Atom-molekulyar ta’limot. Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari

Kimyoviy belgi – element lotincha nomining bosh harfi yoki bosh harfidan keying harflardan birini qo’shish orqali ifodalanadi.Kimyoviy belgi kimyo tilining alifbosi hisoblanadi.(1813-yil Berselius kimyoviy belgi tushunchasini fanga kiritgan)

• Kimyoviy belgi – element lotincha nomining bosh harfi yoki bosh harfidan keying harflardan birini qo’shish orqali ifodalanadi.Kimyoviy belgi kimyo tilining alifbosi hisoblanadi.(1813-yil Berselius kimyoviy belgi tushunchasini fanga kiritgan)
• M; lotincha Hidrogenium (Gidrogenium)-H vodorod
• Hidrargirum (Gidrargirum)-Hg simob. 

Valentlik – bir element atomini boshqa bir element atomlarini biriktirib olish qobilyati. Valentlik tushunchasini fanga Franklent kiritgan.Valentlik olchov birligi sifatida vadarodning valentligi qabul qilingan.vadarod atomining valentli ozgarmas I-VALENTLI.Valentlik Rim raqami bilan belgilanadi. Valentlik ikki xil bo’ladi.

• Valentlik – bir element atomini boshqa bir element atomlarini biriktirib olish qobilyati. Valentlik tushunchasini fanga Franklent kiritgan.Valentlik olchov birligi sifatida vadarodning valentligi qabul qilingan.vadarod atomining valentli ozgarmas I-VALENTLI.Valentlik Rim raqami bilan belgilanadi. Valentlik ikki xil bo’ladi.
• O’zgarmas valentli elementlar; O’zgaruvchan valentli elementlar; 
• I – valentli - H,F,Li,Na,K,Rb,Cs,Fr I va II valentli - Cu,Ag,Hg  II – valentli - O,Be,Mg,Ca,Sr,Ba,Zn II va III valentli - Fe,Co,Ni 
• III – valentli - B,Al,Ga,In,Tl II va IV valentli – C,Si,Sn,Pb
• III va V valentli – P,As,Sb
• II,III va VI valentli – Cr
• II,IV va VI valentli – S,Se,Te
• I,II,III,IV va V valentli – N
• I,III,V va VII valentli – Cl,Br,I
• II,III,IV,VI va VII valentli – Mn 

Koefitsent Indeks

• Indeks – modda molekulasi tarkibidagi atomlar sonini ko’rsatuvchi son.Atomning o’ng taraf pastki qismiga yoziladi.  Koefitsent –modda miqdorini ko’rsatuvchi raqam.Kimyoviy reaksiyalarda moddalar oldiga qo’yiladigan raqam.
• 2SO2 + O2 = 2SO3

Modda 4 xil agregat agregat xolatda boladi.Gaz,suyuq,qattiq,plazma.  Oddiy sharoitda osh tuzi qattiq,suv suyuq,kislarod gaz xolatda boladi.  Plazma-juda ionlashgan gaz holati.  Sublimatlanish –moddalarni qattiq holatdan suyuqlanmasdan togridan-togri gaz holatga o’tish hodisasi. M;yod,naftalin,quruq muz – CO2 

• Modda 4 xil agregat agregat xolatda boladi.Gaz,suyuq,qattiq,plazma.  Oddiy sharoitda osh tuzi qattiq,suv suyuq,kislarod gaz xolatda boladi.  Plazma-juda ionlashgan gaz holati.  Sublimatlanish –moddalarni qattiq holatdan suyuqlanmasdan togridan-togri gaz holatga o’tish hodisasi. M;yod,naftalin,quruq muz – CO2