Atamalar izohi: Industrial sivilizatsiya

San’at. XX asrning ikkinchi yarmida san’atda abstraksionizm (abstraksiya-mavhum) yo‘nalishi keng ommalashdi. Abstraksionizm fotografiya san’atining rivojlanishiga o‘ziga xos javob tarzida paydo bo‘ldi. Abstraksionizm vakillari endi tasvirda harakatni, hissiyotni ifodalashga intildilar, zotan, ularning fikricha, aynan shu jihatlarni fotografiyada aks ettirishning iloji yo‘q edi.
Abstraksionizmga qarama-qarshi ravishda pop-art (ommaviy san’at) paydo bo‘ldi va tezda Yevropaga tarqaldi. Pop-art ixlosm andlarining fikricha, dunyodagi har qanday buyum o‘zining dastlabki iste’molchilik ahamiyatini yo‘qotib, badiiy, estetik sifat kasb etishi mumkin.
San’atning bu yo‘nalishlarida olam qiyofasidagi mantiq va aniqlikning yo‘qligi san’atdagi modernizm bosqichi o‘z imkoniyatlarini tugatganidan dalolat edi. Endi G‘arb va Sharq san’ati, o‘tmish va zamonaviy uslublar, folklor va ommaviy madaniyat elementlarini o‘zida jamlagan postmodernizm uslubi paydo bo‘ldi.
Adabiyot. Urushdan keyin bir qator yozuvchilarning romanlari urushni badiiy usullar bilan anglashga bag‘ishlandi. Bu davrda ko‘pchilik asarlar antifashistik, patsifistik ruhda yozilgan bo‘lsa, 1960-yillardan keyin realizm jamiyatdagi yangi dol zarb muammolarni aks ettirish quroliga aylanadi. Ularda inson va tabiat o‘rtasidagi uzviy bog‘liqlik, tabiatdagi halokatlar inson va jamiyatning ham tubanlashuviga olib kelishi haqida o‘ta ta’sirli badiiy obrazlar orqali yorqin ifoda qilinadi.
Bayon qilishning realistik shakli XX asrning yangi adabiy yo‘nalishi – ommaviy adabiyotda o‘ziga yo‘l topdi. Bu adabiyot ommaviy o‘quvchiga mo‘ljal lanib, aniq andazalar asosida yozilgan, badiiy jihatdan unchalik yuksak bo‘lmagan, mafkuraviy jihatdan mavjud tartiblarni qo‘llab-quvvatlashga yo‘ nal tirilgan asarlar. Bu – bozorning barcha qonunlarga rioya qiladigan, xari dorlarning turli qatlamiga mo‘ljallangan adabiy tovar. Bu o‘zining ochiq tijoriy xarakteri, ko‘ngilochar funksiyasi va voqealar rivojining oldindan ma’ lumligi bilan XX asr birinchi yarmidagi adabiyotdan salbiy jihatlari bilan farq qiladi. Bu asarlarning badiiy qiy mati to‘g‘risida jiddiy fikr yuritib bo‘lmaydi, ularni o‘qish aqlni va qalbdan beri lishni talab qilmaydi, ular hozirgi tezkor zamonda vaqt o‘tkazishning bir turi bo‘lib qolgan, xolos.