Atatürk ilkeleri ve inkilap tariHİ I. DÖnem ders notlari

MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER

1.Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti:

• 
  Kurtuluşun padişahın emirlerine bağlı kalmakla mümkün olacağını savunmuştur.
  

2.Teali İslam Cemiyeti:

• 
  Kurtuluşun halifenin emirlerine ve İslam’ın prensiplerine uymakla mümkün olacağını savunmuştur.
  

3.İngiliz Muhipleri Cemiyeti:

• 
  Kurtuluşun İngilizlerin himayesi ile mümkün olacağına inanıyordu
  
• 
  Bu cemiyet hükümet tarafından da desteklenmiştir.
  

4.Wilson Prensipleri Cemiyeti:

• 
  Bu cemiyetin taraftarları Wilson ilkelerinden ilham almıştır
  
• 
  Kurtuluşun ABD mandasına girmekle mümkün olacağına inanmışlardır.
  

5.Kürt Teali Cemiyeti:

• 
  Bu cemiyetin taraftarları halifeye bağlı olarak bir Kürt devleti kurmayı planlamışlardır.
  

6.Hürriyet ve İtilaf Fırkası:

• 
  1911 yılında İttihat ve Terakki Partisine karşı kuruldu
  
• 
  1918’den itibaren yönetimde etkili olmaya başladı
  

►Anadolu hareketini İttihatçıların hareketi olarak gören parti Kurtuluş Savaşına karşı gelişin liderliğini üstlendi.

İŞGALLER

İşgaller Mondros Mütarekesine dayanılarak başlamıştır. İşgallere 15 Mayıs 1919’da Yunanistan da katıldı. 3 Kasım 1918’de Musul’u işgal ederek İngilizler işgal faaliyetlerini başlattılar. 13 Kasım 1918’de ise Yunanlılar da içinde olmak üzere İtilaf donanması İstanbul’u filen işgal etti.

İngiliz İşgal Bölgeleri: Çanakkale, Musul, Batum, Antep, Maraş, Konya, Bilecik, Samsun, Merzifon

Fransız işgal Bölgeleri: Adana, Dörtyol, Mersin, Osmaniye, Afyon, Antep, Maraş, Urfa

İtalyan İşgal Bölgeleri: Antalya, Kuşadası, Fethiye, Marmaris, Bodrum


İZMİR’İN İŞGALİ (15 MAYIS 1919)

Yunanlılar Paris Konferansına verdirttikleri karar doğrultusunda İzmir’i işgal etmişlerdir.

İşgalin Önemi:

1. 
   Kuva-yı Milliye ortaya çıkmaya başladı
   
2. 
   Milli bilinç uyandı
   
3. 
   Halkı Milli Mücadele için örgütlemek kolaylaştı
   
4. 
   Mitingler düzenlendi
   
5. 
   Redd-i İlhak Cemiyeti kuruldu
   

Amiral Bristol Raporu: İzmir’in işgali dünya kamuoyunda büyük bir yankı ve kınamaya sebep olunca olayın sorumlusu durumunda olan İtilaf devletleri kamuoyunu yatıştırmak ve İzmir bölgesindeki durumu öğrenebilmek için bölgeye Amiral Bristol önderliğinde bir rapor heyeti göndermişlerdir.

Bristol Raporunun İçeriği:

• 
  Bölgedeki olayların sorumlusu Türkler değil; Rumlardır.
  
• 
  Bölgede Türkler çoğunluktadır.
  
• 
  Yunanlıların bölgeyi işgali ilhaka yöneliktir. Bölgenin güvenliğini sağlamaya yönelik değildir.
  
• 
  Bölgeden Yunanlılar çekilerek; bölgeye İtilaf devletlerinin güvenlik birlikleri yerleşmelidir.
  

Bristol Raporunun Önemi:

• 
  Yunanlıların Paris Konferansına yalan rapor verdiği ortaya çıkmıştır.
  
• 
  Yunan işgalinin niteliği dünyaya duyurulmuştur.
  
• 
  İşgalin gereksiz ve haksız olduğu belirtilmiştir.
  
• 
  İlk defa uluslararası bir belge Türk Milli Mücadelesinin haklılığını göstermiştir.
  

Kuva-yı Milliye: İşgaller karşısında halkın harekete geçerek kendi bölgelerini korumaya çalışması hareketidir. Osmanlı Devleti’nin işgaller karşısında tepkisiz kalması halkı harekete geçirmiştir.

Kuva-yı Milliyenin Özellikleri:

1. 
   İşgallere tepki olarak ortaya çıktı
   
2. 
   Bölgesel olarak hareket ettiler
   
3. 
   Düzenli ordu kurulana kadar düşmanı oyaladılar
   
4. 
   Düzenli ordunun temelini oluşturdular
   
5. 
   TBMM’ye karşı oluşan isyanları bastırdılar
   
6. 
   Desteğini halktan aldı
   
7. 
   Tutarsız davranışları halk ile kuva-yı milliyenin vurucu gücü olan milislerin arasını açtı
   
8. 
   Ortaya çıkışında işgaller ve işgaller karşısında Osmanlı Devletinin tepkisizliği etkili oldu
   
9. 
   Milli cemiyetlerin silahlı koludur
   
10. 
    Disiplin ve birlikten yoksun oluşları en büyük eksiklikleridir.
    

İşgalcilerin İşgallere Hazırladığı Zemin:

• 
  Mondros Mütarekesine 7 ve 24. maddeler kondu
  
• 
  Osmanlı ordusu terhis edildi
  
• 
  Osmanlı’nın savaş araç ve gereçleri kontrol altına alındı
  
• 
  Haberleşme ve ulaşım kontrol altına alındı
  
• 
  Osmanlı yönetimi denetim altına alındı
  
• 
  Boğazlar denetim altına alınarak Anadolu ile Rumeli’nin bağlantısı kesildi
  
• 
  Azınlıklar kışkırtıldı
  

NOT: İşgallere karşı ilk tepki 19 Aralık 1918’de Hatay’a bağlı Dörtyol’un Karakese Köyü’nde Mehmet Kara’nın Fransızlara attığı kurşundur.
NOT:Batı cephesinde ilk kuva-yı milliye direnişi ise Ali Çetinkaya komutasında Ayvalık’ta, Yunanlılara karşı, geçekleştirdi.

KURTULUŞ SAVAŞI’NA HAZIRLIK ve I.TBMM DÖNEMİ

MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI (19 MAYIS 1919)

• 
  Orta ve Doğu Kara Deniz Bölgesinde Pontus Rum Cemiyetinin çalışmaları sonucunda bölgedeki Rum halkı karışıklıklar çıkarıyor ve olayın sorumlusu olarak da Türk halkını gösteriyorlardı. Bu durum karşısında İngilizler, Osmanlı hükümetine bölgede güvenliğin sağlanmasını; aksi takdirde, bölgeyi işgal edeceklerini bildirdiler. Rumların da zaten beklentisi, bölgenin İngilizler tarafından işgal edilerek Rumların işlerinin kolaylaştırılmasıydı.
  
• 
  Bölgede güvenliğin sağlanması ile İstanbul yönetimi IX. Ordu Müfettişliğine getirerek Mustafa Kemal’i görevlendirdi. Mustafa Kemal bölgede hareket edebilmek için IX. Ordu Bölgesindeki sivil makamlara da emir verme yetkisini aldı.
  

Mustafa Kemal’in Görevi:

1. 
   Görev bölgesindeki orduları terhis etmek
   
2. 
   Asayiş ve güvenliği sağlamak
   
3. 
   Halkın elindeki silah ve cephaneyi toplamak
   
4. 
   Halka silah ve cephane dağıtan kuruluşları ortadan kaldırmak
   

Mustafa Kemal’in Samsun Raporu:

1. 
   Rumlar emellerinden vazgeçerse; bölgede asayiş kendiliğinden sağlanır
   
2. 
   Türklüğün yabancı himaye ve kontrolüne tahammülü yoktur
   
3. 
   İzmir’in işgali haksızdır ve geçicidir.
   
4. 
   Millet, milli hakimiyet esasını ve Türk milliyetçiliğini kabul etmiştir. Bunu gerçekleştirmeye çalışacaktır.
   

Samsun’a Çıkışın Önemi:

• 
  Mustafa Kemal milli mücadeleyi başlattı
  
• 
  Mustafa Kemal için “Ya istiklal! Ya ölüm!” parolası benimsendi
  
• 
  Kurtuluşun ulusal olacağı vurgulandı