Август 2020 10-қисм

Август 2020 10-қисм
Тошкент
yoz davomida vsinf o’quvchilariga poya, ildiz va barglari har xil shakldagi o’simliklarni 
yig‘ish: vI sinf o’quvchilariga madaniy va yovvoyi o’simliklarni yig‘ish va gerbariy tayyorlash 
topshiriqlari beriladi. Bunda o’qituvchi yozg‘i tatil vaqtida o’quvchilarning chet davlatlarga ota-
onasi bilan borishini oldindan bilib ularga chet davlatlardan o’simlik namunalarini olib kelishni 
topshiriq qilib beradilar. Tirik tabiyat burchagida, uchastkada va tabiyatda bajariladigan darsdan 
tashqari ishlar darsda o’rganish uchun qiziqarli material beradi, tabiyatga qiziqishni mustaqil 
ishlash uchun esa ko’nikmalarni tarbiyalaydi, tabiyatga qiziqishni rivojlantiradi. Dars bilan uzbiy 
bog‘liq holda darsdan tashqari ishlar biologiyani o’qitishning majburiy shakli bo’lib qoldi. Ular 
darsni davom ettiradi va mustahkamlaydi.
foydalanilgan adabiyotlar
1. Toshpo’latov T. “O’quvchilarning mustaqil ishlarini tashkil etish - ta’limni 
demokratlashtirishning asosidir”. Xalq ta’limi, 2005 yil 6-son, 28-b
2. .Kamalova H. «Maktabda biologiya fanini o’qitishdamustaqil ishlarni tashkil etish usullari 
va shakllari. Maktabda biologia.Manaviy-marifiy, talimiy jurnal 2011-yil, 1(25)-son. B.26-28.

---

135
Август 2020 10-қисм
Тошкент
PEDAGOGIK TEXNOLOGIYANING AHAMIYATI
Saparova Nargiza Saparboyevna
Xorazm viloyati Bog‘ot tumani 
25-maktab matematika fani o‘qituvchisi
tel:[phone]
e-mail:[e-mail]
Annotatsiya: 
maqolada o‘qitish jarayonida pedagogik texnologiyalarning o‘rni, pedagogik 
texnologiyaning o‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatiga ta’siri bo‘yicha mulohazalar bayon etilgan
Kalit so‘zlar: 
ta’lim, texnologiya, pedagog, o‘quv faoliyati, bilish
Pedagogik texnologiyaning ko‘p pog‘onali tarkibiy tuzilishining o‘zi ham yagona tizimni 
tashkil etuvchi boshqarish qurilmalari ketma-ketligini yaratishni taqozo qiladi. Bu ketma-
ketlikning boshlang‘ich bosqichida pedagog turadi. U fanni o‘zlashtirishga oid dastlabki 
yo‘llanmalar yaratadi va zarur bo‘lgan murakkab holatlarda o‘quvchilarga yakka tartibda 
yordam ko‘rsatib, o‘quv jarayoni kechuviga tegishli o‘zgartirishlar kiritib boradi. Yuqorida 
ajratib ko‘rsatilgan har ikkala holatlarda qisman bo‘lsada avtomatik qurilmalar ham ishtirok 
etadilar. Ular fanni o‘rganishga oid yaratilgan yo‘llanmalarda axborotlarni to‘laroq qamrab olish 
va o‘z imkoniyatlariga binoan zarur bo‘lgan hollarda yordam ko‘rsatish funksiyasini bajaradilar. 
O‘quv jarayonni umumlashgan jihatlarini boshqarishni pedagog, o‘quvchi faoliyatining alohida 
qismlarini boshqarishni esa, boshqaruv qurilmalar tomonidan olib borilishi natijasida bevosita 
pedagog tomonidan qayta ishlanadigan axborotlar kamayadi. Buning natijasida o‘quv jarayonini 
boshqarish maqbullashadi va uning samaradorligi sezilarli darajada oshadi. O‘quvchilar bilim 
faoliyatini boshqaruvchi qurilmalar pedagog yoki uslubchi tomonidan oldindan tuzilgan dastur 
asosida ishlaydi. Shuning uchun ham, ular faqat oldindan dasturlangan holatlarnigina nazorat 
qiladi xolos. O‘quv jarayonida vujudga kelgan, lekin oldindan dasturlanmagan vaziyatlarni 
boshqarish uchun pedagog faoliyati zarur bo‘ladi. Bugungi kunda to‘la-to‘kis dasturlangan 
elektron kitob yaratishga urinishlar hozircha samarasiz bo‘lmoqda. O‘quvchilar bilish faoliyatini 
boshqarishda – o‘qituvchi, mashina yordamida (avtomatik) va ularning birgaligida hamda o‘z-
o‘zini boshqarish turlaridan unumli foydalanishni loyihalash zarur. 
O‘quvchilar bilish faoliyatining har bir qismi bo‘yicha o‘quv jarayonini boshqarishni 
sikllar
bo‘yicha tashkil qilish. Pedagogik texnologiyaning bu tamoyili, uning birinchi tamoyili bilan 
bevosita bog‘liq bo‘lib, pedagog va boshqaruv qurilmalarining faoliyati uning to‘la-to‘kis amalga 
oshirilishini ta’minlaydi. O‘quvchi mustaqil ravishda o‘z faoliyatiga tegishli tuzatishlar kiritish 
uchun zarur bo‘lgan qaytuvchan aloqa - ichki, tuzutishlar boshqaruvchi qurilma yoki o‘qituvchi 
tomonidan bajarilsa - tashqi qaytuvchan aloqa deb ataladi. Ichki qaytuvchan aloqa tufayli 
o‘quvchi bilim va ko‘nikmalarni ongli ravishda o‘zlashtirish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bunda 
hech qanday tushuntirish, maslahat berish, yo‘llanma berish kabilarga yo‘l qo‘yilmaydi. O‘quv 
materialini uzatishda, uning mohiyatini ochib berish uchun alohida