Atmosfera havosi ifloslanishining ekologik oqibatlari

Mahalliy davlat hokimiyati organlarining aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi sohasidagi vakolatlari
Mahalliy davlat hokimiyati organlari:
aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi sohasidagi davlat dasturlarini ishlab chiqishda hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
tegishli hududda aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi sohasidagi hududiy dasturlarini tasdiqlaydi va amalga oshiradi;
davlat va xo’jalik boshqaruvi organlarining tegishli hududdagi aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi sohasidagi faoliyatini muvofiqlashtirib boradi;hududlarning sanitariya-epidemiologik holatini yaxshilashga va tozaligini saqlashga, aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirishga doir chora-tadbirlarni amalga oshiradi.
Mahalliy davlat hokimiyati organlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Davlat sanitariya nazoratini amalga oshiruvchi organlar
Davlat sanitariya nazorati:
Qoraqalpog’iston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati, shahar va tuman davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari tomonidan; Qoraqalpog’iston Respublikasi Ichki ishlar vazirligining, «O’zbekiston temir yo’llari» aktsiyadorlik jamiyatining tegishli tarkibiy bo’linmalari tomonidan amalga oshiriladi.
Davlat sanitariya nazorati vakillikli davlat organi tomonidan belgilanadigan boshqa vazirliklar va idoralarning tegishli tarkibiy bo’linmalari tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Qoraqalpog’iston Respublikasi davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazi ushbu moddaning birinchi qismi uchinchi xatboshisida hamda ikkinchi qismida ko’rsatilgan tarkibiy bo’linmalarning faoliyatiga uslubiy rahbarlik qiladi, bu faoliyat muvofiqlashtirib borilishini ta’minlaydi.

Ozon ekranining biosfera uchun ahamiyati
Ozon (yun. ozon — hid tarqatuvchi), O3 — kislorodning allotropik shakli. O. molekulasida 3 ta kislorod atomi bor. O.ni ilk bor 1785-yilda gollandiyalik fizik Van-Marum havo orqali elektr uchqunlari oʻtkazilganda oʻziga xos hid paydo boʻlishi va oksidlovchi xossaga ega boʻlishligini topgan. O.ning xossalari kislorodnikidan keskin farq qiladi. Koʻk tusli va odatdagi sharoitda portlovchi gaz. Qaynash temperaturasi — 111,8°, suyuqlanish temperaturasi — 192,4°. Kuchli oksidlovchi va bekaror modda. Kaliy yodidning neytral eritmasiga O. taʼsir etganida, kaliy yodid oksidlanib, yod hosil boʻladi. Qora tusli qoʻrgʻoshin sulfid O. taʼsirida oksidlanib, oq tusli qoʻrgʻoshin sulfatiga aylanadi. O. baʼzi bir anorganik va organik moddalar bilan birik-kanda, ozonidlar (qarang Peroksidlar) vujudga keladi. O. hosil qilish uchun maxsus asbob — ozonator ishlatiladi. O. havoda juda oz miqdorda (1 m3 da 1 m2) boʻladi. Yer yuzasidan uzoklashgan sayin O. miqdori ortib boradi va 20–25 km balandlikda maksimumga yetadi. Oksidlovchi, dezinfeksiyalovchi va bakteriyalarni oʻldiruvchi xossalarga ega boʻlganligi uchun ichimlik suvini tozalashda, oziqovqat sanoatida, oksidlovchi sifatida yogʻ va qogʻozni oqartirishda ham ishlatiladi. O.ning havodagi konsentratsiyasi 5—10% dan oshmasligi kerak, chunki O. is gazi SO ga nisbatan ham zaharlidir. Ozon qatlamining qalinligi 0.2-03 mm. Atmosferadagi ozon miqdori ahamiyatsiz bo'lishiga qaramay, uning ahamiyati juda katta. Agar biz uch millimetrlik yupqa ozon qatlami bilan himoyalanmagan bo'lsa, bugungi kunda biz ko'rib turgan Yerdagi hayot butunlay boshqacha bo'lar edi. Va agar bugungi kunda ozon "ekran" g'oyib bo'lganida, hayot, ehtimol, Jahon okeanidagi yoki er ostidagi suv ostidagina omon qolgan bo'lar edi. Haqiqat shundaki, ozon qatlami (ozonosfera) ayniqsa halokatli qisqa to'lqinli ultrabinafsha nurlarini o'zlashtiradi va shu bilan tirik tizimlarga zarar etkazilishining oldini oladi. Umuman olganda, atmosferada ozon kontsentratsiyasining kamida 10% ga kamayishi allaqachon tirik organizmlarga ta'sir qilmoqda - o'simliklarning hosildorligi pasaymoqda, hayvonlar va odamlarda turli xil patologiyalar, masalan, o'pka funktsiyasining buzilishi, o'pka, asab va immun tizimlari, teri va retinal saraton ko'z surunkali kasalliklar ortishi. Ultrabinafsha nurlanishning kuchayishi ta'sirida sezilarli siljishlar butun ekotizimlar, ayniqsa quruqlik o'simliklari va fitoplanktonlar holatida, shuningdek biogeokimyoviy tsikllarni amalga oshirishda kuzatilishi mumkin. Ozon faol gaz bo'lib, odamlarga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Odatda atmosferaning quyi qatlamlarida uning kontsentratsiyasi ahamiyatsiz va odamlarga zararli ta'sir ko'rsatmaydi. Avtotransportning chiqindi gazlarining fotokimyoviy konversiyasi natijasida katta tirbandliklarga ega yirik shaharlarda katta miqdorda ozon hosil bo'ladi.