Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish

Qalqovuchli satx rostlagich.
Jahon bo’yicha eng birinchi texnik rostlagichlardan biri qalqovichli suyuqlik satxini rostlagichi bo’lib, uni 1975 yilda I.I.Polzunov tomonidan qurilgan. Undan bug’ qozonida suv satxini rostlash uchun foydalanilgan. Hozirda bu tipdagi rostlagichlar texnikada keng miqyosda qo’llanilmoqda.
Hozirda misol bo’lib oddiy, shu bilan bir vaqtda zamonaviy keng tarqalgan satx rostlagichi qalqovichli rostlagich bo’lib, avtomobil karbyuratori qalqovuchli kamerasi hisoblanadi (1.24-rasm, a). Rostlash ob’ekti bo’lib 1 hisoblanadi va undagi benzini satxi N bevosita qalqovich 2 holati bilan o’lchanadi. Richaglar tizimi bilan igna 3 qalqovich bilan bog’langan rostlanadigan benzin oqimi kameraga tushadi. N=N₀ satxda igna to’liq benzin oqib kelayotgan kanalni berkitadi, ya’ni Q=0. N – kattalik rostlanadigan, talab etilgan kattalikni vazifa qilib beradi: u rostlovChi richakka ignani sozlash vaqtida o’rnatadi.
a)
b) 1.5 – rasm. Qalqovuchli satx rostlagich.
Tashqi nazorat qilinmaydigan ta’sir bo’lib, avtomobil dvitagel jigleriga tushayotgan benzin sarfi G hisoblanadi. Ushbu sarf qalqovuchli kamera satxini pasayishiga olib keladi.
Ko’rib chiqilayotgan rostlagichning funksional tizimi 1.5 – rasm b da ko’rsatilgan. Unda ikki tizim elementi ajratilgan bo’lib, ob’ekt bo’lib hizmat qiladigan qalqovuchli kamera o’lchash asbobiga biriktirilgan, unga kirish tomonidan Q-G ayirma beriladi. Chiqish kattaligi bo’lib, benzin satxi N bo’ladi; bajaruvChi qurilma qalqovuch holatini o’zgarishi va benzin oqim kanalida ignani siljishi va Q kattalikni beruvchidan iborat.