Menejerlardan biri yoki bir nechtasi yoki menejment uchun mas'ul shaxslar tomonidan sodir etilgan firibgarlik "boshqaruv firibgarligi" deb nomlanadi. Korxona xodimi tomonidan sodir etilgan firibgarlik xodimlarning firibgarligi deb nomlanadi. Ushbu holatlarning har birida korxona xodimlari o'rtasida ham, tekshirilayotgan korxonaga aloqasi bo'lmagan uchinchi shaxslar bilan ham til biriktirilishi mumkin. Qasddan buzilishning ikki turi mavjud: Moliyaviy hisobotni firibgarlarcha tuzish, raqamli qiymatlarning o'tkazib yuborilishi yoki noto'g'riligini yoki moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarni yo'ldan ozdirish maqsadida moliyaviy hisobotdagi ma'lumotlarning oshkor qilinmasligini o'z ichiga oladi. Moliyaviy hisobotni tuzmaslik natijadir; manipulyatsiya, qalbakilashtirish (shu jumladan hujjatlarni qalbakilashtirish), moliyaviy hisobot tuziladigan hisobvaraqlar yoki hujjatlardagi o'zgarishlar; hodisalar, xo'jalik operatsiyalari to'g'risidagi ma'lumotlarni, shuningdek boshqa muhim ma'lumotlarni qasddan yashirish yoki o'tkazib yuborish; o'lchov, tasniflash, taqdim etish yoki oshkor qilish bilan bog'liq buxgalteriya hisobi tamoyillarini buzish. Mulkni egallash sub'ektga tegishli aktivlarni o'g'irlashning natijasidir va ko'pincha korxona xodimlari tomonidan nisbatan kichik va katta hajmda amalga oshiriladi. Shu kabi harakatlar, aktivlarni noqonuniy foydalanishni aniqlash qiyin bo'lgan usullar bilan yashirishga qodir bo'lgan rahbariyat ishtirokida amalga oshirilishi mumkin. Moliyaviy hisobotni firibgarlarcha tuzish, raqamli qiymatlarning o'tkazib yuborilishi yoki noto'g'riligini yoki moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarni yo'ldan ozdirish maqsadida moliyaviy hisobotdagi ma'lumotlarning oshkor qilinmasligini o'z ichiga oladi. Moliyaviy hisobotni tuzmaslik natijadir; manipulyatsiya, qalbakilashtirish (shu jumladan hujjatlarni qalbakilashtirish), moliyaviy hisobot tuziladigan hisobvaraqlar yoki hujjatlardagi o'zgarishlar; hodisalar, xo'jalik operatsiyalari to'g'risidagi ma'lumotlarni, shuningdek boshqa muhim ma'lumotlarni qasddan yashirish yoki o'tkazib yuborish; o'lchov, tasniflash, taqdim etish yoki oshkor qilish bilan bog'liq buxgalteriya hisobi tamoyillarini buzish. Mulkni egallash sub'ektga tegishli aktivlarni o'g'irlashning natijasidir va ko'pincha korxona xodimlari tomonidan nisbatan kichik va katta hajmda amalga oshiriladi. Shu kabi harakatlar, aktivlarni noqonuniy foydalanishni aniqlash qiyin bo'lgan usullar bilan yashirishga qodir bo'lgan rahbariyat ishtirokida amalga oshirilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |