Attestatsiya testlari

Matnni o‘qing va matn asosida tuzilgan 38-40-savollariga javob bering.
Qadimda dengizchilar yoki sahrodagi karvonlar yulduzlarning joylashishiga qarab 
yo‘lni aniqlashgan. Yulduzlarni o‘rganib, ularning xaritasini chizib beradigan kishilarni esa 
munajjim deb atashgan. 
Bilasizmi, yulduzlarning ham “yulduz“i, ya’ni mashhurlari bo‘ladi. Qutb yulduzi ana 
shundaylardan biri. Chunki u o‘tgan davrlar mobaynida ko‘plab adashganlarga yo‘l ko‘rsatib, 
o‘z manzillariga eson-omon yetib olishlarida ko‘makchi bo‘lgan.
Qutb yulduzi osmondagi eng yorqin yulduzlardan biri bo‘lgani uchun uni topib olish 
qiyin emas. Olimlarning aytishicha, kunlar, oylar, ba’zan yillar o‘tishi bilan yulduzlarning 
samodagi o‘rni o‘zgarib turar ekan. Faqatgina Qutb yulduzi o‘z joyidan hech qachon jilmaydi, 
doim osmonning shimoliy qismida yaraqlab turadi. Shunday o‘ziga xos xususiyati tufayli 
sayyohlar Qutb yulduziga qarab shimol, janub, sharq va g‘arbni aniqlay olishgan.
Qutb yulduzi Katta ayiq yulduzi turkumiga kiradi. U Quyoshdan 120 marta katta 
bo‘lib, o‘n ming marta kuchliroq nur taratadi. Odamlarga yo‘l ko‘rsatib turgani uchun “Yo‘lchi 
yulduz“ deb ham atashgan. Juda olisda bo‘lgani bois ushbu yulduz nurlari Yergacha 472 yilda 
yetib keladi. 
38. Qutb yulduzining qaysi xususiyati tufayli sayyohlar dunyoning 4 tomonini aniqlay 
olishgan?
A) eng yorqin yulduz bo‘lgani uchun 
B) odamlarga yo‘l ko‘rsatib turgani uchun 
C) juda olisda bo‘lgani uchun 
+D) joyi o‘zgarmay, osmonning shimolida turgani uchun 
39. Yulduzlarni o‘rganib, uning xaritasini chizib beruvchilarni qadimda munajjim deya 
atashgan. 
+A) to‘g‘ri 
@Ona_tili_va_adabiyot_N1

---

B) noto‘g‘ri 
40. Qutb yulduzi yulduzlarning “yulduz”i hisoblanadi, chunki u ...
+A) adashganlarga yo‘l ko‘rsatadi 
B) eng yorqin va go‘zal yulduz hisoblanadi 
C) quyoshdan ham kata 
D) qutbda joylashgan