|
Аудио-видео сигналларга рақамли ишлов бериш
Кириш: Ахборот сигналларга рақамли ишлов бериш босқичи
Режа: 1. Ахборот сигналларга рақамли ишлов беришни ривожланиши.
2. Аудио сигналларни дискретлаш.
3. Аудио сигналларни сифатига таъсир этувчи кўрсатгичлар.
Аудио сигнал – товушни аналог ёки рақамли кўринишдаги ифодаси ҳисобланади. Аудио сигналлардан таҳрирлашжа, ёзишда, ижро этишда фойдаланилади. Аудио сигналларда муҳим бўлган алгоритмлар мавжуд бўлиб, мисол учун 1933-йилда сигналларда дискретлашнинг асосий қоидаси бўлган Котелников теоремаси ихтиро қилинган, исботланган.
1960-йилда эса бутун дунёда машхур бўлган RIDA – Salomon коди ихтиро қилинган.
2000-йилда эса DVD – аудио формат ишлаб чиқилган.
1992-йилда MPEG формат Philips Matsushita томонларидан чақирилган.
Аудио маълумотлар табиатда аналог кўринишда бўлади. Уларнинг рақам холатига ўтқазиш учун махсус қурилмалардан фойдаланилади. Бундай қурилмаларга товуш картаси мисол бўлади. Товуш картаси аналог рақам ўзгартиргич, рақам-аналог ўзгартиргич махсус процессор хотира элементлари кабиларидан иборат бўлади. Сигнал сифати асосан дискретлаш жараёнида боғлиқ бўлади. Дискретлаш Котелников теоремасидан фойдаланилади.
Теорема: дискретлаш частотаси асосий сигнал частотасидан 2 марта катта бўлиши керак, яъни.
Рақамли товушларни сифатли қуйидаги кўрсатгичларда боғлиқ бўлади.
ARO’ – RAO’ ларнинг заррядлигига
ARO’ – RAO’ ларнинг дискретлаш частотасига
ARO’ – RAO’ ларнинг Джиттерига
ARO’ – RAO’ ларнинг қайда дискретланишига
ARO’ нинг холатини хисоблаш формуласи.
Мавзу: Сигналдаги шовқинлар ва уларни сигналларга рақамли ишлов бериш орқали сифатини ошириш
Режа: 1. Импулс характеристикалари ва улар ёрдамида Фильтрлар.
2. Частотали Фильтрлар.
Шовқинлар ички ва ташқи тасирлар асосида юзага келиши мумкин ички тасвирлар апаратчи носозликлар кирса ташқи овозни шовқинларни қўшилиши мисол бўлади.
Сигналларни шовқинлардан тозолаш учун филтр деб аталувчи махсус алгоритмлар ва уларнинг аппарат дастурий таъминоти мавжуд бўлиб улар рақамли Фильтр деб аталади, бундай рақамли Фильтрларнинг амплетуда ва Фаза тасвирлари махсус шакллантирилган бўлади кўп холларда рақамли Фильтрларда фойдаланиш авзалликларга эга улар амплитуда ва Фаза характеристика қийматлари нисбатан аниқ таъминлаш хизматини беради.
Рақамли Фильтрлар 2 та катта турга бўлинади:
Чексиз импулс характеристикали Фильтрлар.
Чекли импулс характеристикали Фильтрлар.
Ҳар 2 тур Фильтрларни уларни импулс характеристикалари койфиценти
орқали
Қуйидаги расмда келтирилгандей тасвирлаш мумкин.
Фильтр кириш ва чиқиш сигналлари свёртка амали орқали бир-бирига боғланган ушбу боғлиқлик (Р) формула орқали чексиз импулс характеристикали фильтрлар, (г) формула орқали эса импулс характеристикали Фильтрлар учун келтирилган.
(1)
(2)
Ушбу 1 ва 2 тенгламалардан шуни хулоса қилиш мумкинки чексиз импулс характеристикали чексиз давомийликка эга ва чекли импулс характеристикали фильтрлар давомийлиги чекланган.
Частотали Фильтр паст частотали юқори частотали ва паласали Фильтрга бўлинади.
Паст частотали Фильтрларда паст частоталар ўтқизилади юқори частоталар эса қиймати камайтирилади ва сундирилади.
Юқори частотали Фильтрларда юқори частоталар ўтқазилади паст частотали камайтирилади.
Қуйидаги расмда паст частотали ва юқори частотали Фильтрлар тасвирланган.
Филтр кириш ва чиқиш сигналлари свёртка амали орқали бир-бирига боғланган ушбу боғлиқлик (P) формула орқали чексиз импулс (г) Формула орқали эса чекли импулс характеристикали филтрлар учун келтирилган.
Ушбу 1 ва 2 тенгламалардан шуни хулоса қилиш мумкинки чексиз импулс характеристикали чексиз давомийликка эга ва чекли импулс характеристикали филтрлар давомийликлар чекланган.
Частотали филтрлар паст частотали ва юқори частотали ва паласали филтрларга бўлинади.
Паст частотали филтрларга паст частоталилар ўтказилади. Юқори частотали эса қиймати камайтирилади ва синдирилади
Юқори частотали филтрларда юқори частоталар ўтказилади. Паст частотали камайтирилади.
Қуйдаги расмда паст частотали ва юқори частотали филтрлар тасвирланган
Паласали филтрларда олдиндан ўрнатилган частоталар қиймати оширилади ёки камайтирилади бундай частоталар асосида адаптер филтрлар қурилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
