan. 
Misli  qarshilik  termometrlarini  sanoatda  -50
  0
S dan    +  180
  0
S    gacha  xaro-
ratlarni  o‘lchash  uchun  chiqariladi.  Standart  misli  qarshilik  termometrining  emal 
simi bir necha qavat qilib silindr shaklidagi plastmassa sterjenga o‘raladi. Sim  lak  
bilan  qoplangan. 
 
2.15-rasm. Тermoqarshilikning sezgirlik elementi. 



Download 3,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish