Atom yadrosi ya zarralar fizikasi

U0 uB
d* 4,
cR
C B
S* s„ Sb
и
tu
tb
b„
bo b,.
RR
RG
RB
ГТ1
w*
G R
S G
G B
1 H r
z°
BR
BG
BB
w
K varklar xushbo‘yligi:  U -  yuqori  (up),  d -  past (down),
s -  g ‘alati  (strange), С -  maftun (charmed), 
t -  haqiqiy (truth),  b -  go‘zal  (beauty). 
K varklar rangi: 
R -  qizil (red), G -y a s h il (green), B — ko‘k (blue).

---

Nazorat savollari:
1.  Elem entar zarralarning ochilish tarixi va bu zarralar xususiyatlarini 
aytib  bering.
2. Elementarlik alom atlari nima? Qanday zarrani  elem entar zarra dey- 
ish mumkin?
3.  Fundamental ta ’sirlashuvlar:  a) kuchli,  b) elektrom agnit, d) kuchsiz 
ta ’sirlashuvlam ing  kuchlar  xususiyatlari  va ta ’silashuv  m exanizm larini 
tushuntiring.
4.  Zarralarning  parchalanish  reaksiyasi,  parchalanishda  vujudga  kel- 
gan  zarralar kinetik energiyasini  ayting.
5.  Zarralar  to ‘qnashuvlarida  zarralar  tu g ‘ilish  reaksiyasi,  reaksiya  va 
ostona energiyalari  va ular orasidagi  bog‘lanishlar nim alardan  iborat?
6. Zarralar kvant sonlari (B, q,  L,  I,  P, T, Tz,  S) va bu kvant sonlarining 
fundamental ta ’sirlashuvlarda saqlanishi yoki  saqlanm asligini  izohlang.
7.  Zarralar izom ultiplet,  superm ultipletlarini  ayting.
8.  Kvarklar va ularning xususiyatlarini tushuntiring.
9.  Kvarklarni erkin holda kuzatish m um kin em aslik sabablarini ayting.
10. Adronlarning kvark tarkibi  qanday?
11.  Parton,  glyuon  nima?
12.  Kvark  nazariyasiga ko‘ra,  adronlar o ‘zaro ta ’sirlashuv  m exanizm i 
qanday?
13. Fundamental zarralar. N im a uchun fundam ental zarralar hisoblana- 
di?

---

1. Y ad ro n ing k v a n t x a ra k te ristik a la ri:m a ssa si, en ergiy asi, 
o ‘lch am i, spini va  m agn it m om entlari
1.1.  Plutoniy neytral atomi massasining qanday qismini uning elektron 
qatlami tashkil  etadi.
(j.2,16-10-4)
1.2. Agar neytral  litiyatom iningm assasi  7.01601  a.m .b .g aten g b o ‘lsa, 
litiy yadrosining massasi  aniqlansin.
(j.  7,01436 m.a.b)
1.3.