Август 2020 3-қисм

Август 2020 3-қисм
Тошкент
qildi. O’zidan keyingi olimlar uchun ijobiy samaralar berdi. 
Olimning stereografik proyeksiyalar nazariyasini undan ming yil keyin buyuk matematik 
Eyler XvIII asrda geografiyaga oid xaritalar tuzish nazariyasiga tatbiq qildi va “Katta geografik 
xarita”ni tuzishda ishlatdi. Undan tashqari kompleks o’zgaruvchan miqdorlar tekisligi, noevklid 
geometriyalar, Lobachevskiy tekisligining Beltrami-Kleyn proyeksiyasi kosmografiyalarning 
zaminida ham Ahmad Farg’oniyning shu nazariyasi yotadi. Ahmad Farg’oniy asarlari lotin, olmon, 
ingliz, fransuz, rus va boshqa tillarga taijima qilingan. Mustaqillik sharofati bilan allomaning 
1998-yili 1200 yillik yubiley sanasi nishonlandi. Ahmad Farg’oniyga atab Quvada bog’ barpo 
etilib, allomaning haykali o’rnatildi, Uning boy ijodiy merosini o’rganish va chop etish borasida 
ham ko’plab xayrli ishlar amalga oshirilmoqda. O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti 
Islom Karimovning sa’y-harakati bilan Misr poytaxti Qohirada Ahmad Farg’oniyga atab haykal 
o’rnatildi. 
Xullas, Ahmad Farg’oniy bajargan ilmiy tadqiqot natijalari qaysi fan sohasida bo’lishidan qat’i 
nazar g’oyatda pishiq, puxta va nihoyatda mukammal bo’lgan, shu boisdan uning asarlari fan 
olamida shuhrat topgan. XII asrdayoq alloma asarlarining lotin tiliga tarjima qilinishi va butun 
Yevropaga tarqalishi bu fikrimizning isbotidir, Yevropa ilmiy muhiti farg’onalik allomaga katta 
hurmat bajo keltirgan. Yevropaliklar Ahmad Farg’oniyni o’zlaricha talaffuz etib, “Аl Fraganus” 
deb ataganlar, Hatto bu nomni buyuk Dante ham ehtirom ila tilga olgan. Umuman olganda 
Ahmad al-Farg’oniy insoniyatga cheksiz ilm-ma’rifat qoldirdi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
1. Shamsutdinov R., Karimov Sh. vatan tarixi. 1-kitob. –T.: Sharq. 2010. – 512 b.
2. Ahmad al – Farg’oniy.// https://arboblar.uz/uz/people/akhmad-al-fergani
3. Ahmad al – Farg’oniy.//
http://library.ziyonet.uz/uz/book/11946

---

24