Atrof-Muhit Kimyosi Juraeva doc

 

3. Nometall minerallar. 

Havo ifloslanishiga nometall minerallar ham ta‘sir ko`rsatadi. Tsement, yo`l 

qoplash  materiallari,  ko`mir  tayyorlash  uchun  nometall  minerallar:  asbest,  qum, 

maydalangan tog` jinslari  portlash  orqali qazib olinadi,  so`ngra  ushbu  materiallar 

maydalanib,  maxsus  saqlanadigan  joylarga  olib  boriladi.  Ko`mir  esa  qo`shimcha 

aralashmadan tozalash maqsadida qo`shimcha yuvishga yuboriladi. 

 

Tsement va shisha ohaktosh hamda qumni ximiyaviy qayta ishlash natijasida 

olinadi.  Tsement  ishlab  chiqarishda  maydalangan  ohaktosh  aralashtirilgandan 

so`ng  aylanuvchi  pechlarda  kuydiriladi,  natijada  mayda  ohaktosh  changlari 

ajraladi.  Shisha  olishda  qum  va  maydalangan  shisha  siniqlari  pechda 

suyuqlantiriladi.  Natijada  tutun  hamda  karbonatlar,  nitratlar,  xloridlar,  ftoridlar, 

zaharli moddalar bo`lgan gazlar ajraladi. 

 

Barcha  aytib  o`tilgan  ishlab  chiqarishda  qazib  olish,  maydalash,  tashish, 

ortish  va  saqlash  mayda  hamda  qo`pol  changlarning  hosil  bo`lishi  kuzatiladi.  Bu 

esa  ishlab  chiqarish  bilan  bog`liq  ishchilar  uchun  xavfli  bo`lib,  kremniy,  asbest 

kabi zararli moddalar miqdori mavjud.