Atom absorbsion fotometriya usulini nazariy asoslari

Bu erda S – alangaga purkalayotgan eritmadagi element konsentratsiyasi, g. mol/l.

D – kat talik (3,7-4,8 orasida) bo‗lib, xaroratga, alanga tarkibiga va purka gich konsentratsiyasiga bog‗liq.

Ayrim elementlar uchun ionlanish energiyasi quyidagi tablitsada berilgan.

Ayrim elementlarning ionlanish energiyasi (Iev) ionlar (qme+) va atomlarning (qme) statistik massalari

Ayrim elementlarning ionlanish energiyasi (Iev) ionlar (qme+) va atomlarning (qme) statistik massalari Element	I, ev	qme	qme+
Seziy	3,89	2	1
Uran	4,00	85	78
Rubidiy	4,18	2	1
Kaliy	4,34	2	1
Lyutetsiy	5,00	10	1
Natriy	5,14	2	1
Bariy	5,21	1	2
Litiy	5,39	2	1
Lantan	5,61	10	21
Stronsiy	5,69	1	2
Indiy	5,78	6	1
Talliy	6,00	6	1
Kalsiy	6,11	1	2
Talliy	6,11	6	1
Marganets	7,43	-	-
Kumush	7,53	2	1
Magniy	7,63	1	2
Mis	7,72	2	1

Haqiqiy ionlanish darajasini baholash uchun alanganing sirtqi qismiga nisbatan, ichki qismida harorat past bo‗lishi qonuniyatini va buning oqibatida ionlanish darajasini birmuncha pasayishini nazarda tutish kerak. Undan tashqari, aniqlanuvchi element atomlarini alangadagi ionlanish darajasini, alanga muxitida katnashuvchi begona atomlar hisobiga ham pasayishi mumkin. bunda ayniqsa ortiqcha va begona tez ionlanuvchi atomlar ishtiroki salbiy ta‘sir ko‗rsatadi. SHuning uchun aniqlanuvchi element atomlari ionlanishi o‗zgaruvchan natijalar bersa, tekshgiriluvchi namuna eritmasiga tez ionlanuvchi elementlar ataylab qo‗shiladi va aniqlanuvchi element atomini ionlanishiga ta‘sir etiladi.

Usul sezgirligi. AF usuli sezgirligi absolyut va nisbiy sezgirlik bilan belgilanadi. Tekshiriluvchi moddani nur yuti shini yoki ajratishini alangaga yuboriladigan eng kam miqdoriga aytiladi. Absolyut sezgirlik alangaga yuborilayotgan tok quvvati va eritma hajmi V (ml/min), olinayotgan signali o‗lchash vaqtiga t va eritmadagi atomlar konsentratsiyasiga to‗g‗ri proporsional.

A= VCt

Nisbiy sezgirlik - signal hosil qiladigan, purkalayotgan eritmadagi eng kam miqdor, nisbiy sezgirlik odatda % (og‗irlik bo‗yicha) yoki mkg/ml hisobida belgilanadi.

Miqdoriy tahlili. Bu fotometriya usulida odatda alanga nuri bilan qo‗zg‗otilgan atomlarni nur tarqatish intensivligini o‗lchashga asoslangan. Bu usul asosan engil qo‗zg‗oluvchi elementlarga qo‗llaniladi (potensial ionizatsii 8 ev).

Doimiy haroratda nur tarqatish intensivligi J konsentratsiyasiga to‗g‗ri proporsional.

J va C to‗g‗ri proporsionalligi odatda ionizatsiya, o‗z nurini yutish, alangada gaz holidagi yoki qiyin uchuvchi modda hosil bo‗lishi bu mutanosiblikni buzadi.