Asoslarning olinishi va xossalari

“Asoslarning olinishi va xossalari”mavzusida bir soatlik dars
ISHLANMA
Texnika xavfsizligi qoidalari; Labaratoriya tajribalarini bajarayotganda texnika xavfsizligi qoidalari rioya etish.
Fanlararo bog`lanishi;geografiya,tarix,biologiya.
Darsning borishi;O`quvchilar bilan salomlashish,navbatchi axborati o`tilgan mavzuni so`rash,yangi mavzu bayoni.
Darsning bayoni-darsdagi barcha jarayonni o`quvchilarga yetgazish.Asoslarni(kimyoviyva fizik xossalari ) tushuntirish.
Fizik xossalari-Asoslar ko`p fizik xossalariga va o`zgarish xaraktiri qarab o`zgaradi
1.suvda eriydigan
2. suvda erimaydigan asoslar
Asoslar turli ranglarga ega bulgan qattiq moddalardir KOH , NaOH
Ishqoriy va ishqoriy-yer metallari(berilliy va magniydan boshqa) gidroksidlari suvda eriydi.
Qolgan asoslar suvda erimaydi yoki juda yomon eriydi.qattiq asoslar kristal panjaralar tugunlarida ionlar va gidroksid ionlari tutadi.

Indikator nomi	Netral eritmasidagi rangi	Ishqoriy eritmadagi rangi
Lakmus	Binafsha	Ko`k
Mtal zarg`aldog`i	To`q sariq	Sariq
Fenolftalen	rangsiz	Po`shti

Kimyoviy xossalari; 1. Suvda eriydigan asoslar ko`p idikatorlar rangini o`zgartiradi.masalan fenolftaleinning suv-spili eritmasi har qanday suvda eruvchi asos ta`sirida pushti rangga kiradi.
2.Asoslar kislotalar bilan ta`sirlashib , tuz va suv hosil qiladi
NaOH + HCI= NaCI +H2O
Mg(OH)2 +HCI =Mg(OH)CI + H2O
3. Asoslar kislotali oksidlar bilan ta`sirlashadi,tuz va suv hosil qiladi.
Ca(OH)2 + CO2 = CACO3 + H2O
4. Ishqorlar tuzlar bilan ta`sirlashadi va yangi asos hamda tuz hosil buladi
NiCI2 +2NaOH =Ni(OH)2 +2NaCI
Asoslarning olinishi.
1.Ishqoriy va ishqoriy yer metallari suv bilan tas`irlashib olinadi
2Na +2H2O =2NaOH +H2O
Ca +2H2O=Ca(OH)2 +H2
Asoslarning nomlanishi; Asoslarning nomi o`zgarmas valetnli metallar uchun metall so`ziga gidroksid qo`shib o`qiladi.Masalan;Kaliy gidroksidi-KOH.
Agar metal atomi o`zgaruvchan valentli bo`lsa va bir necha xil gidroksid hosil qilsa,metal atomi nomidan kiyen qavs ichida rim raqami bilan kursatiladi.Masalan mis(II)- gidroksidi-Cu(OH)2.
Darsning barcha jarayonlarini tushuntirib bo`lgach sinf o`quvchilarini 2-guruhga bo`lib olib darsni savol-javob asosida mustahkamlaymiz.
O`tilgan mavzuni o`quvchilar bilan to`liq o`rganamiz va BBB usuli orqali baholanadi.
Xulosa;o`quvchilar darsdan olgan taasurotlarni bayon qiladilar
Uyga vazifa;berilgan mavzuni o`qib kilish.