Asosiy qism

JAHON IQTISODIYOTIDA GLOBALLASHUVNI VUJUDGA KELISHI

REJA:

KIRISH.

ASOSIY QISM:

1. 
   Jahon iqtisodiyotini shakllanish bosqichlari.
   
2. 
   Jahon xo’jaligining globallashuvi yo’nalishlari va ziddiyatlari.
   
3. 
   Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning shakllari va
   Jahon infratuzilmasining rivojlanishi.
   
   

XULOSA.

Kirish

XX asrning so`nggi choragida jahon miqyosida yangi dunyoviy tartibning qaror topishi, avvalo, turli mamlakatlar iqtisodiyotining integratsiyalashuvi “geoiqtisodiyot”ning shakllanishi bilan uzviy bog`liqdir. Bu jarayonning quyidagi belgilovchi omillarini ajratib ko`rsatish mumkin: “Sovuq urush”da g`olib chiqqan davlatlarning harbiy qudratining kuchayishi; Shimoliy Amerika, G`arbiy Evropa va Sharqiy Osiyoda iqtisodiyotning jadal o`sishi; Transmilliy korporatsiyalar va nodavlat tashkilotlar mavqei va ta`sirining oshishi rivojlangan va “Uchinchi dunyo” mamlakatlar o`rtasidagi ziddiyatlarning keskinlashuvi; Rivojlangan davlatlarning rivojlanayotgan davlatlar tabiiy boyliklarini egallash, ishchi kuchi va intellek-tual zaхiralarini jalb etish va hokazo. Globallashuv jarayoni ayniqsa moliyaviy va iqtisodiy sohada jadal sur`atlar bilan kechmoqda. U avvalo, tabiiy boyliklar va savdo bozorlari ustidan nazorat o`rnatish borasida raqobatning keskinlashuvida namoyon bo`ladi. Bu jarayonda davlatlar bilan bir qatorda transmilliy korporatsiyalar (TMK) ham etakchi o`rin tutadi. Transmilliy korporatsiyalar — industrial rivojlangan davlatlarning global ahamiyatga ega bo`lgan ko`p funktsiyali milliy trest va kontsernlari, хalqaro firma, kompaniya va korporatsiyalari. Ular faoliyati asosan ikkinchi jahon urushidan keyin rivojlana boshlab, hozirgi davrda yirik TMKlar keng tashqi iqtisodiy ekspantsiya siyosatini yuritmoqda. Masalan, jahon miqyosidagi savdo hajmining qariyb uchdan ikki qismi TMK ulushiga to`g`ri keladi, dunyodagi patentlar, litsenziya va nou-хaularning beshdan to`rt qismi ham ularga tegishli.

1.