Август 2020 17-қисм

TOMCHINING TUSHISH TEZLIGI
Tomirga tomchi-dori quyish amaliyotidan tibbiyotda bemor tomiriga suyuqliklarni yuborishda 
foydalaniladi.
Hamshira tomchi-dori tushish tezligini(D) ni o‘lchsh uchun har daqiqada qancha tomchi 
tushayotganini hisobga olishi lozim. Bunda hamshiralar formuladan foydalanadi. Formuladagi: 
k – “hajm birligidagi tomchi miqdori” ko‘rsatkichi,1 millilitrda tomchilar soni o‘lchanadi. V 

---

60
Август 2020 17-қисм
Тошкент
– dorining millilitrdagi hajmi; n – tomchi necha soatda tomib tugash uchun ketadigan vaqt
1-savol: Hamshira tomirga dorini yuborish uchun sarflanadigan vaqtni ikki martaga oshirmoqchi. 
Agar formuladagi n ikki martaga oshirilsa, ammo k va V o‘zgarmasa, D qanday o‘zgarishini 
tushuntiring. 2-savol: Shuningdek, hamshiralar tomchining tushish tezligi, D dan foydalanib, 
tomchi- dorining miqdori V ni hisoblashi kerak. Daqiqasiga 50 tomchidan tushayotgan tomchi 
dori bemorga uch soat mobaynida berilishi kerak. Bu dorining hajm birligidagi tomchilar soni 
har millilitrda 25 tomchiga teng. Tomchi dorining millilitrdagi hajmi qancha? Dori hajmi: 
_________________ ml
Xulosa qilib aytganda, umumta’lim maktablarida o‘quvchilarni ushbu testga tayyorgarliklari 
uchun va matematik savodxoliklarini oshirishda aniq fan o‘qituchilari o‘zlarininig bor maxorat 
va bilimlarini ishga solgan xolda o‘quvchilarda bilim, ko‘nikma, malaka, kompetensiyalarini 
shakllantrimog‘i lozim. Buning uchun har bir o‘quvchi va o‘qituvchi o‘z ustida ishlamog‘i 
lozim. Topshiriqni o‘rganayotgan vaqtda unga oid tayanch bilimlarni faollashtirish, o‘quvchilarni 
bu topshiriqni echishga tayyorlash uchun ulardan bilim, ko‘nikma, malaka talab etiladi. 
Adabiyotlar ro‘yxati
1. Global innovatsiya indeks 2018 y 
2. O‘quvchilar savodxonligini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlar. A.A. Ismailov. X. P. 
Tog‘aeva. 2018 y
3. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti. (Jurnal) 2018 y. 
4. Ta’lim tizimidagi aniq fanlar 3-4/2015 y.

---

61