Atom yadrosi ya zarralar fizikasi



Download 6,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet46/314
Sana31.12.2021
Hajmi6,32 Mb.
#264351
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   314
Bog'liq
муминов-atom yadrosi va zarralar fizikasi

(p-p
),  (
p-n
),  (
n-n
)  sochilish  natijalarining 
bir xil boMishligidan  ko‘ rinadi.
7)Ta’sirlashuvchi nuklonlar orasidagi masofa 10“13 sm ga yaqin boMganda 
yad ro viy  o‘ zaro  ta’sir  kuchi  tortishish  xarakteriga  ega,  undan  kichik 
m asofalarda  u  itarish  kuchiga  aylanadi.  Yadro  kuchlarining  tortishish 
xususiyati  yadroning  m avjudligidan  ko‘ rinsa,  itaruvchi  xususiyati 
(p-p) 
lardan yuqori energiyalarda sochilishda namoyon boMadi.
8) Yadroviy o‘zaro ta’sir kuchi to‘yinish xarakteriga ega.  Bu  xususiyati 
yadroning  o‘rtacha  solishtirma  bogManish  energiyasi  8 
MeV
 o‘zgarmas, 
yadro radiusiga bogMiq emas. Bu xususiyatga ega boMish yadroviy kuchning 
almashinuv  xarakteri  va  kichik  masofalarda  itarishish  kuchi  sababli  deb 
tushuntiriladi.
9)  Yadroviy  o‘zaro  ta’sir  kuchi  ta’sirlashuvchi  nuklonlaming  tezligiga 
bogMiq.  Bu  xususiyati  yaxshi  o‘ rganilmagan.  Buning  uchun  bir  necha 
nuklonni  katta tezlikda tezlashtirib ta’sirlashtirish  lozim.
Yadro  kuchlarining  yuqorida  bayon  etilgan  va  boshqa  xususiyatlarini 
tushuntirish  uchun  yadro  kuchlar  nazariyasi  boMishi  kerak.  Lekin  yadro 
kuchlari  ta’sirlashuvchi  m urakkab  xususiyatga  ega  boMganligi  sababli 
yagona nazariya yaratilgan emas.
Bu muammoni hal qilishda  ikki  xil yondashish bor.
l.T a jrib a  n a tija la rig a  mos keluvchi ta ’sirlashuv fenom enologikyadro 
p o ten siallarin i tan lash .  Bunda yadroviy kuchlar tabiati zarralar orasidagi 
ta’sirlashuv mexanizmini tushuntirishni oldiga maqsad qilib qo‘ymaydi. Bu 
yoM  bilan  ta’sirlashuvning  past  energiyalarda  tajriba  natijalarini  yetarli 
darajada tushuntirish  mumkin,  lekin  ta’sirlashuv  energiyasi  bir necha yuz 
MeV
 ga yetganda gamiltonian ko‘ rinishi murakkablashib ketadi. M a’ lumki 
ta ’sirlash u v  en erg iy asi  ortsa  yadro  kuchlarning  qisqa  m asofalarda 
ta’sirlashuv xususiyatini  o‘ rganish  mumkin.
2.1kkinchi  y o ‘ nal?sh  y a d ro v iy   ku ch larn in g  mezon  n az a riyasi.  Bu 
nazariya kvant elektrodinamika qonunlariga o‘xshash. Bunda elektromagnit 
m aydonni,  z aryad li  zarran i  foton  bilan  birga  deb  qaraladi.  M aydon 
fotonlardan  iborat.  Foton maydonning kvanti. Maydon energiyasi kvantlar 
energiyalari y ig ‘ indisiga teng. Elektromagnit nurlanish vaqtida foton paydo


boMadi, yo ‘qoladi. Zaryadli zarralar orasidagi ta’sirlashuv foton almashinuvi 
bilan am alga o rtad i, deb qaraladi.
X uddi  shuningdek,  19 35-yil  yapon  o lim laridan  Y ukava  nuklonlar 
orasidagi yadroviy ta’sirlashuvni, yadro kvantini (o‘sha vaqtda topilmagan 
zarra) mezon zarra boMishi kerakligini aytdi va bu zarraning xususiyatlarini 
bayon qildi. Yukava tasavvuricha, noaniqlik prinsipiga ko‘ra, D/ vaqt ichida 
nuklon atrofida 

Download 6,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish