Atom va yadro fizikasining paydo bo’lishi

1888 yilda Galvaks zaryadlangan o‘tkazgich ultrabinafsha nurlar bilan yoritilganda uning zaryadsizlanishini kuzatadi. Arrenius shisha ballon ichida ikkita elektrod joylashtirib, bu elektrodlar galvanometrga ulanib, elektrodlardan biri razryad nuri bilan yoritilganda, galvanometr zanjirda tok vujudga kelganligini ko‘rsatadi. Bu birinchi fotoelement nusxasi edi. 1888 yilda Augusto Rigi metall plastinka ultrabinafsha nur bilan yoritilganda, u musbat zaryadlanib qolishini kuzatadi va birinchi bor bu hodisani fotoelektrik effekt deb atadi. Bu hodisaning mohiyatini Tomson tushuntirdi.

• 1888 yilda Galvaks zaryadlangan o‘tkazgich ultrabinafsha nurlar bilan yoritilganda uning zaryadsizlanishini kuzatadi. Arrenius shisha ballon ichida ikkita elektrod joylashtirib, bu elektrodlar galvanometrga ulanib, elektrodlardan biri razryad nuri bilan yoritilganda, galvanometr zanjirda tok vujudga kelganligini ko‘rsatadi. Bu birinchi fotoelement nusxasi edi. 1888 yilda Augusto Rigi metall plastinka ultrabinafsha nur bilan yoritilganda, u musbat zaryadlanib qolishini kuzatadi va birinchi bor bu hodisani fotoelektrik effekt deb atadi. Bu hodisaning mohiyatini Tomson tushuntirdi.

1879 yilda Edison qizitilgan metallar yuzasidan elektronlar uchib chiqish hodisasini kashf etdi va bu hodisa termoelektr deb atala boshlandi.

• 1879 yilda Edison qizitilgan metallar yuzasidan elektronlar uchib chiqish hodisasini kashf etdi va bu hodisa termoelektr deb atala boshlandi.
• Fotoeffekt hodisasi va issiqlik nurlanishining Plank tomonidan yaratilgan kvant nazariyasi fizikada kvant fizikasining yuzaga kelishiga sabab bo‘ldi.

Birinchi marta yorug‘lik nurlanishining kvant nazariyasini M.Plank olg‘a surgan edi. 1905 yilda Eynshteyn Plankning kvant nazariyasi asosida fotoeffekt hodisasini tushuntirdi. Buning uchun Eynshteyn quyidagicha mulohaza yuritdi: «Yorug‘lik nafaqat kvant shaklida chiqariladi, balki kvant shaklida tarqaladi va kvant shaklida moddalarda yutiladi». 1923 yilda Kompton yorug‘lik kvantini "Foton" deb atadi. Eynshteyn fotoeffekt hodisasini Plankning kvant nazariyasi asosida quyidagicha tushuntirdi.

• Birinchi marta yorug‘lik nurlanishining kvant nazariyasini M.Plank olg‘a surgan edi. 1905 yilda Eynshteyn Plankning kvant nazariyasi asosida fotoeffekt hodisasini tushuntirdi. Buning uchun Eynshteyn quyidagicha mulohaza yuritdi: «Yorug‘lik nafaqat kvant shaklida chiqariladi, balki kvant shaklida tarqaladi va kvant shaklida moddalarda yutiladi». 1923 yilda Kompton yorug‘lik kvantini "Foton" deb atadi. Eynshteyn fotoeffekt hodisasini Plankning kvant nazariyasi asosida quyidagicha tushuntirdi.

hv - metallga tushayotgan yorug‘lik kvanti energiyasi.

• hv - metallga tushayotgan yorug‘lik kvanti energiyasi.
• Aishq — elektronning metaldan chiqishi uchun bajarilgan ish.
• mv2/2 — metalni tashlab chiqqan elektronning kinetik energiyasi. Eynshteynga fotoeffekt hodisasini izohlab berganligi uchun Nobel mukofoti beriladi.

hv = A ish+ mV2/2