Atrof muhit va tabiiy resurslar iqtisodiyoti

GLOSSARIY (QISQAChA IZOHLI LUGʻAT)


Atrof-muhit – aholini o‘rab turgan tabiiy va texnogen muhitni qamrab olgan yashash va mehnat qilish sharoiti.
Atrof-muhit iqtisodiyoti - bu ekologik siyosatning moliyaviy ta'sirini o'rganadigan iqtisodiyot sohasi.
Iqlim o'zgarishi - Sanoat rivojlanishi oqibatida atmosferaga chiqayotgan uglevodorod gazi miqdori yil sayin ko‘payib borishi natijasida sayyoramizda “bug‘xona hodisasi“ni kuchaytirib, keskin iqlim o‘zgarishlarini yuzaga keltirishi;
Tabiiy muhit - tabiiy jism va moddalarning, nimanidir yoki kimnidir o‘rab turuvchi, uning hayotiy faoliyati kechadigan tabiiy sharoit yoki tabiiy sharoitlar mujassamligi;
Geografik muhit - jamiyatni o‘rab turgan tabiiy sharoit, ijtimoiy ishlab chiqarishning muayyan tarixiy bosqichida tabiatning jamiyat bilan o‘zaro ta’sirda bo‘ladigan bir qismi;
Texnogen muhit - aholini o‘rab turgan atrof-muhitning bir qismi bo‘lib, inson tomonidan yaratilgan obyektlar, jism va moddalar.
Sanoat inqilobi davri – jamiyatning o‘z moddiy va ma’naviy ehtiyojlarini qondirish maqsadida tabiatdan ayovsiz foydalanadigan hayot tarzi.
Ekologik munosabatlar davri – jamiyatning sog‘lom va ekologik toza atrof-muhitni iqtisodiy o‘sish bilan teng darajada qadrlanishga asoslangan hayot tarzi.
Resurs - tabiiy jismlar va foydalanadigan energiya turlari tushuniladi.
Tabiiy resurslar - kishi bevosita tabiatdan oladigan va ularning yashashlari uchun zarar bo’lgan xilma-xil vositalardir.
Tiklanmaydigan tabiiy resurslarga - yer osti boyliklari va foydali qazilmalar, ya’ni ma’danli va ma’dansiz qazilmalar kiradi.
Tiklanadigan tabiiy resurslar - tirik mavjudotlar, o’simlik va xayvovlar, daraxtlar, shuningdek, tuproq kiradi.
Iqtisodiy nomativlar -qurilish bahosini aniqlash uchun resurs normativlarini ishlab chiqish va undan foydalanish qoidalarini oʻz ichiga oladigan «Iqtisodiy normativlar» ShNQ 4ning quyi tizimi bilan birgalikda normativlar resusrlarni smetali me’yorlash metodologiyasini xosil qiladi.