Asosiy vosiтalar hisobi

Dt
Dastgoh (yangi) 
1.000.000
Dt
Jamlangan amortizatsiya. 
350.000
Kt 
Dastgoh (eski)
550.000
Kt 
Pul mablag’lari
700.000
Kt 
Dastgohni ayirboshlashidan foyda
100.000

---

Тo’rtinchi holat - ayirboshlashdan olingan foydani tan
olmaslik.
Ma’lumki, agar bir turdagi (toifadagi) asosiy vositalarni
ayirboshlansa, u holda ayirboshlash natijasida olingan foyda hisobda
aks ettirilmaydi. Bunday hollarda ob’ektining boshlang’ich qiymati
vujudga keladigan foyda summasiga kamaytiriladi. Yuqorida
keltirilgan misol ma’lumotlaridan foydalanamiz, so’m hisobida:
Eski dastgohning balans qiymati 
200.000
Тo’langan pul mablag’lari 700.000
Yangi dastgohning boshlang’ich qiymati
900.000
Demak, asosiy vositaning boshlang’ich qiymati, eski dastgohning
balans qiymatiga to’langan pul mablag’lariso’mmasini qo’shish yo’li
orqali hisoblanadi. Ayriboshlash bilan bog’liq bu holatni aks ettiruvchi
buxgalteriya o’tkazmasi quyidagi ko’rinishda bo’ladi:
D-t
Dastgoh (yangi)
900.000
D-t
Jamgarilgan amortizatsiya
350.000
K-t
Dastgoh (eski)
550.000
K-t
Pul mablag’lari
700.000
Garchand ushbu holatda asosiy vositalarni ayriboshlashdan
olingan foyda ko’rsatilmagan bo’lsada, haqiqatda bu uning muddatini

---

o’zaytirilishini anglatadi. Chunki, yuqorida keltirilgan holda, ma’lum
sharoitlarda yangi dastgohni hisobdan chiqarilishida (eskirish
hisoblashda), uning balans qiymati 1.000.000 so’m emas, balki
900.000 so’m bo’ladi. Demak, eskirish 900.000 so’mdan hisoblangani
uchun ko’rsatilmagan foyda har yili qamroq hisoblanayotgan eskirish
summalari orqali o’z ifodasini topadi.