Astronomiya ii-kurs. Ii-semestr

ASTRONOMIYA
II-Kurs. II-semestr			36		30		6				15		51
	Kirish I-Bob. Amaliy astronomiya asoslari.
1	Kirish. Astronomiya fani va uning zamonaviy yo’nalishlari haqida. Astronomiyaning boshqa fanlar bilan aloqadorligi. Osmon sferasining asosiy nuqta, chiziq va aylanalari. Ekliptika.	1 7		2						1		3
2	Olam qutbining balandligi va joining geografik kengligi orasidagi bog’lanish. Turli geografik kengliklarda osmon sferasining sutkalik ko’rinma aylanishi.			2						1		3
3	Yoritkichlarning kul’minatsiyasi va kul’minatsiya balandliklari. Vaqtni o’lchash. Yulduz va Quyosh vaqtlari. Kalendarlar. Oyning harakati va fazalari. Quyosh va Oy tutilishlari.			2						1		3
4	1-Amaliy ish. Yulduzlarning surilma xaritalari bilan ishlash.					2				1		3
	II-Bob. Quyosh sistemasining tuzilishi va osmon jismlarining harakati
5	Quyosh sitemasining tuzilishi. Olam tuzilishi haqida geliosentrik ta’limot. Quyosh sistemasining a’zolari va o’lchamlari.	6		2						1		3
6	Planetalarning konfiguratsiyalari va ko’rinish shartlari. Planetalarning siderik va sinodik davrlari. Kepler qonunlari. Quyosh sistemasi jismlarigacha masofa va massalarini aniqlash.			2								2
7	2-Amaliy ish. Astronomik kalendarlar va lug’atlar bilan ishlash.					2				1		3
	III-Bob.Kosmonavtika asoslari
8	Kosmanavtika va uning boshqa fanlar bilan aloqasi. Vaznsizlik. Tortishishning markaziy maydoni. Kosmik tezliklar. Osmon jismining ta’sir sferasi.	3 1		2						1		3
9	Yer sun’iy yo’ldoshlarining orbita elementlari. Oyga uchish trayektoriyalari. Oyga qo’nish. Oraliq nazorat ishi			2						2		4
	IV-Bob. Astrofizik tadqiqot metodlari
10	Astrofizik tadqiqot metodlari. Optik va radioteleskoplar.Yer atmosferasidan tashqi astronomiya.	2		2						1		3
	V-Bob. Quyosh sistemasi jismlarining fizik tabiati
11	Quyosh-eng yaqin yulduz. Quyosh haqida umumiy ma’lumotlar. Fotosfera va undagi ob’ektlar. Quyosh chaqnashlari. Quyosh aktivligi haqida tushuncha.	6		2								2
12	Yer tipdagi planetalarning fizik tabiatlari. Gigant planetalar. Oy va planetalarning yo’ldoshlari.			2						1		3
13	Mayda planetalar. Quyosh sistemasining mayday jismlari. Quyosh sistemasining kelib chiqishidagi hozirgi zamon tasavvurlari.			2						1		3
	VI-Bob. Yulduzlar
14	Yulduzlar. Yillik parallaks. Yulduzlargacha masofani aniqlash. Ko’rinma va absolyut yulduz kattaliklari. Yulduzlarning rangi va temperaturasi.	6		2								2
15	Yulduzlarning spektri va spektral sinflari. Spektr-yorqinlik diagrammasi. Yulduzlarning massalari va radiuslarini hisoblash. Gigant va mitti yulduzlar.			2								2
16	3-Amaliy ish. Kuzgi, qishki, baxorgi va yozgi osmon yulduz turkumlarining ravshan yulduz turkumlarini surilma xarita yordamida topish.					2				1		3
	VII-Bob. Koinotning tuzilishi va evolyutsiyasi
17	Koinotning tuzilishi va evolyutsiyasi. Gallaktikamizning tuzilishi: tarkibi va osmon yulduz turkumlarining ravshan yulduz turkumlarini topish.	2		2						2		4
	Takrorlash
18	Umumlashtiruvchi dars. Yakuniy nazorat	2		2								2
JAMI (ASTRONOMIYA)			36		30		6				15		51

2-MAVZU: I-Bob. Kinematika. Kinematikaning vazifalari. Jismlarning fazodagi vaziyatlarini aniqlash.
Nazariy mashg’ulotiningo’qitish texnologiyasi
Mashg’ulot vaqti-2 soat	O’quvchilar soni-30nafar;
Mashg’ulot shakli	Nazariy, to’liq o’quv mashg’uloti;
Mashg’ulot rejasi	1. Kinematikaning vazifalari. 2. Harakat xaqida umumiy tushuncha. 3. Koordinatalar va sanoq sistemalari. 4. Vektorlar ustida amallar. Vektor kattaliklarni koordinata o’qlaridagi proyeksiyalari.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Kinematika”ga oid bilimlarni shakllantirish, mavzuga oid fisik kattalik va formulalarni qo’llash ko’nikma va malakalarini hosil qilish;
Pedagogik vazifalar: “Kinematika” haqida tushuncha berish; vazifalari bilan tanishtirish; Harakat haqida umumiy tushuncha berish; Koordinata va sanoq sistemalari haqida ma’lumotlar berish; Vektorlar ustida amallar bajarishni o’rgatish; Mavzuga oid formula va fizik kattaliklarni o’rgatish;		O’quv faoliyatini natijalari: Mavzuni maqsadi, vazifalari, o’quv jarayonida tutgan o’rnini yoritib beradilar; Harakat haqida tushunchaga ega bo’ladilar; Koordinata va sanoq sistemalari haqida ma’lumotlarga ega bo’ladilar Vektorlar ustida bajarilgan amallar bilan mavzuni mustahkam eslab qoladilar va qo’llaydilar; Mavzuga oid formula va fizik kattaliklarni qo’llash orqali bilim va malakalarni hosil qiladilar
O’qitish usullari		Tushuntirish, yo’riqnoma berish, namoyish, “Xar kim xar kimga o’rgatadi” usuli; “Bum” o’yini;
O’qitish vositalari		Ma’ruzalar matni, yozuv taxtasi, slaydlar, o’quv topshiriqlari;
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari		Ommaviy, guruhlarda ishlash;
O’qitish shart-sharoitlari		Texnik vositalardan foydalanishga va kichik guruhlarda ishlashga mo’ljallangan auditoriya;
Qaytar aloqaning usul va vositalari		Og’zaki so’rov: tezkor so’rov, taqdimot; Yozma so’rov: tarqatma materiallar asosida;

“Kinematika.Kinematikaning vazifalari. Jismlarning fazodagi vaziyatlarini aniqlash” mavzusidagi nazariy o’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi

Faoliyat bosqichlari	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchi	O’quvchi
1-bosqich O’quv mashg’ulotiga kirish (10 minut)	1.1 Mavzuning nomi, maqsadi, rejasi va mavzu bo’yicha tayanch iboralar ro’yxati bilan tanishtiradi. (1-Ilova) 1.2 Mashg’ulotda baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 1.3 Guruhlarda ishlash qoidasi bilan tanishtiradi. (2-Ilova)	Tinglaydilar; Yozib oladilar Tinglaydilar
2-bosqich Asosiy (60 minut)	2.1 O’quvchilarning o’tilgan mavzu bo’yicha egallagan bilimlarini “Xar kim xar kimga o’rgatadi” usuli yordamida tekshiradi. Usul qoidasi bilan tanishtiradi, guruhlar uchun (4ta kichik guruh) topshiriqlarni tarqatadi. (3-Ilova) Guruhlarning ishlashini nazorat qiladi va taqdimotni tashkillshtiradi; 2.2 Mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga muvofiq slaydlarni Power point tartibida (4-Ilova)namoiyish va sharxlash bilan mavzu bo’yicha asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi. Jalb qiluvchi savollar beradi. Mavzuning har bir qismi bo’yicha hulosalar qiladi; eng asosiylariga e’tibor qaratadi; berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi. 2.4 Mavzuni “Bum” o’yini, (5-Ilova) yordamida mustahkamlaydi. O’yin qoidasi bilan tanishtiradi, o’yinni o’tkazadi;	Guruhlarda ishlaydilar, Taqdimot qiladilar; Muhokama qiladilar. Eshitadilar, yozib oladilar; Savollar beradilar; O’yinda ishtirok etadilar; guruhni qo’llaydilar
3-Bosqich Yakuniy (10 minut)	3.1 Mavzuni rejasi asosida hulosa qilib, eng muhim ma’lumotlarga o’quvchilar diqqatini jalb qiladi. 3.2 Guruhdagi ish jarayonini baholaydi; 3.3 Mustaqil ishlash uchun vazifa beradi. Uyga vazifa: Mavzu bo’yicha “Tushunchalar tahlili”, usuli yordamida(6-Ilova) tayyorlanib kelish;	Tinglaydilar Jadvalni chizib oladilar

1-Ilova

2-Ilova