Atom yadrosi ya zarralar fizikasi

( p  f) 
=  0 ,8 2 3 ; 
( P  f)gom =  0,595  boMadi. T abiiy uran uchun  >]  =  1,34 e k an lig id an  (kr )gcl 
>  1, (Л*.)  m< 1. Bu so n largetero gen  m uhitning gam ogen m u h itga nisbatan 
afz a llig in i  ko‘ rsatadi.
19 4 2 -y iIn in g   d e k ab rid a  C h ik a g o   (A Q S h )  u n iv e r s ite tid a   E .F erm i 
b o sh ch iligid a ja h o n d a   b irin ch i  b o sh q arilad ig an   reaktor  q u rild i.  1946- 
y iln in g   d e k a b rid a   M o skv a  s h a h rid a   I.V .K urch ato v  v a   A .I .A lix a n o v  
b o shchiligida reaktor ishga tu sh irild i. B u  reaktorlarda sek in latg ich  sifatid a 
g rafit,  boshqarishda  neytronlarni  k u c h li  yutuvch i  k ad m iy  y o k i  bordan 
y a salg an   sterjenlardan fo yd alan ilgan .
Z anjir reak siyan i  boshqarishda kech ik u v ch i  n eytro n larn in g  ah a m iyati 
katta.  K echikuvchi  neytronlarni  h iso b g a olib ,  k o ‘ payish  ko effitsien tin i  к 
=  k0 +  kkech  (bu  yerd a  k0  -   o n iy  n eytro n larn in g   k o ‘ p ayish   k o effitsien ti)

---

y ig ‘ indi ko‘rin ish id ayo zish  mumkin. Zanjir reaksiyaning rivojlanib borish 
te z lig i  n ey tro n larn in g   k o ‘ p ay ish   ko effitsien ti  к   b ilan   ikki  ketm a-ket 
boMinish jara y o n la ri  o rasida  o‘ tuvchi  vaqt  m iqdoriga  ham  bogMiq.  Bu 
vaqt 
(t)  bir boMinish jarayo n in in g  o‘ rtacha yashash  vaqti  deb ataladi.  B ir 
boMinish bosqichida neytronlar soni  д п   =  я ( к - 1 )  ga ortadi. Vaqt b irligid a 
esa neytronlar sonining ortishi: