Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish

Differensiallovchi zveno. Chiqish kattaligi kirish parametrining o’zgarish tezligiga proporsional bo’lgan zveno differensiallovchi zveno deyiladi. Bu ideal differensiallovchi zvenoning hususiyatlari tenglama orqali tavsiflanadi.
(1.38)
Nolaviy boshlang’ich shartlarda (1-33) ifodaga Laplas almashtirishini qo’llasak, bu tenglamaning operator shaklini hosil qilamiz:
(1.39)
Zvenoning uzatish funksiyasi k.uyidagicha aniqlanadi:
(1.40)
amplituda-faza harakteristika esa
(1.41)
Ma’lumki, amplituda-chastota harakteristika
(1.42)
ω chastotaga proporsional ravishda o’zgaradi; faza-chastota harakteristikasi esa kirish signali chastotasining o’zgarishiga bog’liq emas.
(1.43)
Ifodadan quyidagi xulosa kelib chiqadi: differensiallovchi zveno o’zining chiqishida kirish kattaligidan burchakka teng o’zishni hosil qiladi.
Ko’rilayotgan zveno uchun
(1.44)
Laplas teskari almashtirishidan foydalanilsa,
(1.45)
Bu zveno kirish kattaligining sakrashsimon o’zgarishida chiqish signalining bir onda cheksizlikkacha o’sib, shu zaxoti nolga tushib ketishi bilan ta’riflanadi.
Haqiqatda esa zvenolarda bunday holatni amalga oshirib bo’lmaydi.
Differensiallovchi zvenoning LACHX sini quramiz.

Ifodadan logarifmik amplituda-chastota harakteristika +20 db/s ga teng musbat og’ishli va abssissalar o’qini ω_t = K nuqtada kesib o’tuvchi to’g’ri chiziqdan iborat ekanligi kelib chiqadi. Agar K=1 bo’lsa, to’g’ri chiziq koordinatalar boshidan o’tadi (lgω_T = 0). Ifodadan ma’lumki, FCHX abssissalar o’qiga parallel va undan u masofaga orqada qolgan to’g’ri chiziqdan iborat.